بریدن چوب مرحلهای اساسی در کارهای نجاری، دکوراسیون و ساختن لوازم چوبی است. استفاده از وسیله درست برای انجام این کار با دقت و سرعت خوب، اهمیت زیادی دارد. در این حرفهها از ابزارهای مختلفی برای برش چوب استفاده میشود. بعضی از این ابزارها مانند ارههای دستی معمولی، ارههای کمانی، ارههای ژاپنی و ارههای باغبانی، با نیروی دست به کار میافتند. دستهای دیگر مانند ارههای فارسیبر، گردبُر و عمودبر، با موتورهای برقی، باتریدار یا بنزینی کار میکنند. در این نوشته میخواهیم ابزارهای ویژه برش چوب را معرفی کنیم و کاربرد هر یک را توضیح دهیم.
رونیکس را بخوانید.
معرفی 17 ابزار برش چوب + بررسی کاربردها
قبل از اینکه کار برش یا هر فرآیند دیگری روی چوب را آغاز کنید، لازم است اصول ایمنی و نکات مهم برای حفظ سلامتی خود را به خوبی بدانید. اگر میخواهید با خطرات اصلی این کار و راههای پیشگیری از آنها آشنا شوید، توصیه میکنیم مقاله ایمنی کار با چوب را بخوانید. در آن مقاله هشت نکته کلیدی بیان شده که رعایت آنها در هر کار چوبی لازم است.
برای بریدن چوب در اندازهها و شکلهای گوناگون، ابزارهای مختلفی وجود دارد. یکی از نکات مهم در کار با این ابزارها، شناخت انواع آنها و کاربرد هر کدام است؛ چون هر وسیله برای نوع خاصی از برش طراحی شده. به عنوان مثال، با اره عمودبر میتوان چوب را در یک خط مستقیم برش داد؛ یا از اره گردبر برای برشهای عمیق چوب در جهتها و زوایای مختلف استفاده میشود.
انتخاب ابزار مناسب برای برش، نه تنها دقت کار را بالا میبرد و ایمنی را حفظ میکند، بلکه باعث میشود کارتان سریعتر و راحتتر پیش برود. همچنین، اگر از هر وسیله در جای درست خود استفاده کنید، عمر آن نیز بیشتر میشود. در ادامه، ابزارهای مخصوص برش چوب را معرفی میکنیم تا با ۱۱ نمونه از پرکاربردترین آنها آشنا شوید.
1.اره دستی
ارههای دستی را میتوان ابزاری بسیار قدیمی و ضروری برای بریدن چوب دانست. این ارهها معمولاً یک دسته چوبی یا پلاستیکی و یک تیغه فلزی دندانهدار دارند. شکل دندانههای تیغه در انواع مختلف، متفاوت است. ارههایی که دندانههای بزرگتری دارند، بیشتر برای برش چوبهای نرم مناسب هستند. اما برای برش چوبهای سخت و قطعات ضخیمتر، بهتر است از ارههایی با دندانههای ریز و فشرده استفاده کرد. همچنین هرچه دندانهها درشتتر باشند، سرعت برش بیشتر میشود، ولی کار تمیز و دقیقتری نخواهد داشت.
وقتی میخواهیم ابزارهای برش چوب را معرفی کنیم، نمیتوانیم از انواع ارههای دستی صرف نظر کنیم. این ابزارها در کارهای چوبی نقش مهمی دارند و هر کدام برای کاری خاص طراحی شدهاند. در ادامه به بررسی چند نمونه از این ارههای دستی میپردازیم.
2.اره باغبانی
اره باغبانی که گاهی به آن اره سامورایی هم میگویند، دندانههای بزرگی دارد و برای بریدن چوب با سرعت بالا طراحی شده است. این نوع اره معمولاً برای کارهای مربوط به باغها و هرس کردن شاخههای درختان مورد استفاده قرار میگیرد.
3.اره دوطرفه
ارههای دوطرفه به این دلیل این نام را دارند که در هر دو سمت تیغهی خود یک دسته دارند. از این نوع اره معمولاً برای بریدن چوب یا قطع کردن تنهی درختان استفاده میشود. وقتی کار برش سنگین است و نیاز به نیروی بیشتری دارید، ارهی دوطرفه میتواند کمک خوبی باشد.
4.اره مویی دستی
اره مویی ابزاری برای برشهای دقیق و ظریف است. از این اره معمولاً در هنرهایی مانند معرقکاری و دیگر کارهای هنری استفاده میکنند. تیغه آن بسیار نازک و دارای دندانههای ریز است که روی یک فریم یا کمان به شکل U نصب میشود.
