هوش مصنوعی به سرعت در حال گسترش به همه زمینه‌های کاری است و حوزه‌های امنیت دیجیتالی و امنیت فیزیکی هم از این قاعده جدا نیستند. سیستم‌های هوشمند می‌توانند به سرعت خطرات احتمالی را تشخیص دهند، آن‌ها را بررسی کرده و برطرف کنند. هرچند استفاده از هوش مصنوعی در بخش امنیت چیز تازه‌ای نیست، اما رشد روزافزون آن، سوالات زیادی را برای افراد به وجود می‌آورد.
در این نوشته، به کاربردهای هوش مصنوعی در امنیت دیجیتال و فیزیکی می‌پردازیم. با شناخت نمونه‌های عملی استفاده از هوش مصنوعی، می‌توانید نقاط قوت و ضعف آن را بهتر درک کرده و از آن در کار خود بهره ببرید.
آنچه در این مطلب می‌خوانید:
– هوش مصنوعی چیست؟
– انواع هوش مصنوعی از نظر توانایی‌ها
– انواع هوش مصنوعی از نظر عملکرد
– کاربرد هوش مصنوعی در حوزه امنیت
– مزایا و فرصت‌های هوش مصنوعی در فناوری‌های امنیتی
– دسته‌بندی حوزه امنیت
– کاربردهای هوش مصنوعی در امنیت فیزیکی
– کاربردهای هوش مصنوعی در امنیت دیجیتال
– انواع کاربرد هوش مصنوعی در حوزه امنیت
– آشنایی با چند نمونه هوش مصنوعی در امنیت دیجیتال
– چالش‌های استفاده از هوش مصنوعی در امنیت دیجیتال
– هوش مصنوعی در خدمت 5C امنیت سایبری
– شرکت‌های پیشرو در حوزه امنیت
– Zscaler (ارزش بازاری: ۱۵٫۳۸ میلیارد دلار)
– Cloudflare (ارزش بازاری: ۲۰٫۰۵ میلیارد دلار)
– CrowdStrike Holdings (ارزش بازاری: ۳۰٫۶۳ میلیارد دلار)
– Fortinet (ارزش بازاری: ۵۲٫۵۳ میلیارد دلار)
– Palo Alto Networks (ارزش بازاری: ۵۸٫۳۵ میلیارد دلار)
– 5C در امنیت سایبری
– سخن پایانی
هوش مصنوعی چیست؟
به طور ساده، هوش مصنوعی شاخه‌ای از دانش است که با ترکیب علوم کامپیوتر و داده‌کاوی، راه‌حل‌هایی برای مسائل مختلف ارائه می‌دهد. در این حوزه، با استفاده از روش‌هایی مثل یادگیری ماشین و یادگیری عمیق، الگوریتم‌های جدیدی طراحی می‌شوند که می‌توانند سیستم‌های تخصصی برای دسته‌بندی اطلاعات و پیش‌بینی نتایج بر اساس داده‌های ورودی بسازند.
در گذشته، هوش مصنوعی فراز و نشیب‌های زیادی را پشت سر گذاشته؛ گاهی مورد استقبال زیاد و گاهی با تردید روبرو شده است. اما با ارائه چت جی‌پی‌تی توسط اوپن‌ای، به نظر می‌رسد شاهد یک تحول بزرگ در این زمینه هستیم. پیش از این، مهم‌ترین دستاوردهای هوش مصنوعی در حوزه بینایی ماشین و تشخیص تصویر بود، اما این بار پیشرفت اصلی در درک و پردازش زبان طبیعی رخ داده است.
البته کاربرد هوش مصنوعی فقط به زبان محدود نمی‌شود. مدل‌های هوشمند می‌توانند قواعد کدنویسی، ساختار مولکول‌ها، محتوای تصاویر و بسیاری از انواع دیگر داده‌ها را نیز یاد بگیرند. امروزه می‌توان هوش مصنوعی را با توجه به توانایی‌ها و کاربردهایش به دسته‌های زیر تقسیم کرد:
امروزه هوش مصنوعی نقش بسیار مهمی در حوزه پزشکی ایفا می‌کند. این فناوری به پزشکان کمک می‌کند تا بیماری‌ها را سریع‌تر و دقیق‌تر تشخیص دهند. همچنین با استفاده از هوش مصنوعی می‌توان درمان‌های شخصی‌سازی شده برای هر بیمار طراحی کرد که نتیجه بهتری دارد.
در کنار این موارد، استارتاپ‌های فعال در زمینه هوش مصنوعی نیز در حال رشد هستند. این شرکت‌های نوپا با ارائه راه‌حل‌های جدید و خلاقانه، در حال تغییر دنیای فناوری و بهبود زندگی مردم هستند. آن‌ها با استفاده از هوش مصنوعی، خدمات و محصولاتی ارائه می‌دهند که قبلاً غیرممکن به نظر می‌رسید.
انواع هوش مصنوعی بر اساس قابلیت‌ها:
هوش مصنوعی محدود که به آن هوش مصنوعی ضعیف هم می‌گویند، در واقع تنها نوعی از هوش مصنوعی است که تا امروز توانسته‌ایم بسازیم. بقیه انواع هوش مصنوعی هنوز در مرحله تئوری و تحقیق قرار دارند.
هوش عمومی مصنوعی یا هوش مصنوعی قوی، یک ایده فرضی است. در این نوع، هوش مصنوعی می‌تواند دانش و توانایی‌هایی را که قبلاً یاد گرفته، بدون کمک انسان در کارهای کاملاً جدید به کار بگیرد.
ابر هوش مصنوعی هم هنوز یک مفهوم نظری است. بر اساس این ایده، هوش مصنوعی قادر خواهد بود فکر کند، بیاموزد، تصمیم بگیرد و حتی از توانایی‌های فکری انسان هم پیشی بگیرد.
