در نوشتههای قبلی به طور کامل دربارهی ویژگیهای مهر و تفاوت بین سازهای تکمهر و دومهر صحبت کردیم. اما در این نوشته از وبلاگ ندابلاگ قصد داریم دربارهی نکات منفی و مشکلاتی که زیاد بودن تعداد مهرها برای یک ساز به وجود میآورد، بحث کنیم. تا پایان این مطلب با ما همراه بمانید.
مشکل تعدد مهر های ساز چیست؟
مشکل اصلی که در این شیوه قیمتگذاری وجود دارد، این است که برخی از سازندگان، آگاهی کمی از نوازندگی و شناخت کیفیت صدا دارند. بنابراین بیشتر بر اساس معیارهای ظاهری و کیفیت چوب — که معمولاً سلیقهای است — قیمت ساز را تعیین میکنند. یا به دلیل نداشتن دانش کافی در تشخیص صدای خوب و اصول نوازندگی، نمیتوانند ارزش واقعی ساز را به درستی مشخص کنند.
به همین خاطر گاهی میبینیم سازهایی که یک مهر دارند، از نظر صدایی حتی بهتر از سازهای سه مهر هستند. متأسفانه مشکل به همینجا محدود نمیشود. در بسیاری موارد، سازنده تنها یک روش ساخت را یاد میگیرد و مثلاً از ساز یک نفر خاص تقلید میکند. سپس برای اینکه سریعتر به مرحله تولید و فروش برسد، همان روش اولیهای را که در سازهای ابتدایی خود به کار برده، ادامه میدهد. برای توجیه قیمتهای بالاتر نیز فقط تعداد مهرهای روی ساز را افزایش میدهد. در واقع این دسته از سازندگان تنها میدانند چگونه یک نوع ساز بسازند و فقط با تغییر تعداد مهرها، محصولات متفاوتی ارائه میدهند.
سنتور یک مهر و دو مهر کدام را بخرم؟
همانطور که پیشتر اشاره شد، دو مهر بودن یک سنتور لزوماً به معنای برتر بودن یا کیفیت بالاتر آن نیست. حتی سنتورهای یک مهری هم پیدا میشوند که در مقایسه با مدل دو مهری مشابه خود، صدای بهتری تولید میکنند.
همهی سازندگان هم از روش یک مهر یا دو مهر استفاده نمیکنند. برخی از آنها سازهای خود را بر اساس طرح و مدل دستهبندی میکنند. مثلاً مدل «مافی» ممکن است در انواع ساده، خاتمکاری شده یا طرحدار عرضه شود. یا مدل «سیف» در انواع ساده، چهارخط، سفارشی و گلدار موجود است.
بعضی سازندگان دیگر هم مانند «ایرانی» یا «موسوی» ممکن است مدلهای «یک مهر»، «یک مهر ویژه» یا «دو مهر» ارائه دهند. پس میتوان گفت اصطلاح یک مهر و دو مهر در بین همهی سازندگان رایج و یکسان نیست. برخی از آنها فقط یک مدل خاص، چه یک مهری و چه دو مهری، میسازند.
اما به طور کلی، وقتی سنتورهای یک مهر و دو مهر را بررسی میکنیم، سازهای دو مهر از نظر کیفیت ساخت — که شامل مواردی مانند پلگذاری دقیق، تراش و پرداخت چوب، استفاده از چوبهای مرغوبتر و زمان بیشتری که برای ساخت آنها صرف شده است — معمولاً باید صدای بهتری داشته باشند. انتظار میرود کیفیت بالاتری نشان دهند، چون زمان و دقت بیشتری برای ساخت آنها به کار رفته و اغلب از مواد اولیهی درجهیکتری استفاده شده است. از این نظر معمولاً برتر در نظر گرفته میشوند و اصطلاحاً میگویند «کار دو مهر» است. یعنی بر اساس این معیارها، از سازهای یک مهر بالاتر قرار میگیرند.