5.اره ژاپنی
ارههای ژاپنی از نظر شکل با ارههای معمولی فرق دارند. تیغهی آنها نازکتر است و دندانههای ریز و به همچسبیدهای دارند. این ویژگی باعث میشود برشهایی بسیار تمیز و دقیق با آنها انجام دهید. همچنین به خاطر طراحی خاصشان، میتوانند به قسمتهای تنگ و حساسی از کار دسترسی پیدا کنند که استفاده از ارههای دیگر در آنجا سخت یا غیرممکن است.
6.اره نوکی
اره نوکتیز یا نوکدار، مناسب برای بریدن شکلهای منحنی و گرد است. این نوع اره دندانههای درشتی دارد و تیغهاش باریک و نوکتیز است. باریکی تیغه باعث میشود اره به آسانی وارد گوشههای تنگ و فضاهای محدود شود.
7.کمان اره
اره کمانی ابزاری است که برای برش طرحهای ویژه و دقیق روی چوب به کار میرود. شکل این اره شبیه یک کمان است و تیغههای آن در انواع مختلفی ساخته میشوند که هر کدام کاربرد خاص خود را دارند. در مقالهای با عنوان «کمان اره چیست؟» به بررسی این ابزار پرداختهایم.
8.اره زنجیری
کاربرد: برای بریدن و هرس کردن درختان و نیز قطعهقطعه کردن چوب.
اره زنجیری که گاهی به آن اره درختبر یا اره موتوری هم میگویند، دارای یک تیغه بلند و مسطح است. بر روی این تیغه، یک زنجیر تیز و دندانهدار قرار گرفته که توسط یک موتور بنزینی یا برقی به حرکت درمیآید. حرکت سریع و قدرتمند این زنجیر، امکان برش درختان و تقسیم چوب را فراهم میکند.
این ابزار میتواند با سوخت بنزین یا با اتصال به برق کار کند. برای آشنایی بیشتر با این وسیله و مدلهای مختلف آن، میتوانید به بخش مربوط به ارههای زنجیری رونیکس مراجعه کنید.
9.اره فارسی بر
ابزار بعدی که برای بریدن چوب معرفی میکنیم، اره فارسیبر نام دارد. وقتی در کارگاههای نجاری و ساخت مبلمان نیاز به برشهای مورب، زاویهدار و تزیینی روی چوب باشد، از این نوع اره استفاده میشود.
اگر برای کارهای معمولی یا یک کارگاه کوچک قصد خرید فارسیبر دارید، مدل دستی گزینه مناسبی است. اما اگر حجم کار شما زیاد است، بهتر است به سراغ انواع برقی آن بروید.
این ارهها در مدلها و سایزهای گوناگونی ساخته میشوند؛ مانند فارسیبر ثابت، کشویی و کشویی دوطرفه. همچنین موتور آنها ممکن است تسمهای یا گیربکسی باشد. برای آشنایی بیشتر با انواع این محصولات و نحوه استفاده از آنها، میتوانید به صفحه «ارههای فارسی بر» در وبسایت رونیکس مراجعه کنید.
10.اره گرد بر
ارههای گردبر که با نام اره دیسکی نیز شناخته میشوند، ابزاری پرکاربرد در نجاری و کار با چوب هستند. این دستگاهها امکان برش دقیق چوب را در زوایای گوناگون و با عمقهای مختلف فراهم میکنند. علاوه بر برشهای عرضی و طولی، از اره گردبر میتوان برای ایجاد شیار روی چوب، امدیاف و سایر صفحات چوبی نیز استفاده کرد. قابلیت جابهجایی آسان این ارهها، باعث شده تا در موقعیتهای متنوعی قابل استفاده باشند.
ارههای گردبر بر اساس ویژگیهایی مانند توان موتور، سرعت چرخش، اندازه تیغه و حداکثر عمق برش دستهبندی میشوند. برای انتخاب و خرید اره گردبر مناسب، پیشنهاد میکنیم به صفحه «اره گردبر» در وبسایت رونیکس مراجعه کنید.