انواع هوش مصنوعی براساس عملکرد:
هوش مصنوعی واکنش‌پذیر، نوعی از هوش مصنوعی ساده است که حافظه ندارد و برای کارهای مشخصی طراحی شده. این سیستم‌ها فقط از اطلاعات لحظه‌ای استفاده می‌کنند و به تجربیات گذشته دسترسی ندارند. مثلاً سیستم پیشنهاد فیلم در نتفلیکس و ابرکامپیوتر دیپ بلو آی‌بی‌ام در این گروه جای می‌گیرند.
هوش مصنوعی با حافظه کوتاه، برخلاف نوع واکنش‌پذیر، از رویدادهای گذشته هم برای تصمیم‌گیری کمک می‌گیرد. اما به دلیل محدودیت در ذخیره‌سازی اطلاعات، فقط در بازه‌های زمانی کوتاه می‌تواند از این داده‌ها استفاده کند. خودروهای بدون راننده، ربات‌های گفتگو و ابزارهایی مانند چت‌جی‌پی‌تی و گوگل بارد از این نمونه هستند.
هوش مصنوعی نظریه ذهن، که جزو هوش مصنوعی پیشرفته به شمار می‌رود، یک مفهوم نظری است. در این حالت، هوش مصنوعی می‌تواند احساسات، افکار و حتی آثار هنری انسان‌ها را درک کند و مانند یک انسان با دیگران ارتباط برقرار نماید.
هوش مصنوعی خودآگاه نیز زیرمجموعه‌ای از ابرهوش مصنوعی است و در صورت تحقق، خواهد توانست حالت‌های درونی خود و همچنین احساسات انسان‌ها را درک کند.
کاربرد هوش مصنوعی در حوزه امنیت
هر روز که می‌گذرد، کاربردهای هوش مصنوعی و یادگیری ماشین بیشتر می‌شود و در صنایع مختلف نفوذ پیدا می‌کند. این فناوری‌ها روش کار و مدیریت شرکت‌ها را به کلی تغییر داده‌اند. از آنجا که امروزه دسترسی به ابزارهای هوش مصنوعی آسان شده، لازم است قوانین مناسبی برای آن وضع شود و فضای کاری در دنیای واقعی و فضای مجازی بهبود یابد.
هوش مصنوعی این توانایی را دارد که حجم زیادی از اطلاعات را بررسی کند و الگوهای پنهان در آن‌ها را پیدا کند. به همین دلیل، حوزه امنیت – چه در دنیای واقعی و چه در فضای اینترنت – به یکی از مهم‌ترین زمینه‌های استفاده از هوش مصنوعی تبدیل شده است. اصطلاح «امنیت هوش مصنوعی» یا AI Security به معنای استفاده از این فناوری در سیستم‌های امنیتی است، به طوری که این سیستم‌ها بتوانند رفتارهای عادی و رفتارهای خطرناک را در محیط فیزیکی و مجازی تشخیص دهند.
دو فناوری «یادگیری ماشین» و «پردازش زبان طبیعی» یا NLP هستند که این قابلیت‌ها را در هوش مصنوعی به وجود می‌آورند. پردازش زبان طبیعی به کامپیوترها کمک می‌کند تا نوشته‌ها و صحبت‌های انسان را بفهمند، و یادگیری ماشین نیز الگوهای درست را شناسایی و تشخیص می‌دهد.
سیستم‌های امنیتی با کمک هوش مصنوعی می‌توانند فعالیت‌های افراد را یاد بگیرند و بدون نیاز به دخالت انسان، به آن‌ها پاسخ دهند. هرچه یک سیستم هوش مصنوعی اطلاعات بیشتری ببیند، بهتر می‌تواند تهدیدات امنیتی را شناسایی کرده و با آن‌ها مقابله کند. در نتیجه، سازمان‌ها و سیستم‌های کامپیوتری می‌توانند با خودکار کردن فرآیندهای امنیتی، محیط‌های امن‌تری در دنیای واقعی و فضای مجازی ایجاد کنند.
اگر از هوش مصنوعی به درستی استفاده شود، می‌تواند نقاط ضعف سیستم‌ها، نرم‌افزارهای مخرب، ترافیک غیرعادی شبکه و بخش‌های آسیب‌پذیر را تشخیص دهد. اگر یک فعالیت مخرب شناسایی شود، هوش مصنوعی به طور خودکار سیستم‌های آلوده را جدا کرده و فایل‌های مشکوک را قرنطینه می‌کند. همچنین سیستم‌های خودکار می‌توانند حجم کار کارمندان را زیر نظر بگیرند و به این ترتیب به رشد کسب‌وکارها کمک کنند.
با این حال، نباید فراموش کرد که حضور هوش مصنوعی در حوزه امنیت یا هر صنعت دیگری به معنای حذف کامل انسان نیست؛ بلکه هدف اصلی، بهبود و ارتقای کارهای روزمره است. بهتر است مدیران و صاحبان کسب‌وکارها از هوش مصنوعی در جای درست استفاده کنند تا یک چارچوب اصولی برای آن ایجاد شود.
موضوعات پیشنهادی برای بررسی و مطالعه:
۱. ساخت محتوا با کمک هوش مصنوعی
۲. پیوند فناوری بلاکچین و هوش مصنوعی
مزایا و فرصت‌های هوش مصنوعی در فناوری‌های امنیتی
در دنیای امروز که فناوری به سرعت در حال پیشرفت است، انسان‌ها به تنهایی نمی‌توانند از پس همه خطرات امنیتی که یک سازمان را تهدید می‌کند بربیایند. هوش مصنوعی در چنین شرایطی مانند یک دستیار قدرتمند برای کارشناسان امنیت سایبری عمل می‌کند. این فناوری به آن‌ها کمک می‌کند تا اطلاعات را بهتر بررسی کنند، تهدیدات را سریع‌تر شناسایی کنند و در نتیجه تصمیم‌های بهتری بگیرند. همچنین با استفاده از هوش مصنوعی، نیاز به نیروی انسانی کمتر می‌شود و از خطرات جانی و مالی پیشگیری می‌شود.
