هوش مصنوعی می‌تواند روش زندگی و کار کردن ما در سراسر جهان را دگرگون کند. بر اساس بررسی‌های شرکت PwC، پیش‌بینی می‌شود که هوش مصنوعی تا سال ۲۰۳۰ میلادی، حدود ۱۵ تریلیون دلار بر اقتصاد جهانی اثر بگذارد. تعداد فناوری‌هایی که بتوانند در آینده نزدیک چنین تأثیر بزرگی بر جهان بگذارند، بسیار کم است. در این نوشته، با مهمترین روندهای هوش مصنوعی در سال ۲۰۲۳ آشنا می‌شوید که همین حالا نیز بر فضای این فناوری تأثیر گذاشته‌اند.
**پردازش زبان طبیعی و کاربردهای نوین هوش مصنوعی**
پردازش زبان طبیعی تاکنون در حوزه تجاری و صنعت هوش مصنوعی، موفقیت چشمگیری نداشته است. دنیای ما پر از متن است. تحلیل، تنظیم، ترجمه و استفاده از متن برای انواع کسب‌وکارها در سراسر جهان ضروری است. البته این موضوع فقط به کلمات ختم نمی‌شود. در پردازش زبان طبیعی، از روش‌هایی برای تحلیل داده‌ها استفاده می‌شود که با روش‌های آماری گذشته کاملاً تفاوت دارد.
با استفاده از فناوری پردازش زبان طبیعی (NLP)، شرکت‌ها می‌توانند اطلاعات را تا ۱۰ برابر سریع‌تر پردازش کنند و داده‌های بدون ساختار را از طریق زبان انسان تحلیل نمایند.
اما NLP چیست؟
در واقع، NLP روشی است که به کامپیوترها امکان می‌دهد زبان انسان را بفهمند و با آن ارتباط برقرار کنند. قبلاً کامپیوترها تنها زمانی قادر به درک زبان انسان بودند که این زبان به کدهای مخصوص تبدیل می‌شد. اما امروزه با کمک NLP، ماشین‌ها می‌توانند متنی را که به زبان انسان نوشته شده، درک کنند.
پیش‌بینی‌ها نشان می‌دهد حجم داده‌های جهان تا سال ۲۰۳۰ به ۶۱۲ زتابایت و تا سال ۲۰۳۵ به ۲۱۴۲ زتابایت خواهد رسید. بیشتر این داده‌ها به زبان انسان نوشته می‌شوند؛ بنابراین کسب‌وکارها می‌توانند از NLP برای تشخیص احساسات متن، دسته‌بندی محتوا، استخراج معنا و کلمات کلیدی و تحلیل متن استفاده کنند. این روش، راهی مؤثر برای تحلیل و درک حجم عظیمی از اطلاعات است – کاری که بدون NLP امکان‌پذیر نیست. ابزاری مانند MonkeyLearn که مبتنی بر هوش مصنوعی است، می‌تواند نظرات، نظرسنجی‌ها، درخواست‌های پشتیبانی و سایر متون نوشته‌شده به زبان انسان را تحلیل کند.
در زمینه‌های حقوقی و تجاری نیز استفاده از NLP برای تحلیل اسناد طولانی حقوقی و حتی نوشتن اسناد جدید آغاز شده و بسیاری از شرکت‌ها از آن استقبال کرده‌اند. برای مثال، شرکتی به نام BlackBoiler فناوری هوش مصنوعی ارائه می‌دهد که با استفاده از NLP، قراردادها را بررسی و تغییرات لازم در بندهای بحث‌برانگیز را پیشنهاد می‌کند. این سامانه تمام این کارها را با فرایندی مشابه «ردیابی تغییرات» در نرم‌افزارهای ویرایش متن انجام می‌دهد.
