تغییر پوزیسیون در ویولن چیست؟
تغییر پوزیسیون در ویولن که با نام «شیفتینگ» نیز شناخته میشود، روشی است برای جابهجایی دست نوازنده روی دستهٔ ساز. برای روشن شدن موضوع، یک مثال ساده میزنیم: فرض کنید دست شما مانند یک آسانسور است و انگشتهای شما طبقات آن هستند. در این صورت، شیفتینگ یعنی حرکت آسانسور به طبقهای که باید برود.
وقتی انگشت اول شما روی نت اول هر سیم قرار دارد، در پوزیسیون اول هستید. اگر انگشت اول را بلند کنید و روی نت دوم همان سیم بگذارید، به پوزیسیون دوم رفتهاید. این حرکت میتواند تا پوزیسیونهای بالاتر، حتی تا پوزیسیون چهاردهم، ادامه پیدا کند. همچنین دقت داشته باشید که در تغییر پوزیسیون، همیشه به سمت بالا حرکت نمیکنید؛ گاهی لازم است در جهت عکس عمل کنید و به پوزیسیونهای پایینتر برگردید. برای یادگیری بیشتر دربارهٔ مبانی موسیقی، میتوانید به وبلاگ ندابلاگ مراجعه کنید.
چرا از تغییر پوزیسیون استفاده میکنیم؟
برای نواختن راحتتر بعضی از قسمتهای آهنگ، گاهی جابهجا کردن سیم کار دشواری است. در چنین مواقعی به جای عوض کردن سیم، میتوانیم دستمان را کمی بالاتر ببریم تا جای انگشتگذاری تغییر کند و به نتی که میخواهیم برسیم.
نواختن نتهای زیر
انگشت چهارم ما فقط تا حد مشخصی قابلیت کشش دارد. معمولاً زیرترین نتی که یک نوازنده ویولن در حالت اول میتواند بنوازد، نت «سی» یا «دو» است. به همین دلیل، برای اجرای نتهای خیلی زیر، لازم است از جابهجایی دست (شیفتینگ) روی دسته ویولن استفاده کنیم.
ویبراسیون محکم
اگر بخواهیم ویبراسیون را روی نتی اجرا کنیم که با انگشت چهارم نواخته میشود، کمی سخت خواهد بود؛ چون انگشت چهارم به طور طبیعی ضعیفتر از بقیه انگشتان عمل میکند. در این حالت، میتوانیم با تغییر جای دست روی ویولن، از انگشت قویتری برای ویبراسیون آن نت استفاده کنیم.
آموزش تغییر پوزیسیون در ویولن | قدم به قدم
۱. برای جابجایی دست روی دسته ویولن، لازم است دست چپتان کاملاً ریلکس باشد تا به راحتی حرکت کند. سعی کنید وزن ساز را با سر و شانههایتان نگه دارید تا دست چپ شما آزادی عمل بیشتری داشته باشد.
۲. در ویولن، نیروی حرکت دادن دست باید از آرنج شما تأمین شود؛ به همین دلیل، بازوی شما باید در حالت ثابتی قرار بگیرد.
۳. به خاطر داشته باشید که هنگام تغییر پوزیسیون، باید تمام دست شما با هم حرکت کند و هیچ انگشتی روی جای قبلی خود باقی نماند.
۴. وقتی در حال تغییر پوزیسیون هستید، نباید انگشت خود را به طور کامل از روی سیم بردارید. در عوض، باید آن را به نرمی روی سیم بلغزانید و به سمت نت بعدی هدایت کنید. البته هدف این نیست که صدای «گلیساندو» ایجاد کنید، بلکه باید سعی کنید صدای کشیده شدن انگشت روی سیم به گوش نرسد.
۵. برای جلوگیری از شنیده شدن صدای حرکت انگشت روی سیم، از آرشه کمک بگیرید. تغییر پوزیسیون را درست در زمانی انجام دهید که به ابتدا یا انتهای آرشه رسیدهاید. با این روش، صدای جابجایی دست شما بسیار کم خواهد بود.
۶. وقتی به پوزیسیون جدید رسیدید، مطمئن شوید که دستتان همچنان ریلکس است؛ چون ممکن است بخواهید دوباره به پوزیسیون قبلی برگردید.
انواع شیفتینگ در ویولن
در ویولن، دو روش اصلی برای جابجایی بین پوزیسیونها (موقعیتهای دست) وجود دارد:
در روش اول، شما با همان انگشت قبلی به پوزیسیون جدید میروید. مثلاً انگشت اول در پوزیسیون اول را به همان انگشت اول در پوزیسیون سوم منتقل میکنید. این روش، سادهترین نوع جابجایی محسوب میشود.
در روش دوم، هنگام جابجایی، انگشت شما عوض میشود. مثلاً از انگشت اول در پوزیسیون اول، به انگشت سوم در پوزیسیون سوم میروید. این نوع جابجایی به تمرین بیشتری نیاز دارد.