سادهترین و محکمترین روش برای به هم پیوستن قطعات فلزی، جوش دادن آنهاست. برای انجام این کار، به یک دستگاه جوش و نیز الکترود یا سیم جوش نیاز داریم. اما انواع الکترود و سیم جوش بر چه مبنایی و به چند گروه تقسیم میشوند؟ هر الکترود برای کدام نوع جوش مناسب است و چگونه میتوانیم گزینه درست را انتخاب کنیم؟ در این نوشته به این پرسشها پاسخ خواهیم داد. با رونیکس همراه باشید.
الکترود چیست و چطور دستهبندی میشود؟
الکترود یک بخش هادی جریان برق است. یک سر آن از فلز و سر دیگر از مواد غیرفلزی تشکیل شده است. سر فلزی را به دستگاه جوشکاری و سر غیرفلزی را به قطعهای که قرار است جوش بخورد وصل میکنند. پس از اتصال الکترود به دستگاه، یک قوس الکتریکی ایجاد میشود که باعث اتصال دو قطعه فلزی به یکدیگر میگردد. الکترودها را میتوان بر اساس ویژگیهای گوناگونی تقسیمبندی کرد، مانند:
قطر
نوع روکش
روش تولید
جنس فلز مرکزی
ضخامت پوشش
بیشتر بخوانید:از سوئد تا فرانسه؛ معرفی انواع ابزار لوله کشی!
الکترود جوشکاری – شرکت رونیکس انواع مختلف تجهیزات جوشکاری را تولید میکند. برای دریافت اطلاعات بیشتر روی لینک کلیک کنید.
انواع الکترود جوشکاری بر اساس قطر
قطر الکترود، از نکات کلیدی در انتخاب آن برای جوشکاری است. فرد با در نظر گرفتن جنس کاری که میخواهد انجام دهد، ضخامت قطعهای که میخواهد جوش دهد و همچنین نوع دستگاهی که در اختیار دارد، باید اندازه قطر الکترود را مشخص کند. اندازههای گوناگون الکترودهای جوشکاری را معمولاً میتوان مطابق جدول زیر دستهبندی نمود:
| قطر(mm) | 2.6 | 3.2 | 4 | 5 |
| طول(mm) | 350 | 350 | 450 | 450 |
| آمپر | 60-90 | 100-120 | 110-160 | 160-220 |
هرچه سیم جوش ضخیمتر و بلندتر باشد، دستگاه جوشکاری باید آمپر بیشتری تولید کند تا بتواند به خوبی کار کند. الکترود با ضخامت ۵ میلیمتر، کلفتترین نوع سیم جوش است که معمولاً در کارهای صنعتی و سنگین از آن استفاده میشود.
برای شناخت بهتر دستگاه جوش رونیکس، روی الکترود شماره ۵ کلیک نمایید.
انواع الکترود جوشکاری بر اساس نوع پوشش
یکی دیگر از ویژگیهایی که برای دستهبندی الکترودهای جوشکاری به کار میرود، جنس پوشش روی آنها است. الکترودها بر پایهی نوع این پوشش، به گروههای مختلفی تقسیمبندی میشوند.
الکترود قلیایی، کیفیت جوش بالا
پرکاربردترین الکترود، نوع قلیایی است. این الکترود از موادی مانند کربنات منیزیم، فلورید کلسیم و کربنات کلسیم ساخته میشود. جوشکاری با این الکترود مزایای خوبی دارد که عبارتند از:
کیفیت عالی جوش
کم شدن رطوبت
کاهش اکسیژن موجود در فلز
تولید گاز محافظ در محل کار
جدا شدن ناخالصیهایی مثل گوگرد و فسفر از ناحیه جوش
ایجاد سربارهای چسبنده
الکترود اسیدی و جوشکاری آسان
در ساخت الکترودهای جوش اسیدی از موادی همچون اکسیدها، سیلیسیم و کربنات منگنز استفاده میشود. این نوع الکترود برای جوشکاری در تمام حالتها مناسب است، هرچند که عمق نفوذ آن چندان زیاد نیست. از ویژگیهای مثبت این الکترود میتوان به این موارد اشاره کرد:
– سطح کار پس از جوشکاری صاف و براق میشود.
– پوسته سرباره بعد از پایان جوشکاری به راحتی جدا میگردد.
– شروع فرایند جوشکاری با آن آسان است.