هر کسب‌وکاری، چه کوچک، چه متوسط و چه بزرگ، با انواع خطرات امنیتی روبه‌رو است. مقابله با این خطرات باعث حفظ دارایی‌های مادی و معنوی آن کسب‌وکار می‌شود. در واقع، سیستم‌های امنیتی فقط برای هشدار در مورد ورود غیرقانونی به یک ساختمان یا وب‌سایت طراحی نشده‌اند، بلکه وظیفه دارند بر فعالیت‌های تجاری، کارمندان و بخش‌های مشخصی از فضای فیزیکی و مجازی نیز نظارت کنند.
وقتی هوش مصنوعی در سیستم‌های نظارتی به کار گرفته می‌شود، می‌تواند کارهای تکراری و خسته‌کننده را انجام دهد. برای مثال، مشاهده و بررسی فیلم‌های دوربین‌های امنیتی از جمله این کارهاست. این فناوری نه‌تنها کارایی نظارت را افزایش می‌دهد، بلکه سرعت و دقت شناسایی تهدیدات را نیز بهبود می‌بخشد. این‌ها تنها بخشی از مزایای استفاده از هوش مصنوعی در زمینه امنیت هستند.
مطالب پیشنهادی: هوش مصنوعی جای چه مشاغلی را می‌گیرد
دسته‌بندی حوزه امنیت
در دنیای امروز که فناوری نقش مهمی دارد، هر کسب‌وکار ویژگی‌های خاص خود را دارد. به همین دلیل، هرکدام نیازهای امنیتی متفاوتی دارند. بسیاری از شرکت‌ها از کارشناسان امنیتی برای مراقبت از فعالیت‌ها و دارایی‌های خود استفاده می‌کنند. برای اینکه بهتر بدانیم هوش مصنوعی چطور در زمینه امنیت به کار می‌آید، ابتدا بهتر است بخش‌های مختلف امنیت را اینطور معرفی کنیم:
سیستم‌های کنترل دسترسی: این سیستم‌ها طوری طراحی شده‌اند که فقط به افراد مجاز اجازه می‌دهند به یک مکان واقعی یا فضای دیجیتال وارد شوند.
دوربین‌های امنیتی و نظارتی: با نصب چندین دوربین در نقاط پرتردد و کم‌رفت‌وآمد، متخصصان امنیت می‌توانند رویدادهای داخل و خارج یک محل را زیر نظر داشته باشند.
سیستم‌های هشداردهنده: این سیستم‌ها هرگونه ورود غیرمجاز، انتشار اطلاعات، دزدی یا کارهای خرابکارانه دیگر در یک کسب‌وکار را اطلاع می‌دهند.
حس‌گرها: ابزارهای حساسی هستند که حرکت و تغییر در محیط را تشخیص می‌دهند و رویدادها را بلافاصله شناسایی و ضبط می‌کنند.
سیستم‌های اضطراری و اعلام حریق: هدف اصلی این سیستم‌ها، مدیریت پروتکل‌های امنیت فیزیکی برای جلوگیری از آسیب به جان و دارایی‌ها در صورت بروز حوادث گوناگون است.
سیستم‌های امنیت سایبری: امروزه تقریباً همه کسب‌وکارها به نوعی با داده‌ها و اطلاعات در فضای آنلاین سر و کار دارند. بسیاری از این شرکت‌ها برای محافظت از دارایی‌های خود در فضای مجازی، از ابزارهایی مانند آنتی‌ویروس، رمزگذاری داده‌ها، نظارت بر ترافیک وب‌سایت و فایروال استفاده می‌کنند.
موضوع پیشنهادی: آیا ربات‌های هوشمند جای آدم‌ها را خواهند گرفت؟
این روزها خیلی می‌شنویم که ماشین‌های هوشمند در حال پیشرفت هستند. ممکن است این سوال برایتان پیش بیاید که آیا روزی خواهد رسید که این فناوری‌ها شغل ما را بگیرند و جای ما را در جامعه پر کنند؟
پاسخ این پرسش ساده نیست. درست است که هوش مصنوعی می‌تواند کارهای تکراری و محاسباتی را خیلی خوب و سریع انجام دهد، اما توانایی‌های ویژه انسان را ندارد. چیزهایی مانند مهربانی، خلاقیت واقعی، درک احساسات عمیق و تصمیم‌گیری‌های اخلاقی، هنوز هم ویژه انسان‌هاست.
به جای نگرانی از جایگزینی، بهتر است به این فکر کنیم که چطور می‌توانیم از این فناوری به عنوان یک ابزار کمک‌کننده استفاده کنیم. درست مانند بسیاری از اختراعات گذشته که زندگی ما را آسان‌تر کردند، هوش مصنوعی هم می‌تواند یک دستیار مفید باشد. آینده به احتمال زیاد به همکاری بین انسان و ماشین خواهد گذشت، نه رقابت با آن.
کاربردهای هوش مصنوعی در امنیت فیزیکی
یکی از بزرگترین کمک‌های هوش مصنوعی در زمینه امنیت، این است که به متخصصان این حوزه کمک می‌کند تا تهدیدات را شناسایی کنند و به آن‌ها اولویت بدهند. این تهدیدها فقط مربوط به فضای آنلاین و اینترنت نیستند.
متخصصان امنیتی می‌توانند با کمک ابزارهای هوش مصنوعی در بخش امنیت فیزیکی، از امکاناتی مانند نظارت از راه دور، محافظت از اماکن و کنترل ورود و خروج، به شکل مؤثرتر، سریع‌تر و قوی‌تری استفاده کنند.