رقابت غول‌های فناوری برای توسعه جستجوی هوش مصنوعی
یکی از پرکاربردترین و قدرتمندترین موارد استفاده از پردازش زبان طبیعی، جستجوی هوش مصنوعی است که در میان ترندهای برتر سال ۲۰۲۳ نیز قرار دارد. ابزارهای جستجوی هوش مصنوعی که از مدل‌های زبانی بزرگ (LLM) استفاده می‌کنند، این قابلیت را دارند که روش جستجوی اطلاعات آنلاین توسط کاربران را متحول کنند. مدل‌های زبانی بزرگ که در پلتفرم‌هایی مانند ChatGPT به کار رفته‌اند، ابتدا حجم عظیمی از اطلاعات را تحلیل کرده و از آن «یاد می‌گیرند». در نتیجه، این مدل‌ها الگوها را تشخیص داده و می‌توانند کلمات و عباراتی را که به طور معمول در کنار هم قرار می‌گیرند، پیش‌بینی کنند.
بنابراین وقتی کاربر سؤالی را به زبان معمولی تایپ می‌کند، سامانه جستجوی هوش مصنوعی می‌تواند پاسخی به زبان انسان تولید کند که مستقیماً به پرسش او پاسخ دهد. این ابزار به جای نمایش فهرستی از سایت‌های مرتبط، پاسخ‌های متنی ارائه می‌دهد که از منابع مختلف گردآوری شده‌اند. این پلتفرم‌ها حتی فراتر از پاسخ به سؤالات ساده مانند پایتخت برزیل یا دمای هوا عمل می‌کنند. به این ترتیب، جستجوی هوش مصنوعی شکلی از «هوش مصنوعی مولد» است که می‌تواند محتوای جدید مانند تصویر، صدا، کد و متن خلق کند.
کاربر می‌تواند سؤال خود را مطرح کرده و پاسخ را دریافت کند؛ اما این تمام قابلیت آن نیست. هوش مصنوعی می‌تواند در قالب یک چت‌بات، مانند یک انسان گفت‌وگو کند و دستورات کاربر را اجرا نماید.
به عنوان نمونه، یکی از اساتید دانشگاه پنسیلوانیا، ChatGPT را با امتحان پایان‌ترم MBA آزمایش کرد و این ابزار نمره B را کسب کرد. همچنین شرکت Salesforce از مدل ChatGPT در ابزار خود به نام Einstein GPT استفاده می‌کند تا به طور خودکار ایمیل‌های بازاریابی تولید کند.
غول‌های فناوری دیگر نیز وارد رقابت برای تبدیل شدن به پلتفرم برتر جستجوی هوش مصنوعی شده‌اند. همکاری مایکروسافت با OpenAI از سال ۲۰۱۹ آغاز شد، زمانی که این شرکت یک میلیارد دلار در OpenAI سرمایه‌گذاری کرد. پس از آن، مایکروسافت دو میلیارد دلار دیگر نیز سرمایه‌گذاری کرد و اخیراً متعهد به پرداخت ۱۰ میلیارد دلار در سال‌های آینده شده است.
اگرچه تمرکز بسیاری از توجهات روی ChatGPT، بینگ و گوگل است، اما شرکت مستقلی به نام Perplexity AI ابزاری ارائه داده که ممکن است حتی بهتر از این محصولات عمل کند. چت‌بات جستجوی هوش مصنوعی Perplexity می‌تواند اطلاعات را به صورت زنده ارائه دهد و برای پاسخ‌های خود منابع معتبر بیاورد.
البته کارشناسان به درستی اشاره می‌کنند که چت‌بات‌های هوش مصنوعی هنوز در ابتدای راه قرار دارند.
هوش مصنوعی و تحول در مراقبت‌های پزشکی
در یکی دو سال گذشته، هوش مصنوعی تحولات بزرگی در صنعت مراقبت‌های پزشکی ایجاد کرده و از ترندهای برتر سال ۲۰۲۳ محسوب می‌شود. پیشرفت‌های هوش مصنوعی نقش کلیدی در مقابله با همه‌گیری جهانی داشت و از آن زمان، نوآوری‌های این حوزه اهمیت بیشتری یافته‌اند. استقبال از این فناوری در بیمارستان‌ها رو به افزایش است – ۹۰٪ بیمارستان‌ها راهبردهایی برای استفاده از هوش مصنوعی دارند و ۷۵٪ از مدیران بیمارستان‌ها بر اهمیت ابتکارات مبتنی بر هوش مصنوعی تأکید کرده‌اند.