– دارای انعطاف و مقاومت خوب در برابر ضربه است.
بیشتر بخوانید: آموزش کار با دریل
الکترود رتیلی، جداسازی راحت
مادهای به نام اکسید تیتانیوم وجود دارد که به آن رتیل هم میگویند. به همین دلیل، الکترودهایی که از این ماده ساخته میشوند، الکترود رتیلی نامیده میشوند. این نوع الکترود با هر دو نوع برق متناوب (AC) و مستقیم (DC) کار میکند و برای جوشکاری قسمتهایی مانند گوشهها، زوایا، سطحهای افقی و همچنین جوشکاری به سمت بالا مناسب است. از مزایای دیگر این الکترود میتوان به این موارد اشاره کرد:
– قوس الکتریکی پایدار و یکنواخت
– ایجاد خط جوش منظم و دقیق
– جدا شدن آسان پوسته سرباره
– پاشش بسیار کم مواد جوش
الکترود سلولزی و عمق بالای جوشکاری
چهل درصد از مواد سازنده این الکترودها را سلولز تشکیل میدهد. این الکترودها با برق مستقیم (DC) فعالیت میکنند و گازهای هیدروژن و دیاکسیدکربنی که در حین کار از آنها آزاد میشود، قوس الکتریکی را در برابر گازهای مضر موجود در هوا محافظت میکنند.
از مزایای دیگر الکترودهای سلولزی میتوان به این موارد اشاره کرد:
– پوشش سرباره نازک و به راحتی جدا شونده
– قابلیت استفاده در حالتهای گوناگون جوشکاری
– ایجاد قوسی قدرتمند و پایدار
– نفوذ زیاد و عمق جوش بالا
الکترود اکسیدی با پوشش ضخیم
الکترودهای اکسیدی با یک پوشش شیمیایی حاوی منگنز، سیلیکات و اکسید آهن تولید میشوند. این الکترودها قابلیت کار با هر دو نوع جریان برق مستقیم (DC) و متناوب (AC) را دارند. جوش ایجاد شده توسط این الکترودها، سطحی هموار و یکدست دارد. از دیگر ویژگیهای مثبت این الکترودها میتوان به این موارد اشاره کرد:
پوشش ضخیم
جداکردن راحت سرباره جوش
رونیکس انواع دستگاههای هوا برش را نیز تولید میکند. برای دریافت اطلاعات بیشتر کلیک کنید.
انواع الکترود جوشکاری از نظر نوع ساخت
یکی دیگر از ویژگیهایی که برای دستهبندی سیمهای جوشکاری در نظر میگیرند، روش تولید آنهاست. از این نظر، الکترودها را میتوان به گروههای زیر تقسیم کرد:
الکترود کم هیدروژن
در پوشش این نوع الکترودها، مقدار بسیار کمی هیدروژن به کار رفته است. از این الکترودها معمولاً برای جوشکاری فولادهایی که درصد کربن بالایی دارند، استفاده میکنند.
الکترود چسبان سریع با نرخ رسوب بالا
سرعت تشکیل رسوب در الکترودهای چسبان بالا میباشد. این پدیده به دلیل مقدار فراوان پوشش موجود بر روی این دسته از الکترودهای جوشکاری رخ میدهد.
الکترود انجماد سریع با قوس مقاوم
الکترودهایی که با روش سرد کردن بسیار سریع تولید میشوند، یک قوس الکتریکی پایدار و محکم تشکیل میدهند. در این نوع الکترودها، مقدار سرباره (مواد زائد روی جوش) بسیار کم است. این الکترودهای انجماد سریع، برای جوشکاری در حالتها و وضعیتهای گوناگون مناسب و قابل استفاده هستند.
جوشکاری با دستگاه رونیکس – راهنمای استفاده
اگر تازه کار با دستگاه جوش رونیکس را شروع کردهاید، نگران نباشید. این دستگاه برای کار کردن ساده طراحی شده است. در اینجا مراحل اصلی و نکات مهم برای استفاده ایمن و مؤثر از آن را میخوانید.
**مراحل آمادهسازی و کار:**
1. ابتدا مطمئن شوید دستگاه روی یک سطح صاف و پایدار قرار گرفته و کابلهای آن سالم هستند.
2. کلید اصلی دستگاه را روشن کنید.