هوش مصنوعی می‌تواند با بررسی اطلاعاتی که توسط سیستم‌های امنیتی جمع‌آوری شده، کارهای غیرعادی در یک محیط را از رفتارهای معمولی تشخیص دهد و درباره نحوه برخورد با آن‌ها تصمیم بگیرد. همان طور که اشاره شد، یکی از پایه‌های اصلی فناوری هوش مصنوعی، «یادگیری ماشین» است. در نتیجه با گذشت زمان و کسب تجربه بیشتر، هوش مصنوعی می‌تواند دقت تشخیص خطرات را بالا ببرد و تعداد هشدارهای اشتباه را کاهش دهد. یکی از رفتارهای مشکوکی که ممکن است نشان دهنده خطر باشد، پرسه زدن افراد ناشناس در یک محل است. برای مثال، هوش مصنوعی می‌تواند افرادی که پیاده از کنار یک مدرسه عبور می‌کنند را زیر نظر بگیرد. اگر افراد دارای سابقه مجرمانه یا مشکوکی از آنجا گذر کنند، آن‌ها را شناسایی کرده و مطابق دستورالعمل‌های تعریف شده، واکنش مناسب نشان دهد.
اگر هوش مصنوعی و رباتیک را با هم ترکیب کنیم، امکان خودکارسازی بیشتر در امنیت فیزیکی فراهم می‌شود. برای نمونه، اگرچه امروزه پهپادها فقط توسط انسان‌ها کنترل می‌شوند، اما در آینده و با پیشرفت فناوری، هوش مصنوعی می‌تواند هدایت پهپادهایی که بر جاده‌ها و مناطق مختلف نظارت می‌کنند را نیز بر عهده بگیرد. در این حالت، همان طور که ربات‌ها کارهای تکراری، خسته‌کننده و پرخطر در یک کسب‌وکار را انجام می‌دهند، یک پهپاد پلیس هم می‌تواند به شناسایی سریع‌تر تهدیدات و مقابله با آن‌ها کمک کند.
امروزه بسیاری از کاربردهای هوش مصنوعی در حوزه امنیت فیزیکی، شامل تشخیص «لغزش و افتادن» افراد در فروشگاه‌ها است. یک سیستم هوش مصنوعی که بر پایه یادگیری ماشین کار می‌کند، می‌تواند تصاویر دوربین‌های مداربسته یک فروشگاه را بررسی کند و اگر برای مشتریان یا کارکنان اتفاقی مانند لیز خوردن یا افتادن رخ داد، بلافاصله مسئولان نگهبانی را در جریان بگذارد.
به طور کلی، هوش مصنوعی می‌تواند با انجام خودکار کارهایی مانند تشخیص چهره، شناسایی پلاک خودروها، تحلیل فیلم‌های دوربین‌ها، انجام واکنش‌های سریع و پیش‌بینی الگوهای مجرمانه، تحول بزرگی در امنیت فیزیکی ایجاد کند.
مطالب پیشنهادی: هوش مصنوعی در بانکداری، هوش مصنوعی در دیجیتال مارکتینگ
کاربردهای هوش مصنوعی در حوزه امنیت سایبری
در دنیای امروز که فناوری به سرعت در حال پیشرفت است، متخصصان امنیت سایبری هر روز با خطرات جدیدی در فضای اینترنت مواجه می‌شوند. حمله‌های سایبری پیچیده و گسترده می‌توانند حجم عظیمی از اطلاعات را به خطر بیندازند و خسارت‌های مالی بزرگی به مردم و سازمان‌ها وارد کنند. گاهی اوقات نیز این حمله‌ها آنقدر پیشرفته هستند که حتی کارشناسان انسانی هم نمی‌توانند به موقع آن‌ها را تشخیص داده و متوقف کنند.
با توجه به نقش هوش مصنوعی در افزایش امنیت فیزیکی، طبیعی است که این فناوری بتواند تحول بزرگی در حوزه امنیت سایبری نیز ایجاد کند. البته هدف این نیست که هوش مصنوعی جای متخصصان انسانی را بگیرد، بلکه به عنوان یک ابزار کمکی قدرتمند در خدمت آنان قرار می‌گیرد.
در روش قدیمی تأمین امنیت سایبری، کارشناسان به صورت دستی هشدارهای امنیتی و گزارش‌های سیستم را بررسی می‌کردند تا خطرات احتمالی را پیدا کنند. اما ابزارهای امنیتی مبتنی بر هوش مصنوعی می‌توانند فعالیت‌های کاربران در فضای آنلاین را زیر نظر بگیرند. این ابزارها تغییرات غیرعادی در دسترسی به اطلاعات را رصد می‌کنند و در صورت شناسایی هرگونه تهدید، بلافاصله به تیم امنیتی اطلاع می‌دهند. یک سیستم مدیریت خطر مبتنی بر هوش مصنوعی همچنین می‌تواند گزارش‌های دقیقی از رویدادها تهیه کند، وقایع را ثبت نماید و سرعت پاسخ به حوادث امنیتی را افزایش دهد.
معمولاً هرچه سطح دسترسی کاربران بیشتر باشد، امنیت سیستم کمتر می‌شود. به همین دلیل، کارشناسان امنیتی باید بین قوانین امنیتی و دسترسی کاربران تعادل برقرار کنند. در این زمینه، هوش مصنوعی می‌تواند علاوه بر ارزیابی خطر هر بار ورود به سایت و بررسی رفتار کاربران، فرآیندهای سایت را نیز ساده‌تر کند و تجربه بهتری برای مراجعان ایجاد نماید.
به گفته شرکت آی‌بی‌ام، با استفاده از یک ابزار مناسب، هزینه‌های ناشی از کلاهبرداری تا ۹۰ درصد کاهش پیدا می‌کند. همچنین سیستم‌های هوش مصنوعی می‌توانند از حملات فیشینگ، پخش بدافزارها و دیگر فعالیت‌های مخرب سایبری جلوگیری کنند و امنیت بیشتری برای کسب‌وکارهای آنلاین فراهم آورند.