11.اره عمود بر
کاربرد: بریدن چوب، امدیاف، نئوپان و مواد مشابه در زاویههای گوناگون
هنگام معرفی ابزارهای مخصوص برش چوب، نمیتوان از ارههای عمودبر چشم پوشی کرد. این ارهها از ابزارهای اصلی و بسیار مهم در کارگاههای نجاری، ساخت مبلمان، کابینتسازی و مشاغل مشابه به شمار میروند. اره عمودبر دارای یک تیغه نازک است که با حرکت سریع بالا و پایین (حرکت ضربهای) عمل برش را انجام میدهد. نازک بودن تیغه و طراحی خاص آن، این امکان را به کاربر میدهد که برشهای منحنی و اشکال مختلف را با دقت و در زوایای متنوع اجرا کند.
هنگام انتخاب و خرید یک اره عمودبر، به مواردی مانند قدرت موتور، جنس و استحکام تیغه، وزن دستگاه و طراحی راحت و مناسب آن برای دست توجه داشته باشید. همچنین اگر میخواهید از این ابزار در مکانهای متفاوت و بدون نیاز به پریز برق استفاده کنید، مدلهای شارژی گزینه بهتری هستند.
در صفحه «اره عمود بر» انواع مختلف این ابزار را به طور کامل معرفی کردهایم.
12.اره میزی
در معرفی ابزارهای تخصصی برای برش چوب، ارههای میزی نقش مهمی ایفا میکنند. اگر به یک کارگاه نجاری سر بزنید، به احتمال زیاد این دستگاه را خواهید دید. از اره میزی معمولاً برای برشهای طولانی و دقیق روی چوب و تختهها استفاده میشود. علاوه بر این، این دستگاه قابلیت انجام برشهای زاویهدار، دو طرفه و کناری را نیز دارد.
اره میزی دارای یک تیغه گرد است که روی یک میز ثابت نصب شده است. سطح میز این دستگاه معمولاً به ابزارهایی مانند نقاله برای تنظیم زاویه، گونای درجهبندی شده، خطکش و سایر تنظیمکنندهها مجهز است که انجام برشها را آسانتر میکند. هنگام انتخاب و خرید اره میزی، بهتر است به طراحی دستگاه، اندازه میز، قدرت موتور و تجهیزات جانبی آن توجه کنید. برای آشنایی بیشتر با این محصول میتوانید به صفحه «اره رومیزی» در وبسایت رونیکس مراجعه کنید.
13.اره افقی بر
ارههای افقیبر یکی از ابزارهای اصلی برای بریدن چوب و امدیاف هستند که میتوانند برشهای متنوع و منحنیهای مختلفی ایجاد کنند.
این نوع ارهها ابزارهایی بسیار کاربردی در کار با چوب هستند، ولی معمولاً آنطور که باید به آنها توجه نمیشود. به ارههای افقیبر، ارههای همهکاره هم گفته میشود؛ چون در زمینههای گوناگون صنعت چوب از آنها استفاده میشود. تیغه این ارهها قابل تعویض است و همین ویژگی باعث میشود که از آنها نه تنها برای برش چوب و امدیاف، بلکه برای برش فلزات، آلیاژها، پلکسی گلاس و موارد مشابه نیز بتوان استفاده کرد.
علت نامیدن این ابزار به ارهی افقیبر، شیوهی معمول کار با آن است. در بیشتر موارد، هنگام استفاده باید دستگاه را به صورت افقی روی قطعه کار قرار داد. البته طراحی اره به گونهای است که در شرایط خاص میتوان زاویه تیغه آن را تغییر داد و حتی به صورت عمودی نیز از آن بهره برد. همچنین، ارههای افقیبر مانند ارههای عمودبر، با حرکت رفت و برگشتی تیغه، عمل برش را انجام میدهند.
در صفحه مربوط به «اره افقی بر» برند رونیکس، اطلاعات کاملتری درباره این محصول ارائه شده است.
14.اره نواری
در کارگاههای چوببری و صنایع مرتبط با چوب، برای بریدن چوب به صورت اریب و نیز تقسیم آن به قطعات کوچکتر، معمولاً از ارههای نواری کمک میگیرند. این دستگاهها با عنوان اره فلکه نیز معروف هستند. ارههای نواری عموماً در دو نوع خوابیده و ایستاده ساخته میشوند.
اره نواری خوابیده بیشتر در کارگاههای بزرگ به کار میرود که نیاز به برشهای زیاد و پیاپی دارند. این مدل معمولاً به یک جک هیدرولیک مجهز است که حرکت تیغه را کنترل میکند و به کاربر کمک مینماید تا حتی چوبهای ضخیم را نیز به راحتی برش دهد.
ارههای نواری ایستاده یا عمودی اما بیشتر در کارگاههای کوچک مورد استفاده قرار میگیرند. این نوع ارهها با تیغههای گوناگونی عرضه میشوند و حتی در کارهای هنری مانند منبتکاری نیز کاربرد دارند.