3. با توجه به نوع فلز و ضخامت قطعهای که میخواهید جوش بدهید، آمپر دستگاه را تنظیم کنید. معمولاً برای قطعات نازکتر، آمپر کمتر و برای قطعات کلفتتر، آمپر بیشتری نیاز است.
4. الکترود مناسب را در انبر دستگاه محکم ببندید.
5. ماسک جوشکاری را حتماً روی چشمهای خود قرار دهید تا از نور و جرقهها در امان باشید.
6. نوک الکترود را روی نقطهای که میخواهید جوش آغاز شود، نزدیک کنید و یک قوس الکتریکی ایجاد نمایید.
7. پس از تشکیل حوضچه جوش، الکترود را به آرامی و با سرعت یکنواخت در طول خط جوش حرکت دهید.
8. پس از پایان کار، الکترود را از قطعه کار دور کرده و قوس را قطع کنید. اجازه دهید محل جوش خنک شود.
**نکات ایمنی بسیار مهم:**
* هرگز بدون ماسک مخصوص جوشکاری کار نکنید. نور آن میتواند به چشمهای شما آسیب جدی بزند.
* از دستکش و لباس ضخیم و نسوز استفاده کنید تا از سوختگی در برابر جرقهها و گرمای زیاد جلوگیری شود.
* در فضایی با تهویه مناسب کار کنید یا از ماسک تنفسی استفاده نمایید تا دود جوشکاری را استنشاق نکنید.
* محیط کار باید عاری از مواد اشتعالزا مانند بنزین، نفت یا پارچههای روغنی باشد.
با رعایت این اصول اولیه و تمرین، به تدریج میتوانید با دستگاه جوش رونیکس کارهای متنوعی را انجام دهید.
الکترود انجماد پرشده با دانههای یکنواخت
الکترودهایی که به روش انجماد پر میشوند، دارای پوششی ضخیم هستند. این نوع الکترودها توانایی خوبی در خارج کردن سرباره از منطقه جوش دارند و همچنین باعث میشوند دانههای فلز در محل اتصال، به شکلی یکنواخت و همگن تشکیل شوند.
انواع الکترود جوشکاری از نظر جنس مفتول
همانطور که پیشتر گفتیم، الکترود از یک مفتول مرکزی و یک پوشش روی آن تشکیل میشود. جنس این مفتول، معیار دیگری برای دستهبندی انواع الکترودها به شمار میرود. الکترودهای جوشکاری بر پایهی جنس مفتولشان به گروههای زیر تقسیم میشوند:
فولاد کم کربن
فولاد ضد زنگ
نیکل
آلومینیوم
پلی اتیلن
انواع الکترود جوشکاری از نظر ضخامت پوشش
ضخامت لایه رویی الکترودهای جوشکاری، معیار دیگری برای گروهبندی آنها به شمار میرود. این ضخامت بر میزان نفوذ جوش، پایداری قوس الکتریکی و استحکام اتصال ایجادشده اثر مستقیم دارد. الکترودهای جوشکاری بر پایه ضخامت پوشش، به دستههای زیر تقسیم میشوند:
پوشش نازک
پوشش متوسط
پوشش ضخیم
پوشش بسیار ضخیم
نامگذاری انواع الکترودهای جوشکاری
نامگذاری الکترودهای جوشکاری بر پایه استاندارد A.W.S انجام میشود. این حروف، نشاندهنده انجمن جوشکاران آمریکا است. بر طبق این استاندارد، هر الکترود با یک کد ششرقمی یا ششحرفی مشخص میشود.
حرف اول، نوع جریان برق مورد نیاز برای جوشکاری را نشان میدهد. اگر در ابتدای نام الکترود حرف E دیده شود، یعنی این الکترود برای جوشکاری با قوس الکتریکی به کار میرود. اگر دو حرف اول RG باشد، یعنی از این الکترود میتوان در جوشکاری با گاز استفاده کرد.
دو رقم بعدی که به صورت عدد هستند، استحکام کششی الکترود را بر حسب پوند بر اینچ مربع بیان میکنند.