انواع کاربرد هوش مصنوعی در حوزه امنیت
هوش مصنوعی تقریباً در همه بخش‌های زندگی جامعه می‌تواند مفید و مؤثر باشد. امروزه امنیت فیزیکی و امنیت فضای مجازی آنقدر به هم پیوند خورده‌اند که هوش مصنوعی به خوبی می‌تواند در این فضا نقش خود را ایفا کند. با این حال، یکی از مهم‌ترین زمینه‌های استفاده از هوش مصنوعی، حوزه امنیت سایبری است. علاوه بر کاربردهای اصلی که قبلاً اشاره شد، هوش مصنوعی در بخش امنیت، قابلیت‌های جالب‌تری نیز دارد.
**شناسایی و مقابله با پهپادها:**
تکنولوژی پهپادها آنقدر پیشرفت کرده که امروزه نه‌تنها ارتش‌ها از آن استفاده می‌کنند، بلکه افراد عادی هم می‌توانند با هزینه کم یک پهپاد تهیه کنند و از آن به‌صورت نادرست استفاده کنند.
شرکت OpenWorks Engineering از انگلیس، سیستمی به نام SkyWall طراحی کرده که به صورت خودکار و با کمک هوش مصنوعی، پهپادهای غیرمجاز را در مناطق ممنوعه شناسایی کرده و از کار می‌اندازد.
**پیش‌بینی شیوع بیماری‌های واگیردار:**
همه ما در سال‌های اخیر با دنیاگیری ویروس کرونا مواجه بودیم و به خوبی خطر بیماری‌های مسری و تأثیر آن بر امنیت و سلامت جامعه را درک کردیم. خوشبختانه هوش مصنوعی حالا وارد حوزه سلامت نیز شده است. به عنوان نمونه، مؤسسه AIIA در هند در سال ۲۰۲۲ با حمایت نخست‌وزیر این کشور راه‌اندازی شد که از هوش مصنوعی برای آموزش، درمان و شناسایی زودهنگام شیوع بیماری‌های مسری استفاده می‌کند.
**امنیت خانه‌های هوشمند:**
ارزش بازار سیستم‌های امنیت هوشمند خانه‌ها در سال ۲۰۲۴ حدود ۳۲.۵ میلیارد دلار برآورد شده است. بخش بزرگی از این موفقیت، مدیون هوش مصنوعی است. برای مثال، شرکت Monitoreal از قبرس، یک دستیار امنیتی هوشمند ارائه داده که با تحلیل تصاویر توسط هوش مصنوعی، حرکت اشیاء را حتی در نور کم و از فاصله دور تشخیص می‌دهد و در صورت وجود خطر، به صاحب خانه هشدار می‌دهد.
**تشخیص تهدید در اجتماعات بزرگ:**
شرکت Evolv Technology از آمریکا، یک سیستم امنیتی مبتنی بر هوش مصنوعی طراحی کرده که با استفاده از تشخیص چهره، اسکن فلزات و تحلیل فیلم‌های دوربین‌های امنیتی، افرادی که احتمال دارد قصد انجام کارهای خرابکارانه داشته باشند را شناسایی می‌کند.
معرفی چند هوش مصنوعی در امنیت سایبری
با رشد سریع فناوری هوش مصنوعی، بسیاری از کسب‌وکارها از ابزارهای مختلف هوشمند برای بهتر کردن کارها، تصمیم‌گیری دقیق‌تر و افزایش بازدهی استفاده می‌کنند. اما هرچه استفاده از هوش مصنوعی و رایانه بیشتر می‌شود، خطر خرابکاری و حمله‌های اینترنتی نیز بیشتر می‌گردد.
در سال ۲۰۲۱، زیان ناشی از خطرهای امنیت سایبری به رقم شگفت‌آور ۶ تریلیون دلار رسید. در چنین شرایطی، شرکت‌ها به ابزارهایی نیاز دارند که با کمک هوش مصنوعی از اطلاعات و سیستم‌هایشان محافظت کنند. در ادامه، چند نمونه از ابزارهای مهم هوش مصنوعی در زمینه امنیت سایبری را معرفی می‌کنیم.
Darktrace: یک سامانه امنیت سایبری مبتنی بر هوش مصنوعی است که با بهره‌گیری از یادگیری ماشین و الگوریتم‌های هوشمند، حمله‌های سایبری را به‌طور زنده شناسایی کرده و با آن‌ها مقابله می‌کند. «سیستم ایمنی سازمانی دارک‌تریس» به صورت خودکار، روش‌های کاری سازمان‌ها، رفتار کاربران، حجم داده‌های رد و بدل شده و فعالیت دستگاه‌ها را یاد می‌گیرد و با شبکه سازمان هماهنگ می‌شود.
Cylance: این شرکت که زیرمجموعه بلک‌بری است، ابزارهای امنیتی هوشمند ارائه می‌دهد. هوش مصنوعی سای‌لنس با استفاده از الگوریتم‌های یادگیری ماشین، هم از تهدیدهای شناخته شده و هم از تهدیدهای جدید جلوگیری کرده و در صورت رخ دادن حمله، واکنش نشان می‌دهد.
Vectra AI: هوش مصنوعی وکترا یک ابزار امنیتی برای شناسایی و مقابله با حمله‌های پیشرفته سایبری است. این پلتفرم با روشی به نام «تشخیص شبکه و پاسخ» (NDR) و با کمک یادگیری ماشین، با تهدیدهای پنهان، حمله‌های داخلی و دیگر حمله‌های پیچیده سایبری مبارزه می‌کند.