هوش مصنوعی به همراه یادگیری ماشینی، سرعت بسیاری از فرایندها در بیمارستان‌ها را افزایش داده‌اند. این فرایندها شامل اسکن داده‌های دست‌نویس و تبدیل آن‌ها به نسخه دیجیتال، ضبط مکالمات پزشک و بیمار و تبدیل آن به یادداشت‌های متنی، و شناسایی بیماران مناسب برای پژوهش‌های علمی است. این فناوری در شرایط کمبود نیروی انسانی در بیمارستان‌ها به یک ابزار ضروری تبدیل شده است. در سال ۲۰۲۱، نرخ جابجایی نیروی کار در بیمارستان‌ها ۴/۶ درصد رشد کرد و به نزدیک ۲۶ درصد رسید.
بسیاری از بیمارستان‌ها به پلتفرم‌های مدیریت نیروی انسانی مبتنی بر هوش مصنوعی مانند DirectShifts روی آورده‌اند. این پلتفرم از هوش مصنوعی برای تطبیق پزشکان با موقعیت‌های شغلی بیمارستان استفاده می‌کند. بسیاری از این موقعیت‌ها، شغل‌های روزانه و مورد نیاز در زمان اوج بیماری‌ها هستند. هم‌اکنون بیش از ۸۵۰٬۰۰۰ پزشک در این پلتفرم ثبت‌نام کرده‌اند. برخی بیمارستان‌ها نیز با سرمایه‌گذاری روی سامانه‌های هوش مصنوعی که به نظارت بر بیماران کمک می‌کنند، بار کاری پرستاران را کاهش می‌دهند.
مثال دیگر، پلتفرم Ouva است که به طور پیوسته رفتار بیمار و خطرات احتمالی را تحلیل می‌کند. این پلتفرم داده‌ها را از حسگرهای نوری دریافت کرده و در صورت ترک تخت توسط بیماران پرخطر، به پرستاران هشدار می‌دهد. همچنین مواردی مانند ویزیت پرستار، تحویل غذا و ورود و ترخیص بیماران را مدیریت می‌کند.
توسعه دارو، تشخیص بیماری و طراحی برنامه‌های درمانی شخصی‌شده، تنها بخشی از قابلیت‌هایی هستند که هوش مصنوعی در آینده ارائه خواهد داد و مورد توجه سرمایه‌گذاران نیز هستند. در سال ۲۰۲۲، بیش از ۱/۶ میلیارد دلار در استارت‌آپ‌های مرتبط با کشف دارو سرمایه‌گذاری شد.
برای مثال، مایکروسافت به سرمایه‌گذاری در حوزه هوش مصنوعی پزشکی ادامه می‌دهد. این شرکت با Paige همکاری کرده تا از فناوری هوش مصنوعی برای بهبود تشخیص سرطان و مراقبت از بیمار استفاده کند. Paige اولین شرکتی بود که تأییدیه FDA (سازمان غذا و داروی آمریکا) را برای استفاده از هوش مصنوعی در آسیب‌شناسی دیجیتال دریافت کرد.
هوش مصنوعی و کمک به سیستم آموزشی
محیط‌های آموزشی نیز از ترندهای برتر هوش مصنوعی در سال ۲۰۲۳ هستند. هوش مصنوعی این قابلیت را دارد که هم روش تدریس معلمان و هم روش یادگیری دانش‌آموزان را به طور چشمگیری تغییر دهد. با راه‌اندازی ChatGPT، نگرانی‌هایی میان معلمان به وجود آمد که دانش‌آموزان از این ابزار برای نوشتن مقاله و پاسخ به امتحان‌ها بدون اطلاع معلم استفاده کنند. برای حل این مشکل، ChatGPT روی یک «واترمارک دیجیتال» کار می‌کند که در متون تولیدشده توسط هوش مصنوعی قرار می‌گیرد.