حرف چهارم در کد الکترود، وضعیت و حالتی را که میتوان با آن جوشکاری کرد، مشخص میکند. جدول زیر، حالتهای مختلف جوشکاری را نشان میدهد.
| عدد | نوع جوشکاری |
| 1 | جوشکاری در همه موقعیتها |
| 2 | جوشکاری در حالت تخت و افقی |
| 3 | جوشکاری در حالت تخت |
| 4 | جوشکاری در همه موقعیتها و حالت v-down |
نشانه پنجم، نوع عایق یا پوشش روی قسمت فلزی الکترود را مشخص میکند. این مورد با توجه به جدولی که در ادامه آمده تعیین میشود.
| عدد | نوع پوشش |
| 0 | الکترود پر سلولز و کربنات سدیم |
| 1 | پر سلولز و کربنات پتاسیم |
| 2 | پر تیتان و کربنات سدیم |
| 3 | پر تینان و کربنات سدیم |
| 4 | پر تینان به همراه پودر آهن |
| 5 | کم هیدروژن |
اگر روی یک الکترود جوشکاری عدد E6010 نوشته شده باشد، معنای آن این است که این الکترود برای ایجاد قوس الکتریکی مناسب است. استحکام کششی آن برابر با 60 هزار پوند بر اینچ مربع میباشد و میتوان از آن در هر وضعیت و زاویهای برای جوشکاری استفاده کرد. همچنین، پوشش محافظ این الکترود از جنس سلولز و سدیم ساخته شده است.
جوشکاری با دستگاههای رونیکس – برای کاربران
اگر میخواهید یک دستگاه اینورتر جوشکاری بخرید، پیشنهاد میکنیم مطلب «راهنمای خرید اینورتر جوشکاری» را بخوانید.
سیم جوش چیست و چه تفاوتی با الکترود دارد؟
سیم جوش یک ابزار دیگر برای جوشکاری است. این وسیله در واقع جایگزین الکترود در برخی روشهای جوشکاری میشود. اصلیترین فرق سیم جوش با الکترود، در پوشش آن است. سیم جوش معمولاً پوشش ندارد و فقط از یک مفتول ساده تشکیل شده است. سیمهای جوش در دو گروه کلی فلزی و غیرفلزی دستهبندی میشوند. کار با سیم جوش سرعت خوبی دارد و میتواند جوشی یکدست ایجاد کند.
همچنین به نقل از سایت پاشا جوش:
“سیم جوش یکی از قطعات پرکاربرد و مهم در صنعت جوشکاری است. این قطعه برای پر کردن فضاهای خالی بین دو قطعه و ایجاد اتصال بین آنها استفاده میشود. در حقیقت زمانی که بخواهید دو ماده که عمدتا فلز هستند را به هم جوش دهید، باید از سیم جوش برای این کار استفاده کنید. سیم جوش در بین فلزات قرار گرفته و طی عمل جوش، باعث اتصال بین آنها میشود. برای همین است که نقش سیم جوش در جوشکاری بسیار مهم است و نمیتوان از آن چشمپوشی کرد. سیم جوشها انواع بسیار زیادی دارند و بر اساس نوع فلز، کاربرد و پوشش به دستههای مختلفی تقسیم میشوند. اما به طور کلی سیم جوشها در دو نوع سیم جوش توپر (Solid Wires) و سیم جوش توپودری (Cored Wires) تقسیمبندی میشوند.”
انتخاب بهترین الکترود جوشکاری بر اساس نیاز کاربر
پس از آشنایی با مدلهای مختلف الکترود جوشکاری و موارد استفاده هرکدام، مرحله بعدی، تصمیمگیری و انتخاب است. در پایان، هر فرد باید الکترودی را برگزیند که با پروژهای که در دست دارد هماهنگ باشد. این انتخاب همچنین به نوع دستگاه جوشکاری موجود نیز وابسته است. اگر شما هم پیشتر از الکترود یا دستگاه جوشکاری استفاده کردهاید، خوشحال میشویم نظر یا تجربه خود را با ما در میان بگذارید.
سوالات متداول
اگر شدت جریان دستگاه جوش با الکترود هماهنگ نباشد، چه مشکلاتی پیش میآید؟
اگر آمپر دستگاه کمتر از حد لازم برای الکترود باشد، جوش ایجاد شده محکم و عمیق نخواهد بود. اگر هم آمپر دستگاه بیش از حد ظرفیت الکترود باشد، الکترود آسیب دیده و میسوزد.
آیا میتوان شدت جریان دستگاه را متناسب با کار خود تغییر داد؟
دستگاههای جوش اینورتر رونیکس این امکان را به کاربر میدهند تا بسته به نوع کار و جنس الکترود، آمپر دستگاه را به دلخواه تنظیم کند.