جوشکاری از مشاغل بسیار رایج ولی پرخطر به شمار میرود و رعایت اصول ایمنی در آن اهمیت فراوانی دارد. بیدقتی و سادهانگاری در حین انجام این کار ممکن است باعث سوختگی، برقگرفتگی، صدمه به چشم و یا اتفاقات ناگوار دیگر شود.
برای حفظ سلامت خود و اطرافیان در زمان جوشکاری، لازم است با قواعد ایمنی این حرفه آشنا شوید. در ادامه، دوازده نکته کلیدی برای ایمنی در جوشکاری مرور میشود تا بتوانید با آرامش و اطمینان خاطر به کار خود ادامه دهید.
رونیکس را بخوانید.
چرا ایمنی جوشکاری مهم است؟
رعایت نکردن قوانین ایمنی ممکن است باعث سوختگیهای جدی، آسیب چشم به خاطر پرتوهای فرابنفش و مادون قرمز، برقگرفتگی، مشکلات تنفسی در اثر نفس کشیدن در دودهای سمی و حتی آتشسوزی یا انفجار شود. به کار بردن وسایل محافظتی، سیستم تهویه مناسب و توجه به دستورالعملهای ایمنی، علاوه بر حفظ سلامتی فرد جوشکار، کارایی را بیشتر کرده و هزینههای مربوط به حوادث را نیز کاهش میدهد.
با در نظر گرفتن این خطرات، پیروی از اصول ایمنی در جوشکاری امری ضروری است و نباید از آن غافل شد. در بخشهای بعدی این نوشته، نکات مهم برای ایمنی بالاتر هنگام جوشکاری را مرور خواهیم کرد.
بیشتر بخوانید: کنیتکس پاش چیست و چه کاربردی دارد؟ | معرفی و بررسی انواع مختلف کنیتکس پاش
15 مورد از نکات ایمنی کار با دستگاه جوشکاری و اینورتر
پیش از آغاز هر کار جوشکاری، لازم است جوشکار مطمئن شود تمام دستورالعملهای ایمنی به درستی اجرا شدهاند. این بررسی باعث میشود از صدمات احتمالی ناشی از اتفاقهای معمول در این حرفه، مانند برقگرفتگی یا تنفس گازها و دودهای خطرناک، پیشگیری شود.
سازمان ایمنی و بهداشت کار (OSHA) قوانین و دستورالعصبی ویژهای برای انجام عملیات جوشکاری، برشکاری و لحیمکاری تعیین کرده است. آنچه در ادامه میآید، خلاصهای از مهمترین اصول ایمنی در جوشکاری بر پایه این قوانین است.
بیشتر بخوانید: دستکش جوشکاری چیست و چه ویژگی هایی باید داشته باشد؟ | معرفی انواع دستکش جوش کاری
1.تجهیزات مناسب
وسایل ایمنی اهمیت زیادی در پیشگیری از حوادث هنگام جوشکاری دارند. یک جوشکار حرفهای همواره پیش از آغاز کار، باید ابزار و تجهیزات خود را کنترل کند.
حتی ماهرترین و باسابقهترین جوشکاران نیز باید همیشه وسایل خود را از نظر فرسودگی و آسیبهای معمول، مثل سیمهای کهنه یا شلنگهای خراب، چک کنند؛ چون این موارد میتوانند باعث افزایش خطر بروز حادثه شوند.
تجهیزات محافظت فردی (یا PPE) در کار جوشکاری، وسایلی هستند که استفاده از آنها برای جوشکار ضروری است. اگر از این وسایل استفاده نشود، جوشکار ممکن است در معرض خطرات بزرگی مانند آسیب دیدن چشم، بریدگی، سوختگی یا حتی خرد شدن انگشتان دست و پا قرار بگیرد. این تجهیزات برای پیشگیری از حوادث معمول در جوشکاری شامل موارد زیر میشوند:
ماسکهای تنفسی یا دستگاههای کمک تنفسی برای محافظت در برابر دود و گازهای خطرناک
گوشگیر؛ در مواقعی که صدای دستگاه جوشکاری به طور میانگین بیش از ۸۵ دسیبل و به مدت هشت ساعت پیوسته باشد.