از سوی دیگر، برخی از مربیان از ChatGPT استقبال کرده و آن را بهانه‌ای برای ورود گسترده ابزارهای هوش مصنوعی به کلاس‌های درس دانسته‌اند. برخی معلمان در تدریس خود از سایت‌هایی مانند Character.ai و Prof Jim استفاده می‌کنند. Character.ai یک چت‌بات است که به کاربران امکان می‌دهد با شخصیت‌های ساخته‌شده توسط هوش مصنوعی گفت‌وگو کنند. برای مثال، دانش‌آموزان می‌توانند با وینستون چرچیل، سقراط یا ناپلئون چت کنند. همچنین می‌توانند از یک ربات معلم انگلیسی یا تاریخ سؤال بپرسند.
Prof Jim نیز یک برنامه هوش مصنوعی است که محتوای کتاب درسی یا صفحه ویکی‌پدیا را اسکن کرده و به طور خودکار آن اطلاعات را به یک درس چندرسانه‌ای با انیمیشن‌های باکیفیت تبدیل می‌کند.
ابزارهای هوش مصنوعی که به عنوان معلم عمل می‌کنند نیز برای دانش‌آموزان در سنین پایین در حال توسعه هستند. این ابزارها برای ارائه آموزش شخصی و مستقیم به دانش‌آموزان، بدون نیاز به معلم انسانی طراحی شده‌اند. آن‌ها می‌توانند بازخورد فوری داده و دوره آموزشی را با توجه به عملکرد دانش‌آموز تنظیم کنند.
افزایش بینایی کامپیوتری در صنعت و بهبود کارایی
بینایی کامپیوتری بخشی از هوش مصنوعی است که به کامپیوترها امکان می‌دهد اطلاعات تصاویر و ویدیوها را تفسیر کرده و بر اساس آن‌ها عمل کنند. سامانه‌های بینایی کامپیوتری امروزی از انسان دقیق‌تر عمل می‌کنند و سریع‌تر پاسخ می‌دهند. برای مثال، بینایی کامپیوتری تشخیص نقص در تولید را تا ۹۰ درصد افزایش می‌دهد. از این فناوری می‌توان برای نظارت بر خطوط لوله و محصولات، شناسایی اسکناس تقلبی و تشخیص بافت‌های مشکوک در بیماران سرطانی استفاده کرد.
البته بینایی کامپیوتری از دهه ۱۹۵۰ وجود داشته است؛ اما ظهور فناوری یادگیری عمیق، استفاده از آن را در برنامه‌های متنوع ممکن ساخته است – کاری که قبلاً به سادگی قابل انجام نبود.
در یک نظرسنجی، نزدیک به ۳۰ درصد از رهبران کسب‌وکارها اعلام کردند که تقاضای زیادی برای راه‌حل‌های بینایی کامپیوتری وجود دارد. بیش از نیمی از آن‌ها از قابلیت ردیابی و شناسایی اشیا با استفاده از بینایی کامپیوتری ابراز هیجان کرده‌بودند. بینایی کامپیوتری یکی از راه‌هایی است که تولیدکنندگان را به سمت صنعت نسل چهارم سوق می‌دهد.
این در حالی است که صنعت نسل چهارم با کمبود شدید نیروی کار مواجه است. پیش‌بینی می‌شود تا سال ۲۰۳۰، حدود ۹/۷ میلیون شغل تولیدی خالی بماند که نتیجه آن از دست رفتن درآمدی بالغ بر ۱۴/۶۰۷ میلیارد دلار خواهد بود. تولیدکنندگان با استفاده از بینایی کامپیوتری، کارایی و عملکرد کارخانه‌های خود را افزایش داده و تعداد نیروی انسانی مورد نیاز را کاهش می‌دهند.
