ماجرای نی نوازی که از ملکه انگلیس گردنبند گرفت

موسیقی ایرانی از دیرباز مورد علاقه بسیاری بوده است. این محبوبیت را حتی در روایت‌های تاریخی، مانند داستان مرتبط با ملکه انگلستان و یک نوازنده نی ایرانی، می‌توان مشاهده کرد. اما داستان آن نوازنده نی که از ملکه انگلستان هدیه‌ای گران‌قدر دریافت کرد، چیست؟ در ادامه می‌توانید این مطلب را در وبلاگ آموزشگاه موسیقی الهام مطالعه کنید.

در بزرگ ترین قرعه کشی های ایران شرکت کنید!

ماجرای نی نوازی که از ملکه انگلیس گردنبند گرفت چه بود

ناصرالدین‌شاه قاجار در سفر خود به انگلیس، نوازنده‌ی ماهری به نام نایب اسدالله اصفهانی را همراه برد. هدف او این بود که هم از نوای ساز او لذت ببرد و هم هنر ایرانی را به چشم اروپایی‌ها بیاورد. وقتی شاه به انگلیس رسید و با ملکه ویکتوریا دیدار کرد، در لندن جشنواره‌ی موسیقی برپا بود. ملکه، شخصاً از ناصرالدین‌شاه دعوت کرد تا در این جشنواره شرکت کند.

در آن مراسم، ارکسترهای گوناگون و نوازندگان بسیار چیره‌دست اروپایی برنامه اجرا کردند. موسیقی آن‌ها چنان زیبا و گیرا بود که شاه قاجار را سخت مجذوب خود ساخت. اما پس از پایان برنامه‌ها، ناصرالدین‌شاه از ملکه درخواست کرد تا اجازه دهد نوازنده‌ی همراهش، نایب اسدالله، نیز قطعه‌ای بنوازد. سپس رو به استاد کرد و از او خواست تا نی‌بنوازد.

نایب اسدالله نی را از جیبش بیرون آورد و شروع به نواختن کرد. نوای ساز او چنان شورانگیز و دلنشین بود که همه‌ی حاضران را ساکت و مبهوت نمود. حتی ملکه ویکتوریا نیز عمیقاً تحت تأثیر قرار گرفت. او بی‌درنگ گردنبند خود را باز کرد و به گردن نایب آویزان نمود. سپس رو به جمعیت گفت: “باید اعتراف کرد این مرد ایرانی با چوبی خشک که بیش از چند سوراخ در آن دیده نمی‌شود چنان غوغایی کرد که تمامی سازهای پیشرفته امروزی را منهدم ساخت”.

بیوگرافی نایب اسد الله اصفهانی

نایب اسدالله اصفهانی، پسر نایب حسین خان، نوازنده سرشناس نی در میانه‌های دوره قاجار است. بسیاری از استادان نامی مانند مرحوم حسن کسائی، با یک واسطه، شاگرد او به شمار می‌آیند. او در سال ۱۲۳۱ خورشیدی در شهر تاریخی اصفهان از مادری اهل ذوق به نام صاحب‌جم زاده شد و دل‌های شیفتگان موسیقی اصفهان را برای همیشه اسیر نوای خود کرد. این هنرمند چیره‌دست، دوران کودکی را نزد پدرش (نایب حسین خان) و استاد آقاباشی که هر دو از نوازندگان نامدار نی بودند، به یادگیری این ساز پرداخت و در زمان کوتاهی به مهارت چشمگیری دست یافت.

نایب اسدالله، نوازنده مورد علاقه ناصرالدین‌شاه قاجار نیز بود. شاه همه نوازندگان دربار خود را «عمله طرب» صدا می‌زد؛ به جز نایب اسدالله که او را با احترام «آقا» خطاب می‌کرد. نایب، پدیدآورنده گوشه موسیقی «بغدادی نایب» است و مشهور است که هرگاه نی را بر لب می‌گذاشت و نواختن آغاز می‌کرد، گویی در و دیوار نیز صدا می‌دادند و هر شنونده‌ای، از انسان تا جانوران، از شدت شور و حال از خود بی‌خود می‌شدند.

تاریخ درگذشت این استاد بزرگ به طور دقیق ثبت نشده، اما بر سنگ مزارش در تخت‌فولاد اصفهان، سال ۱۳۰۴ هجری شمسی نوشته شده است.