عینک ایمنی و کلاه مخصوص برای محافظت از چشمها و صورت
چکمه، دستکش و کفشهای چرمی برای محافظت در برابر گرما، پرتوها و آتش
دستکشهای مقاوم در برابر جرقه و حرارت برای محافظت از دستها و قسمت پایین بازوها
پیراهنهای آستین بلند و شلوارهای بلند بدون شلوارک (سرآستین) که تا روی مچ پا را بپوشانند
لباس مخصوص عایق برای جلوگیری از برقگرفتگی
و در نهایت، برای جوشکاری در ارتفاع، استفاده از نردههای حفاظ، کمربند ایمنی، طناب نجات یا دیگر محافظها برای جلوگیری از سقوط ضروری است.
2.محل جوشکاری
یک جوشکار پیش از آغاز به کار، باید محیط اطراف خود را به دقت بررسی و ارزیابی کند. به این ترتیب که:
– تمام وسایل یا موادی که ممکن است آتش بگیرند، باید حداقل ۱۰ متر از محل جوشکاری فاصله داشته باشند.
– فضای کار باید منظم و مرتب باشد؛ چرا که بینظمی و شلوغی محیط، از عوامل رایج ایجاد آتشسوزی یا انفجار در هنگام جوشکاری است.
– پیش از شروع کار، باید از چیدمان و محل قرارگیری امکانات محیط آگاه بود. آگاهی از جای وسایل و تجهیزات مختلف، هم ایمنی را بیشتر میکند و هم سرعت کار را بالا میبرد؛ مانند دانستن محل قرارگیری دستگاه اعلام حریق، درهای خروج اضطراری، کپسولهای آتشنشانی، سطلهای شن و مواردی از این دست.
بیشتر بخوانید: ۶ مورد از بهترین برند تجهیزات ایمنی در سال ۲۰۲۳
3.تهویه مناسب برای ایمنی جوشکاری
دود و گازهایی که هنگام جوشکاری ایجاد میشوند، دارای فلزات خطرناکی مثل آلومینیوم، بریلیم، آرسنیک، منگنز و سرب هستند. علاوه بر این، در فرآیند جوشکاری گازهایی مانند نیتروژن، دیاکسیدکربن، آرگون، مونوکسیدکربن و هیدروژن فلوراید نیز تولید میشوند.
اگر جوشکار به مدت طولانی با این دودها و گازها در تماس باشد، ممکن است دچار مشکلاتی در صحبت کردن و حرکت شود، به بیماریهای تنفسی مبتلا گردد یا حتی خطر سرطان او را تهدید کند. به همین دلیل، وجود تهویه مناسب در محل کار بسیار مهم است تا آلودگیهای هوا از محیط کار دور شود، از جمع شدن گازها یا بخارهای قابل اشتعال جلوگیری کند و مانع کمبود اکسیژن در فضای کار شود.
سیستمهای تهویه یا هواکشهایی که در کارگاه جوشکاری نصب میشوند، باید طوری طراحی و تنظیم گردند که مقدار دود، گازها یا گرد و غبار سمی موجود در هوا از حد مجاز تعیین شده کمتر باشد.
4.محافظت در برابر آتشسوزی
شعلهها و ذرات داغی که در فرآیند جوشکاری به اطراف پرتاب میشوند، میتوانند به سرعت باعث آتشسوزی گردند. برای پیشگیری از حوادث ناشی از حرارت بالا و پرتاب جرقه در زمان جوشکاری، لازم است اقدامات ایمنی لازم انجام شود.
برای درک بهتر، ابتدا این مطلب را مطالعه کنید: ویژگیهای کابل جوشکاری چیست؟ و ۵ نکته مهم برای انتخاب کابل جوشکاری مناسب.
در فرآیند جوشکاری، یک قوس الکتریکی ایجاد میشود که حرارت بسیار زیادی تولید میکند. این حرارت میتواند به حدود ۱۰ هزار درجه فارنهایت برسد. چنین گرمای شدیدی خطر آتشسوزی را به همراه دارد. خود این قوس، همراه با جرقهها و ذرات داغی که به اطراف پخش میشوند، میتوانند با مواد قابل اشتعال موجود در محیط کار برخورد کنند. به همین دلیل، قوس جوشکاری یکی از رایجترین عوامل ایجاد آتشسوزی در هنگام جوشکاری محسوب میشود.
