همانطور که می‌دانید، ضرب‌المثل‌ها در زبان ما جایگاه ویژه‌ای دارند و هر کدام مفهومی عمیق را در قالب جمله‌هایی کوتاه بیان می‌کنند. یکی از این ضرب‌المثل‌ها که شاید به گوشتان خورده باشد، “به شکم خود صابون زدن” است.
**معنای اصلی:**
این عبارت به موقعیتی اشاره دارد که یک نفر برای فریب دیگران یا پنهان کردن حقیقت، دروغ می‌گوید یا حرف‌های زیبا اما توخالی می‌زند. در واقع، این شخص سعی می‌کند با حرف‌های فریبنده، واقعیت را وارونه جلوه دهد یا اشتباهات خود را بپوشاند، درست مانند کسی که برای پاک‌شدن چیزی به آن صابون می‌زند تا تمیز به نظر برسد.
**داستان پشت ضرب‌المثل:**
در گذشته، وقتی کسی چیزی دزدیده بود و دستش به جایی بند نبود، او را مجبور می‌کردند تا یک تکه صابون بزرگ را قورت دهد! این کار باعث می‌شد که آن فرد مجبور شود تمام دروغ‌ها و رازهایش را برملا کند و حقیقت را بگوید. بنابراین، “به شکم خود صابون زدن” به معنای دروغ گفتن و پنهان‌کاری است، اما در نهایت، حقیقت آشکار خواهد شد.
**مثال‌های کاربردی:**
* یک کارمند به رئیس خود قول انجام پروژه را می‌دهد، در حالی که می‌داند این کار غیرممکن است. او با حرف‌های زیبا سعی می‌کند رئیس را راضی نگه دارد. در این حالت می‌گوییم: “داره به شکم خودش صابون می‌زنه، چون می‌دونه تا فردا این کار تمام شدنی نیست.”
* فردی که در امتحان تقلب کرده، اما با آب و تاب برای دوستانش تعریف می‌کند که چقدر سخت درس خوانده است. به این شخص می‌گویند: “دیگه به شکمت صابون نزن، همه می‌دونن چی شد.”
* فروشنده‌ای که کالای بیکیفیت را با حرف‌های فریبنده به عنوان یک کالای عالی معرفی می‌کند. در اینجا می‌گوییم: “این فروشنده با حرف‌های قشنگش داره به شکم خودش صابون می‌زنه.”
**نتیجه‌گیری:**
این ضرب‌المثل به ما یادآوری می‌کند که دروغ و فریب مدت زیادی دوام نمی‌آورند و سرانجام حقایق آشکار می‌شوند. مانند اثر صابون که موقتی است، پوشش دروغ نیز روزی از بین می‌رود و واقعیت نمایان می‌شود.
در این نوشته، با مفهوم و معنای یک ضرب‌المثل کهن و اصیل ایرانی آشنا خواهید شد. با ما در ندابلاگ همراه باشید.
ضرب المثل به شکم خود صابون زدن کنایه از چیست؟
این ضرب‌المثل به سه معنی اصلی به کار می‌رود:
۱. وقتی کسی مدت‌ها در انتظار رسیدن یک آرزو یا برآورده شدن خواسته‌اش می‌ماند، اما آن اتفاق هرگز نمی‌افتد.
۲. زمانی که فرد به خودش قوعدهای پوچ و بی‌اساس می‌دهد که به حقیقت نمی‌پیوندد.
۳. معمولاً این عبارت را زمانی به کار می‌برند که شخصی از کسی توقع انجام کاری را دارد یا منتظر است فردی به حرفش عمل کند، اما وقتی می‌بیند خبری نیست، با ناامیدی می‌گوید: “به خودمون وعده دادیم، ولی چیزی نشد.”
۴. همچنین، در موقعیت‌هایی که افراد با گرسنگی منتظر آماده شدن غذا هستند و غذا迟迟 حاضر نمی‌شود، این ضرب‌المثل را به کار می‌برند.
۵- این ضرب‌المثل در نگاه اول به کسی اشاره دارد که پیش از رفتن به مهمانی، حمام می‌رود و شکمش را با لیف و صابون تمیز می‌کند و در همان حال با خودش قرار می‌گذارد که در مهمانی غذای خوشمزه و چربی بخورد!
اما معنی پنهان آن این است که فرد با فکر کردن به یک اتفاق خوب یا یک وعده خوشحال‌کننده، پیش از وقوع آن، خودش را شاد می‌کند و دلخوش می‌دارد.
۶- مثال: او فکر می‌کرد برای شام به مهمانی دعوت شده، در حالی که زمان مهمانی برای بعد از شام بود! به همین دلیل بی‌جهت به شکم خود صابون می‌زد و خیال خوش می‌گذراند!
بیشتر بخوانید: ضرب‌المثل با شکم
اختصاصی–ندابلاگ