تشخیص ناهنجاری‌ها یکی از نقش‌های مهم بینایی کامپیوتری در تولید است. یک سامانه بینایی کامپیوتری می‌تواند هر مرحله از فرایند تولید را زیر نظر بگیرد و در صورت بروز خطا یا انجام نادرست یک مرحله، هشدار دهد. علاوه بر این، سامانه می‌داند هر چرخه تولید چقدر باید طول بکشد و اگر چرخه خیلی سریع انجام شود، می‌تواند نقص‌ها را تشخیص دهد. در نهایت، وقتی یک محصول معیوب شناسایی می‌شود، کارگران می‌توانند با جستجوی شماره سریال آن، دقیقاً ببینند در طول فرایند تولید چه اتفاقی افتاده است.
یک استارت‌آپ کالیفرنیایی به نام Rain، از بینایی کامپیوتری برای مقابله با آتش‌سوزی‌های جنگلی استفاده می‌کند. محصول آن‌ها یک هلیکوپتر خودران بدون سرنشین است که از هوش مصنوعی و بینایی کامپیوتری برای رساندن آب به آتش‌سوزی، قبل از گسترش آن، استفاده می‌کند. ایده این شرکت این است که هلیکوپترها مناطقی را پوشش دهند که انسان نمی‌تواند به طور ۲۴ ساعته و در تمام روزهای هفته زیر نظر داشته باشد. در صورت وقوع آتش‌سوزی، هلیکوپتر بلافاصله و با کمک یک خلبان از راه دور به منطقه اعزام می‌شود. این پروژه امسال روی آتش‌سوزی‌های واقعی در کالیفرنیا آزمایش خواهد شد و هدف آن‌ها ایجاد ۲۰۰ ایستگاه هلیکوپتر در این منطقه است.
نقش هوش مصنوعی در پیشرفت فروش اینترنتی فروشگاه‌ها
هوش مصنوعی امروزه به یکی از مهمترین عوامل پیشرفت در زمینه خرده‌فروشی تبدیل شده است. پیش‌بینی‌ها حاکی از آن است که بازار هوش مصنوعی در این صنعت تا سال ۲۰۲۸ بیش از ۳۰ درصد رشد خواهد کرد و ارزش آن به حدود ۳۱ میلیارد دلار خواهد رسید. جالب است بدانید که از سال ۲۰۲۱، بیش از ۸۰ درصد مدیران فروشگاه‌ها اعلام کرده‌اند که از هوش مصنوعی در کارهای خود استفاده می‌کنند و این روند همچنان رو به افزایش است.
تحقیقات سال ۲۰۲۲ نشان می‌دهد که ۴۰ درصد فروشگاه‌ها، دنبال‌کردن رفتار مشتریان را یکی از اولویت‌های سرمایه‌گذاری خود در دو سال آینده می‌دانند. همچنین بازاریابی بر اساس موقعیت مکانی، دستگاه‌های هوشمند و سیستم‌های تشخیص کامپیوتری از دیگر زمینه‌هایی هستند که فروشگاه‌ها قصد دارند روی آن‌ها تمرکز کنند.
یکی از جالب‌ترین کاربردهای هوش مصنوعی در فروشگاه‌هایی مانند Amazon Go دیده می‌شود. در این فروشگاه‌ها، با کمک دوربین و حسگرها، حرکت مشتریان و کالاهایی که برمی‌دارند دنبال می‌شود. وقتی کالایی به سبد خرید فیزیکی اضافه می‌شود، به طور خودکار به سبد خرید مجازی مشتری منتقل می‌شود و در پایان، هزینه از کیف پول دیجیتال او کسر می‌شود.
کنترل موجودی انبار هم با هوش مصنوعی بسیار آسان‌تر شده است. سیستم‌های هوشمند می‌توانند میزان کالاهای موجود در قفسه‌ها و انبار را بررسی کنند و در صورت کمبود، به طور خودکار برای تکمیل موجودی اقدام کنند. بر اساس گزارش‌ها، شرکت‌هایی که از هوش مصنوعی در مدیریت زنجیره تأمین استفاده می‌کنند، تا ۱۵ درصد در هزینه‌های خود صرفه‌جویی کرده و موجودی کالاهای خود را تا ۳۵ درصد بهبود بخشیده‌اند.