5.ارزیابی ریسک برای ایمنی جوشکاری
به طور کلی هر کار و پروژهای با توجه به شرایط و ویژگیهای خود ممکن است خطرات خاصی به همراه داشته باشد؛ مثلاً ممکن است فرد در معرض بخارهای شیمیایی یا پرتوهای فرابنفش قرار گیرد. همچنین محیطی که جوشکاری در آن انجام میشود، ممکن است خطرات ویژهی آن مکان را نیز ایجاد کند. بهتر است پیش از آغاز هر پروژه، خطرات احتمالی آن به دقت ارزیابی شود و قبل از شروع کار، ابزارها و راهکارهای لازم برای پیشگیری از این خطرات، فراهم گردد.
6.برچسبهای هشداردهنده و علامتهای اطلاعرسانی
پس از پایان کار جوشکاری، جوشکار باید قطعهای که هنوز داغ است را مشخص کند یا به روشی دیگر به همکاران اطلاع دهد که چه کاری انجام داده و در حین کار با چه مشکلات یا نواقصی مواجه شده است.
یک جوشکار خوب علاوه بر پیروی از قوانین ایمنی، نسبت به دیگران نیز احساس مسئولیت میکند. اگر مورد ناایمنی را دیدید، حتماً آن را به اطلاع مسئولان برسانید. این کار به سود خود شما و تمام کسانی است که در آن محیط مشغول کار هستند. همچنین اگر در حین انجام کار احساس خطر یا ناامنی کردید، باید موضوع را با سرپرست کار در میان بگذارید.
همچنین هر جوشکاری باید بتواند برچسبهای روی مواد و ابزارها را بخواند و دربارهٔ شیوهٔ صحیح اطلاعرسانی در هر مرحله از کار، آموزش لازم را دیده باشد.
7.رعایت دستورالعملها و استانداردها برای ایمنی جوشکاری
جوشکارانی که در کار خود بهترین هستند، همیشه دانش و مهارتهایشان را بهروز میکنند و از جدیدترین روشها و قوانین کاری آگاهی دارند. رعایت دستورالعملهای ایمنی که از سوی سازمانهای معتبر دولتی و خصوصی ارائه میشود، همیشه به بهتر شدن کیفیت کار و تضمین ایمنی کمک میکند.
پیش از شروع هر کار جوشکاری، خوب است راهنمای همان کار خاص را بخوانید. ممکن است یک جوشکار با تجربه فکر کند به خاطر سابقهاش میداند چگونه کار را انجام دهد، اما مطالعه دستورالعملهای شرکت سازنده همیشه نکات تازهای دارد که میتواند کار را آسانتر و بیخطرتر کند.
8.سیم کشی و اتصالات مناسب
یک نکته مهم دیگر در استفاده از اینورتر، دقت به نحوه سیمکشی و اتصالات است. استفاده از سیمها و رابطهای مناسب، تأثیر زیادی در ایمنی و عملکرد درست دستگاه دارد. بهتر است قبل از نصب، دستورالعمل شرکت سازنده را با دقت مطالعه کنید و اتصالات را دقیقاً مطابق آن انجام دهید. همچنین لازم است همه سیمها به خوبی عایقبندی و پوشانده شوند تا از تماس ناخواسته یا اتصالی جلوگیری شود.
9.تعمیر و نگهداری و بازرسی منظم
مراقبت درست و بازرسی دورهای، از نکات کلیدی برای کار ایمن با دستگاه اینورتر جوشکاری محسوب میشود. هر وسیلهی الکتریکی نیاز به چکآپ و نگهداری منظم دارد. بهتر است دستگاه اینورتر و قطعات آن را به طور مرتب بررسی کنید و در زمانهای معین، آن را تمیز نمایید. همچنین مطمئن شوید که محل اتصالات سست نشده و اثری از زنگزدگی در آنها وجود ندارد.