Tessian: پلتفرم تسیان با بهره‌گیری از یک هوش مصنوعی مبتنی بر رفتار کاربران، از نفوذ و دزدیده شدن داده‌ها از طریق ایمیل جلوگیری می‌کند. همچنین شرکت‌ها با استفاده از تسیان می‌توانند در برابر حمله‌های فیشینگ، نشت ناخواسته اطلاعات و فعالیت‌های غیرعادی در ایمیل‌ها از خود محافظت کنند.
مطالب پیشنهادی: ایده‌های هوش مصنوعی، هوش مصنوعی گوگل رایگان
مشکلات استفاده از هوش مصنوعی در حوزه امنیت سایبری
در این نوشته به برخی از فواید بهره‌گیری از هوش مصنوعی در زمینه امنیت پرداختیم. با این حال، محبوبیت رو به رشد این فناوری به معنای بی‌نقص بودن آن نیست. هوش مصنوعی هنوز در ابتدای راه خود قرار دارد و وابستگی کامل به آن، به‌ویژه در عرصه امنیت سایبری، می‌تواند خطرات مختلفی به همراه داشته باشد. در ادامه، مهم‌ترین چالش‌های استفاده از هوش مصنوعی در این حوزه را مرور می‌کنیم.
**سوگیری و تبعیض در تصمیم‌گیری**:
یکی از مشکلات فعلی هوش مصنوعی، وجود سوگیری در تصمیم‌گیری‌هاست. این مشکل معمولاً از منابعی مانند پایگاه‌های داده دارای اطلاعات ناعادلانه یا الگوریتم‌های ناکامل سرچشمه می‌گیرد. اگر این سوگیری‌ها به درستی کنترل نشوند، ممکن است باعث تصمیم‌گیری‌های تبعیض‌آمیزی علیه برخی افراد شوند. برای مثال، ممکن است یک سیستم هوش مصنوعی به اشتباه دسترسی کاربران واقعی و معتبر را قطع کند که این موضوع هم به ضرر سازمان است و هم به اعتماد مشتریان آسیب می‌زند.
**پیچیدگی و عدم شفافیت**:
همه الگوریتم‌هایی که هوش مصنوعی برای تشخیص تهدیدات استفاده می‌کند، قابل فهم و شفاف نیستند. این عدم شفافیت می‌تواند سیستم را در برابر سوگیری یا دستکاری اطلاعات آسیب‌پذیر کند. در واقع، گاهی اوقات هوش مصنوعی نمی‌تواند به طور واضح توضیح دهد که چرا چنین تصمیمی گرفته است.
هوش مصنوعی هنگام جستجوی الگوهای مشخص، ممکن است الگوهای ناشناخته دیگر را نادیده بگیرد و اگر تحلیل‌های آن نامشخص باشد، برخی از نقاط ضعف امنیتی شناسایی نمی‌شوند. به همین دلیل، یک اشتباه در عملکرد هوش مصنوعی می‌تواند خسارت‌های بزرگی برای امنیت سایبری یک سازمان ایجاد کند.
**استفاده نادرست یا سوءاستفاده**:
همان‌طور که ما از هوش مصنوعی استفاده می‌کنیم، افراد سودجو نیز می‌توانند از آن برای مقاصد غیرقانونی بهره ببرند. الگوریتم‌های هوش مصنوعی برای پردازش حجم عظیمی از داده‌ها طراحی شده‌اند و همین موضوع آن‌ها را برای هکرها جذاب می‌کند.
مجرمان اینترنتی می‌توانند با کمک هوش مصنوعی، بدافزارهای جدیدی تولید کنند که سیستم‌های امنیتی قادر به شناسایی آن‌ها نباشند. همچنین، طراحی حمله‌های فیشینگ پیشرفته، تحلیل سریع داده‌ها، شناسایی راحت‌تر نقاط ضعف امنیتی، ساخت ویدئو و صوت جعلی (Deepfake) و تولید ابزارهای هک نوین، از جمله مزایای هوش مصنوعی برای تبهکاران فضای مجازی است.
**نگرانی مدیران از ریسک‌های امنیتی هوش مصنوعی**:
بر اساس پژوهش‌های شرکت BlackBerry، حدود ۷۵ درصد از سازمان‌های جهانی موافق محدود کردن استفاده از چت‌جی‌پی‌تی و دیگر ابزارهای هوش مصنوعی هستند. بسیاری از مدیران در سطوح مختلف خواستار ممنوعیت استفاده از این فناوری‌ها شده‌اند و دلیل اصلی آن را نگرانی از تهدیدات امنیتی و خطرات سایبری می‌دانند.
یکی از اولین شرکت‌های بزرگی که استفاده از ابزارهای هوش مصنوعی را برای کارمندانش محدود کرد، سامسونگ بود. این تصمیم بلافاصله پس از انتشار تصادفی اطلاعات محرمانه شرکت در یک چت‌بات هوش مصنوعی گرفته شد.
هوش مصنوعی در خدمت 5C امنیت سایبری
این روزها تقریباً همه کسب‌وکارها، چه کوچک و چه بزرگ، به انواع فناوری‌ها نیازمندند. بیشتر آن‌ها خدمات و فعالیت‌های خود را روی پلتفرم‌های ابری و موبایلی ارائه می‌دهند. همین موضوع، آن‌ها را به هدفی جذاب برای هکرها و حملات سایبری تبدیل کرده است.
بر اساس آمارها، یک حمله سایبری معمولاً به شرکت‌های کوچک به‌طور میانگین ۲۰۰ هزار دلار زیان وارد می‌کند. این رقم برای شرکت‌های بزرگ به میلیون‌ها دلار می‌رسد. با پیشرفت روزافزون هوش مصنوعی، می‌توان آن را یک تیغ دو لبه دانست. از یک سو، هوش مصنوعی ابزاری سودمند و کاربردی است، اما اگر در مسیر نادرست به کار رود، می‌تواند به ابزاری قدرتمند برای طراحی و انجام حملات سایبری تبدیل شود.
