هوش مصنوعی یکی از فناوری‌هایی است که ریشه در محیط‌های دانشگاهی دارد. پیشرفت‌های اولیه در این زمینه ابتدا در دانشگاه‌ها اتفاق افتاد و بعد از آن به دنیای صنعت و کسب‌وکار راه پیدا کرد. در ایران نیز حدود ۱۶ سال است که رشته هوش مصنوعی در دانشگاه‌ها ایجاد شده و دانشجو می‌پذیرد.
در سال‌های اخیر، راهکارهای مبتنی بر هوش مصنوعی بسیار گسترش یافته و توانایی آن برای حل مسائل گوناگون بیش از پیش روشن شده است. این تحولات بر فضای هوش مصنوعی در ایران نیز تأثیر گذاشت و به‌تدریج شرکت‌ها و استارتاپ‌هایی پدید آمدند که خدمات هوش مصنوعی ارائه می‌دهند.
شرکت پردازش اطلاعات مالی پارت نیز از چند سال قبل فعالیت در این حوزه را آغاز کرد و در نهایت در سال ۱۳۹۶ «مرکز تحقیقات هوش مصنوعی پارت» را تأسیس نمود. این مرکز با هدف «هوشمندسازی فرایندهای زندگی» پا به عرصه گذاشت و تلاش کرد با شناسایی دقیق نیازها، خدمات هوشمند برای بخش‌های مختلف اقتصاد ارائه دهد.
شرکت‌های فعال در حوزه هوش مصنوعی معمولاً در یک یا چند زمینه تخصصی کار می‌کنند. برخی در حوزه پردازش زبان طبیعی یا بینایی ماشین فعالیت دارند و برخی دیگر خدمات تحلیل داده ارائه می‌دهند. تعداد کمی از شرکت‌ها نیز در همه زمینه‌های هوش مصنوعی — مانند داده‌کاوی، پردازش گفتار، بینایی ماشین و پردازش زبان طبیعی — فعال هستند.
مرکز تحقیقات هوش مصنوعی پارت یکی از همین شرکت‌های چندتخصصی است که تاکنون نزدیک به ۱۷۰ سرویس مبتنی بر هوش مصنوعی تولید کرده است.
یکی از محصولات مهم این مرکز، سامانه جامع احراز هویت غیرحضوری «فراشناسا» است. این سامانه ترکیبی از چندین سرویس هوش مصنوعی است و به سازمان‌های دولتی و شرکت‌های خصوصی امکان می‌دهد تا احراز هویت مشتریان را به صورت غیرحضوری انجام دهند. فراشناسا هم‌اکنون در سامانه‌های سجام و ثنا استفاده می‌شود و از نظر تعداد کاربر و سهم بازار، رتبه اول را در اختیار دارد.
از دیگر اقدامات این مرکز، راه‌اندازی «شبکه هوشمند ابری شهاب» است. شهاب اولین ابر هوش مصنوعی در ایران است که زیرساخت‌های ابری و خدمات هوشمند تحت وب ارائه می‌دهد. این زیرساخت شامل سرورهای قدرتمند پردازشی است که برای تحلیل حجم بالای داده‌های متنی، صوتی و تصویری در حوزه هوش مصنوعی به کار می‌رود. شبکه شهاب دارای ۱۹۰۰۰ واحد پردازشی تنسور ترافلپس است.
پلتفرم دیگر این مرکز در فضای ابری، «سرویس‌های هوشمند سهاب» نام دارد. سهاب یک بازارچه امن و سریع است که خدمات ابری هوش مصنوعی را در اختیار شرکت‌ها، استارتاپ‌ها و برنامه‌نویسان قرار می‌دهد تا بتوانند محصولات خود را بسازند و عرضه کنند.
مرکز تحقیقات هوش مصنوعی پارت از ابتدا تلاش کرده تا برای چالش‌های موجود در اکوسیستم هوش مصنوعی ایران نیز راه‌حل ارائه دهد. یکی از این چالش‌ها، کمبود نیروی متخصص است. دلیل این کمبود، عدم تطابق آموزش‌های دانشگاهی با نیاز بازار و همچنین مهاجرت نیروهای آموزش‌دیده است.
برای رفع این مشکلات، این مرکز در گام اول تعداد زیادی از متخصصان هوش مصنوعی را جذب کرده و هم‌اکنون بیش از ۱۵۰ نیروی متخصص در آن فعالیت می‌کنند. همچنین «کالج تخصصی هوش مصنوعی پارت» را ایجاد کرده تا آموزش نیروهای متخصص در ایران سرعت بیشتری بگیرد.
این مرکز در سال‌های اخیر در بسیاری از همایش‌ها و کنفرانس‌های مرتبط با هوش مصنوعی به عنوان حامی حضور داشته است. تمام این اقدامات در مدت فقط ۴ سال انجام شده که نشان از اراده جدی این مرکز برای پیشبرد فناوری هوش مصنوعی در ایران دارد.
این تلاش‌ها مورد توجه فعالان و مسئولان حوزه هوش مصنوعی نیز قرار گرفته است. به طوری که در سال ۱۳۹۹، دکتر علی رسولی‌زاده، مدیرعامل شرکت پردازش اطلاعات مالی پارت، به عنوان کارآفرین برتر سال انتخاب شد.
طبیعتاً اهداف مرکز تحقیقات هوش مصنوعی پارت به دستاوردهای کنونی محدود نمی‌شود و برنامه‌های زیادی برای رسیدن به اهداف بلندمدت خود در سال‌های آینده دارد.