10.حفاظت از اضافه بار
هماهنگی برق مصرفی با ولتاژ محل کار و اینورتر بسیار اهمیت دارد. مطمئن شوید که ولتاژ برقی که استفاده میکنید با دستگاه سازگار است. از وارد کردن بار بیش از حد به اینورتر پرهیز کنید. همچنین لازم است برای محافظت از اینورتر در برابر نوسانات برق، حتماً از تجهیزات حفاظتی مانند محافظ برق و کلید قطعکننده استفاده نمایید.
11.اتصال به زمین و ارتینگ
دفترچه راهنمای دستگاههای اینورتر معمولاً مهمترین نکات ایمنی برای کار با این دستگاهها را بیان میکند. برای کاهش خطرات احتمالی، بهتر است طبق دستورالعمل همان دفترچه، سیستم اتصال به زمین (ارت) را به درستی نصب و اجرا کنید. با رعایت این اصول ایمنی، میتوانید هنگام استفاده از اینورتر از یک منبع برق پایدار و بیخطر بهرهمند شوید. همیشه به خاطر داشته باشید که در کار با وسایل برقی، ایمنی باید اولین و مهمترین اولویت شما باشد.
12.توان خروجی
توان خروجی دستگاه اینورتر جوشکاری با واحد آمپر سنجیده میشود. هرچه عدد آمپر بالاتر باشد، میتوان قطعات فلزی کلفتتری را جوش داد. بنابراین، انتخاب دستگاهی با آمپر مناسب برای نوع کاری که دارید، بسیار اهمیت دارد.
13.چرخه عملکرد اینورتر جوشکاری
چرخه کاری اینورتر جوشکاری به مدت زمانی اشاره دارد که میتوانید بدون توقف از دستگاه استفاده کنید تا قبل از اینکه نیاز به خنک شدن پیدا کند. به عنوان مثال، اگر یک اینورتر چرخه کاری ۵۰٪ داشته باشد، میتوانید به مدت ۳۰ دقیقه پیوسته از آن کار بکشید. پس از این ۳۰ دقیقه، باید به دستگاه فرصت استراحت و خنک شدن بدهید. به زبان ساده، هرچه درصد چرخه کاری بالاتر باشد، میتوانید زمان طولانیتری از دستگاه به صورت مداوم استفاده کنید بدون اینکه خطر داغ شدن بیش از حد وجود داشته باشد. این نکتهای مهم است که هنگام انتخاب و خرید یک دستگاه اینورتر جوشکاری باید به آن توجه کنید.
در اینورترهای جوشکاری امروزی که با فناوریهای جدید ساخته میشوند، معمولاً سیستمهای هشدار خودکار وجود دارد. این سیستمها در صورت اضافه بار یا کارکرد طولانی، به صورت خودکار دستگاه را خاموش میکنند تا از آسیب دیدن آن جلوگیری شود. توان خروجی واقعی یک اینورتر جوشکاری ارتباط مستقیمی با چرخه کاری آن دارد. همچنین، اندازهگیری این چرخه کاری باید در یک جریان آمپر مشخص و در یک بازه زمانی معین انجام شود.
به طور خلاصه، چرخه کاری دستگاه جوش اینورتر نشان میدهد که دستگاه در یک بازه زمانی استاندارد (معمولاً ۱۰ دقیقه) چقدر میتواند تحت بار مشخصی کار کند بدون اینکه نیاز به توقف برای خنکسازی داشته باشد.
14.قابل حمل بودن
سبک بودن و قابلیت جابهجایی آسان، یکی از مزایای ایمنی در کار با اینورترها محسوب میشود. اینورترهای جوشکاری معمولاً وزن کم و ابعاد جمعوجوری دارند و حمل آنها نسبت به دستگاههای جوشکاری معمولی سادهتر است. بنابراین، انتخاب یک اینورتر جوشکاری میتواند جابهجایی را برای شما آسانتر کند و به این ترتیب، ایمنی و راحتی بیشتری در حین کار فراهم آورد.