شرکت‌های امنیتی پیشرو
با افزایش نیاز به محافظت از فضای مجازی، بازار فناوری‌های امنیتی نیز روزبه‌روز بزرگتر می‌شود. اگر می‌خواهید این حوزه را بیشتر بشناسید، در ادامه با شرکت‌های برتر و پیشگام در زمینه امنیت دیجیتال آشنا می‌شوید. این شرکت‌ها بر بازار جهانی امنیت سایبری تسلط دارند و با ارائه راهکارهای نوآورانه، درآمدهای چشمگیری به دست می‌آورند.
Zscaler (ارزش بازاری: 15.38 میلیارد دلار)
شرکت زی‌اسکیلر در حوزه امنیت فضای ابری فعالیت می‌کند و به سازمان‌ها در این زمینه خدمات ارائه می‌دهد. این شرکت در سال ۲۰۰۷ در شهر سن‌هوزه، واقع در کالیفرنیا، پایه‌گذاری شد.
در سال ۲۰۱۲، زی‌اسکیلر موفق شد ۳۸ میلیون دلار سرمایه از سرمایه‌گذاران مهم و راهبردی جذب کند. همچنین، زمانی که این شرکت برای اولین بار وارد بازار سهام شد، ارزش آن حدود ۱۹۲ میلیون دلار برآورد شد.
در نهایت، درآمد سالانه زی‌اسکیلر در سال ۲۰۲۲ به رقم چشمگیر ۱.۹۲ میلیارد دلار رسید.
Cloudflare (ارزش بازاری: 20.05 میلیارد دلار)
شرکت کلادفلر از معروف‌ترین شرکت‌های دنیا در زمینه امنیت آنلاین و شناسایی تهدیدهای اینترنتی است. این شرکت در سال ۲۰۰۹ در ایالت کالیفرنیا آمریکا شروع به کار کرد. کلادفلر علاوه بر خدمات امنیتی به سازمان‌ها، در زمینه ارائه محتوا و ثبت نام دامنه اینترنتی نیز فعالیت دارد. طبق گزارش‌های نشریه The Hill در سال ۲۰۲۲، بیش از ۲۰ درصد از ترافیک اینترنت جهان تحت پوشش سرویس‌های امنیتی این شرکت قرار داشت. همچنین درآمد سالانه کلادفلر در سال ۲۰۲۲ به رقم ۹۷۵ میلیون دلار رسید.
CrowdStrike Holdings (ارزش بازاری: 30.63 میلیارد دلار)
یک شرکت امنیت سایبری در شهر آستن ایالت تگزاس قرار دارد که کار خود را از سال ۲۰۱۱ آغاز کرده است. این شرکت خدماتی مانند راه‌حل‌های ابری، شناسایی هوشمندانه تهدیدات و مقابله با حملات سایبری ارائه می‌دهد. در سال ۲۰۱۵، شرکت گوگل در دورهای سرمایه‌گذاری سری C، D و E این شرکت مشارکت کرد و در مجموع ۴۸۰ میلیون دلار در آن سرمایه‌گذاری نمود. همچنین، اولین عرضه سهام این شرکت در بازار عمومی در سال ۲۰۱۹ انجام شد و ارزش آن به ۶/۷ میلیارد دلار رسید.
Fortinet (ارزش بازاری: 52.53 میلیارد دلار)
شرکت فورتینت یک کسب‌وکار فعال در حوزه نرم‌افزار است که دفتر اصلی آن در ایالت کالیفرنیا قرار دارد. این شرکت در سال ۲۰۰۰ کار خود را آغاز کرد. محصولات و خدمات آن شامل راهکارهای امنیتی مانند فایروال، محافظت از کاربران در فضای آنلاین، شبکه‌های خصوصی مجازی (وی‌پی‌ان)، مقابله با ایمیل‌های ناخواسته و همچنین سامانه‌های شناسایی حملات سایبری است.
در سه سال نخست فعالیت، یعنی از ۲۰۰۰ تا ۲۰۰۳، این شرکت موفق شد ۱۳ میلیون دلار سرمایه از سوی سرمایه‌گذاران خصوصی جذب کند. در نهایت، درآمد سالانه فورتینت در سال ۲۰۲۲ به رقم ۴/۴۲ میلیارد دلار رسید.
Palo Alto Networks (ارزش بازاری: 58.35 میلیارد دلار)
پالو آلتو نتورکس یک شرکت بین‌المللی در زمینه امنیت فضای مجازی است که در سال ۲۰۰۵ در شهر سانتا کلارا، واقع در کالیفرنیا، پایه‌گذاری شد. فعالیت‌های اصلی این شرکت، ارائه فایروال‌های نسل جدید و سرویس‌های امنیتی مبتنی بر فضای ابری است. بیش از ۷۰ هزار سازمان در سراسر جهان، از محصولات امنیتی این شرکت بهره می‌برند که در بیش از ۱۵۰ کشور فعال هستند. در سال ۲۰۲۳، درآمد سالانه پالو آلتو نتورکس به حدود ۶.۸۹ میلیارد دلار رسید.
5c در امنیت سایبری
در دنیای پرچالش امروز، همه کسب‌وکارها به نوعی با خطرات فضای مجازی روبرو هستند. با گسترش روزافزون ابزارهای آنلاین، استفاده از راهکارهای امنیتی مناسب و کارآمد، یک ضرورت انکارناپذیر است. توصیه می‌شود همه شرکت‌ها، چه کوچک و چه بزرگ، قبل از انتخاب سرویس‌های امنیت سایبری، با مفهوم 5 C در این حوزه آشنا شوند:
**تغییر:** فناوری‌های دیجیتال همواره در حال دگرگونی هستند. کسب‌وکارها باید بتوانند خدمات خود را با ابزارهای نوین تطبیق دهند و سیستم‌هایشان را به‌روز نگه دارند. پذیرش تغییر به یک شرکت کمک می‌کند تا در برابر تهدیدات تازه، واکنش سریع و مناسبی نشان دهد.