تعیین قیمت‌ها هم با کمک هوش مصنوعی به شکل پویا انجام می‌شود. این سیستم‌ها با بررسی اطلاعات فروش، قیمت‌های رقبا و رفتار مشتریان، قیمت‌ها را در لحظه تنظیم می‌کنند تا بیشترین سود ممکن به دست آید. فروشگاه‌هایی که از این روش استفاده می‌کنند، احتمال افزایش سود خود را تا ۳۳ درصد ارزیابی کرده‌اند.
یکی از تازه‌ترین نوآوری‌ها، هوش مصنوعی مولد است. برای مثال، Shopify Magic به فروشگاه‌های اینترنتی کمک می‌کند تا توضیحات جذاب‌تری برای محصولات خود بنویسند. همچنین شرکت‌های پوشاک مانند پوما با استفاده از این فناوری، توانسته‌اند ترکیب‌های مختلف لباس را به مشتریان پیشنهاد دهند و مدت زمان حضور آن‌ها در سایت را تا ۳۳۴ درصد افزایش دهند.
**رشد ریسک‌ها و مقررات مربوط به هوش مصنوعی**
با وجود استقبال گسترده از هوش مصنوعی، نگرانی‌ها درباره ریسک‌های آن نیز در حال افزایش است. بسیاری از شرکت‌ها هنوز به طور جدی به خطرات امنیتی، حریم خصوصی و شفافیت هوش مصنوعی توجه نمی‌کنند. نظرسنجی‌ها نشان می‌دهد که بیش از ۷۰ درصد مصرف‌کنندگان ترجیح می‌دهند پیش از خرید، خط‌مشی هوش مصنوعی شرکت را بدانند. همچنین بیش از نیمی از مدیران کسب‌وکارها اعلام کرده‌اند که در سه سال گذشته با مشکلات مربوط به هوش مصنوعی روبرو شده‌اند.
علاوه بر این، حدود دو سوم مردم آمریکا معتقدند که باید قوانین جدیدی برای کنترل و نظارت بر هوش مصنوعی وضع شود.
**ایجنت‌های هوش مصنوعی**
امروزه ایجنت‌های هوش مصنوعی نقش مهمی در خودکارسازی فرآیندهای مختلف ایفا می‌کنند. این عامل‌های هوشمند با ترکیب یادگیری ماشین و پردازش زبان طبیعی، می‌توانند کارهایی مانند تحلیل داده، پشتیبانی از مشتریان و حتی طراحی سایت را انجام دهند. برخلاف ابزارهای قدیمی، ایجنت‌ها توانایی یادگیری و بهبود عملکرد خود را دارند.
**جمع‌بندی**
هوش مصنوعی بدون شک آینده کسب‌وکارها و زندگی روزمره ما را دگرگون خواهد کرد. این فناوری نه تنها کارایی را افزایش می‌دهد، بلکه به شرکت‌ها کمک می‌کند تا با کمبود نیروی کار مقابله کنند و روش‌های جدیدی برای درآمدزایی ایجاد کنند.
با این حال، خطرات هوش مصنوعی نیز واقعی هستند. در سال‌های آینده، دولت‌ها، سازمان‌ها و مردم باید با همکاری یکدیگر راه‌حل‌هایی برای مدیریت این خطرات پیدا کنند.
هوش مصنوعی فقط به طراحی سایت محدود نمی‌شود. شرکت‌های بزرگ فناوری مانند گوگل نیز با ارائه سرویس‌های مبتنی بر هوش مصنوعی، دنیای دیجیتال را متحول کرده‌اند. از جمله این سرویس‌ها می‌توان به مدل زبانی جیمینی، هوش مصنوعی تولید موسیقی MusicLM و سرویس تبدیل متن به گفتار گوگل اشاره کرد. این ابزارها نشان می‌دهند که هوش مصنوعی چطور در حال بهبود تعامل بین انسان و ماشین است.
منبع:
https://explodingtopics.com/blog/ai-trends