15.شهرت برند
برای خرید یک دستگاه اینورتر جوشکاری مناسب، حتماً آن را از فروشگاهها و برندهای شناختهشده و معتبر تهیه کنید. کیفیت ساخت و روش تولید دستگاه، تأثیر زیادی بر رعایت ایمنی هنگام کار با آن دارد. هنگام مقایسه و انتخاب بین برندهای مختلف، میتوانید به این ویژگیهای مهم توجه کنید:
• کارایی سیستم خنککننده
• قابلیتهای محافظتی در برابر نوسان ولتاژ
• مقدار مصرف برق دستگاه
انواع اینورتر جوشکاری رونیکس
با تجهیزات رونیکس، جوشکاری ایمنتری را تجربه کنید
جوشکاری یک کار عملی است که در صورت رعایت نکردن نکات ایمنی میتواند خطرناک باشد. برای پیشگیری از حوادث، پیش از هر کاری باید آرامش و تمرکز خود را حفظ کنید و از نظر جسمی و ذهنی آماده باشید. علاوه بر رعایت تمامی اصول ایمنی در جوشکاری، استفاده از ابزار و تجهیزات با کیفیت نیز بسیار مهم است.
صنعت جوشکاری با پیشرفت فناوری، پیوسته در حال توسعه و تغییر است. سازندگان، تجهیزات جوشکاری را بهروزرسانی میکنند و با رفع کاستیها، سعی در افزایش ایمنی این حرفه دارند.
رونیکس یک برند با نگاه جهانی است و از بهترین تولیدکنندگان تجهیزات ایمنی در ایران به شمار میرود. محصولات ایمنی این برند، مانند دیگر ابزارهای آن، با کیفیت بالا و مطابق با جدیدترین فناوریها ساخته میشوند.
یکی از تجهیزات ایمنی تولیدشده توسط رونیکس، عینک ایمنی جوشکاری RH-9025 رونیکس است. این عینک از چشمها در برابر آسیبهای جدی ناشی از حرارت، پرتوهای شدید فرابنفش، پرتوهای مادون قرمز و نیز پرش ذرات ریز در حین جوشکاری و برشکاری محافظت میکند.
عینک ایمنی پلیکربنات مدل RH-9025 ساخت رونیکس دارای لنز شفاف و ضد خش است و به طور کامل از چشمها و اطراف صورت جوشکار محافظت میکند.
رونیکس علاوه بر تولید لوازم ایمنی جوشکاری، تجهیزات مربوط به فرآیندهای صنعتی دیگر مانند برشکاری را نیز میسازد. به عنوان مثال، دستکش ایمنی نیتریل رونیکس مدل RH-9011 که از جنس پلاستیک مقاوم تولید شده، از دستها در برابر بریدگی و تماس با اجسام تیز جلوگیری میکند.
شما میتوانید تجهیزات ایمنی جوشکاری رونیکس را با گارانتی معتبر رونیکس سرویس، از نمایندگیهای فروش این برند در سراسر ایران تهیه کنید. برای کسب اطلاعات بیشتر نیز میتوانید پرسشهای خود را در بخش نظرات با ما مطرح کنید.
سوالات متداول
برای رعایت ایمنی در هنگام جوشکاری، باید از چه وسایلی استفاده کنیم؟ وسایل محافظتی مانند دستکش مخصوص، کلاه ایمنی، عینک جوشکاری، لباس کار مقاوم و… با توجه به نوع کار جوشکاری لازم هستند. بهتر است این وسایل از مارکهای معتبر و با کیفیت انتخاب شوند تا از آسیبهای احتمالی پیشگیری شود.
کلاه ایمنی را از کجا بخریم؟ رونیکس انواع وسایل ایمنی از جمله دستکش، کلاه، عینک کار و عینک جوشکاری را با کیفیتی در سطح بهترین برندهای جهانی به شما ارائه میدهد.
بهترین عینک جوشکاری کدام است؟ عینک ایمنی پلیکربنات مدل RH-9025 از آسیبهای خطرناک ناشی از حرارت، اشعه قوی فرابنفش، اشعه مادون قرمز و پرتاب ذرات ریز در حین جوشکاری و برش که ممکن است به چشم برسند، جلوگیری میکند. برای خرید این عینک رونیکس میتوانید به فروشگاههای ابزارفروشی در سراسر کشور مراجعه کنید.