**قانون‌مداری:** با افزایش تهدیدات سایبری، نهادهای ناظر و قانون‌گذار، چارچوب‌هایی برای مقابله با خطرات هوش مصنوعی تعیین می‌کنند. قانون‌مداری فقط هماهنگی با دولت و نهادهای امنیتی نیست؛ شرکت‌ها باید در قبال حفظ و حراست از اطلاعات کاربران و مشتریان خود نیز متعهد باشند.
**هزینه:** در زمینه امنیت سایبری، موضوع هزینه در دو بخش اصلی مطرح می‌شود: سرمایه‌گذاری روی سیستم‌ها و خدمات امنیتی، و همچنین خسارت‌های مالی ناشی از خطرات امنیتی احتمالی.
**تداوم:** امروزه ادامه فعالیت یک کسب‌وکار پس از یک حادثه امنیتی، بسیار حیاتی است. یک حمله سایبری می‌تواند فاجعه‌بار باشد. به همین دلیل، داشتن برنامه‌ای برای ادامه کار پس از چنین رویدادهایی برای هر شرکتی ضروری است.
**پوشش:** این مفهوم به معنای حفاظت کامل از همه دارایی‌های فیزیکی و دیجیتال است. اگرچه حملات سایبری معمولاً بخش دیجیتال یک سازمان را هدف می‌گیرند، اما نباید امنیت دارایی‌های فیزیکی را نادیده گرفت. بسیاری از سامانه‌های امنیتی دیجیتال، علاوه بر محافظت از داده‌ها، ابزارهایی برای حفاظت فیزیکی از تجهیزات، اموال و محل‌های یک سازمان نیز ارائه می‌دهند.
پس از آشنایی با مهم‌ترین ویژگی‌های هوش مصنوعی در حوزه امنیت سایبری، مدیران تنها زمانی می‌توانند از هوش مصنوعی برای تضمین امنیت فیزیکی و دیجیتال کسب‌وکار خود استفاده کنند که با ویژگی‌های کلیدی خدمات هوش مصنوعی نیز آشنا باشند. در ادامه، 5 C هوش مصنوعی معرفی می‌شوند:
**برقراری ارتباط:** عملکرد فناوری هوش مصنوعی در شکل کنونی آن هنوز محدود است. با این حال، بسیاری از ابزارهای هوش مصنوعی مانند سیری و الکسا توانایی خوبی در ارتباط برقرار کردن با کاربران نشان داده‌اند. ابزارهای هوش مصنوعی برای ارائه خدمات سودمند باید بتوانند با تحلیل داده‌ها و اطلاعات، با کاربران و دیگر پلتفرم‌های آنلاین تعامل داشته باشند.
**پایش و راهبری:** سامانه‌های تحلیل مبتنی بر هوش مصنوعی می‌توانند با زیر نظر گرفتن انواع منابع داده، وضعیت سیستم و رفتار کاربران را ارزیابی کنند و بدون نیاز به دخالت انسان، مدیریت بخش‌های گوناگون سیستم را بر عهده بگیرند.
**مصرف:** هیچ شکی نیست که قابلیت شخصی‌سازی یکی از جذاب‌ترین ویژگی‌های خدمات نرم‌افزاری است. ابزارهای هوش مصنوعی برای جلب رضایت کاربران، تجربه آنان را به روش‌های مختلف شخصی می‌کنند تا استفاده بهتری برای مصرف‌کننده فراهم آورند.
**خلق کردن:** دستیابی به خلاقیت، آرزوی بزرگ متخصصان هوش مصنوعی است. هوش مصنوعی ذاتاً طوری طراحی شده که به شکل غیرخطی فکر کند و در موقعیت‌های تازه، تصمیمات مناسب بگیرد.
**قانون‌مداری:** در دنیای حاضر، بسیاری از شرکت‌ها و نهادهای نظارتی نسبت به هوش مصنوعی دیدگاه تردیدآمیزی دارند. در چنین فضایی، برای ابزارهای هوش مصنوعی ضروری است که از خط‌مشی‌های قانونی و اصول اخلاقی پیروی کنند. سازمان‌ها باید مطمئن شوند که هوش مصنوعی بر پایه اصول قانونی، استانداردهای صنعتی و امنیت اطلاعات عمل می‌کند.
مطالب پیشنهادی: کاربرد هوش مصنوعی در فینتک، سایت طراحی لوگو با هوش مصنوعی رایگان
کلام آخر
هوش مصنوعی روش محافظت از اطلاعات و مقابله با خطرات اینترنتی را به کلی تغییر داده است. این فناوری می‌تواند حجم بسیار زیادی از داده‌ها را در زمانی کوتاه بررسی کند و الگوهای پنهان در رفتار سیستم‌ها و کاربران را پیدا کند. اگر خطری، چه در دنیای واقعی و چه در فضای دیجیتال، شناسایی شود، هوش مصنوعی به سرعت بهترین راه حل را انتخاب می‌کند.
با این حال، هوش مصنوعی مانند یک شمشیر دو لبه عمل می‌کند. در کنار فواید زیاد، ممکن است مجرمان اینترنتی نیز از آن برای اهداف مخرب استفاده کنند. اگر شرکت‌ها می‌خواهند در دوره رشد هوش مصنوعی موفق بمانند، باید تیم امنیتی خود را با ابزارهای هوش مصنوعی برای دفاع از اطلاعات و سیستم‌ها تجهیز کنند. استفاده از یک زیرساخت امن و فناوری مبتنی بر هوش مصنوعی می‌تواند آینده کسب‌وکارها را تضمین کند.