15.اره مویی برقی
اره مویی برقی عمدتاً در ساخت مبلمان، معرقکاری، حکاکی و پروژههای هنری مورد استفاده قرار میگیرد. به همین دلیل، در بررسی ابزارهای تخصصی برش چوب، معرفی این دستگاه نیز اهمیت دارد. اگر قصد دارید طرحهای دقیق و پیچیده را روی چوب پیادهسازی کنید، ارههای مویی میتوانند گزینه مناسبی باشند.
این دستگاهها معمولاً بدنهای به شکل U دارند و تیغه آنها — مشابه ارههای عمودبر — به صورت عمودی حرکت میکند. همچنین روی بدنه اره یک میز کار کوچک تعبیه شده که کنترل بهتر قطعات چوب را هنگام برش برای کاربر ممکن میسازد.
هنگام انتخاب و خرید اره مویی برقی، عواملی مانند قدرت موتور، جنس تیغه و حداکثر ضخامت قابل برش دستگاه را در نظر بگیرید. برای شناخت بیشتر این محصولات، میتوانید به بخش «اره مویی برقی» در همین سایت مراجعه کنید.
16.برش چوب با دستگاه لیزر
امروزه برای بریدن صفحات چوب، به جز ارههای مختلف، میتوان از دستگاههای برش لیزری یا همان سیانسی نیز بهره برد. این دستگاهها در ساخت محصولات تزئینی و تبلیغاتی مورد استفاده قرار میگیرند. به عنوان نمونه، اگر قصد تولید انبوه یک کالای تبلیغاتی را داشته باشید، دستگاه سیانسی کار شما را بسیار آسانتر میکند. همچنین این دستگاهها قابلیت حکاکی روی سطح چوب را نیز دارند. دقت بسیار زیاد، ظرافت در اجرا و سرعت بالا در انجام تعداد زیادی برش، از ویژگیهای کلیدی دستگاههای برش لیزری محسوب میشود.
برای برش لیزری چوب، دستگاههای گوناگونی وجود دارد که از میان آنها، لیزر دیودی و لیزر CO2 از شناختهشدهترین انواع هستند.
17.اور فرز نجاری
از دستگاه اور فرز برای سوراخ کردن، ایجاد قوس، شیار و لبههای تزئینی روی چوب و امدیاف استفاده میشود.
در کارگاهها، وقتی نیاز به طرحهای منحنی و زیبا روی چوب باشد، از این دستگاه کمک میگیرند. اور فرز این امکان را فراهم میکند که حتی نقشهای ظریف و پیچیده نیز ایجاد شوند. این وسیله بیشتر در ساخت مبلمان، کابینت و آثار هنری چوبی کاربرد دارد.
اور فرزها در اندازهها و توان موتورهای گوناگونی ساخته میشوند. به همین دلیل معمولاً آنها را در سه گروه اصلی دستهبندی میکنند: سنگین، متوسط و سبک. برای آشنایی کامل با این دستگاه میتوانید مقاله «اور فرز نجاری چیست» را مطالعه کنید.
سخن آخر
برای بریدن چوب به شکلهای مختلف، لازم است از ابزارهای مناسب استفاده کنید. انتخاب درست ابزارها نه تنها کار را سریعتر و ایمنتر میکند، بلکه باعث میشود دستگاههای برش شما مدت بیشتری سالم بمانند. در این نوشته، ابزارهای ویژه برش چوب را معرفی کردیم. اگر در مورد نحوه استفاده از هر یک از این ابزارها پرسشی دارید، در بخش نظرات پاسخ شما را خواهیم داد.
سؤالات متداول
اره زنجیری بنزینی بهتر است یا برقی؟
قدرت ارههای زنجیری معمولاً بر اساس توان موتورشان سنجیده میشود. بنابراین، انتخاب بین بنزینی یا برقی بودن بیشتر به نوع کاری که میخواهید انجام دهید بستگی دارد. به طور مثال، اگر در محلی کار میکنید که به پریز برق دسترسی ندارید، اره زنجیری بنزینی گزینه مناسبتری برای شما خواهد بود.
آیا میتوان ارههای دستی را تیز کرد؟
بله. تیغه ارههای دستی قابل تیز کردن است. با مراقبت و نگهداری اصولی از اره نیز میتوانید مدت زمان استفاده از آن را بیشتر کنید و از کند شدن تیغه آن جلوگیری نمایید.
اره دیسکی چیست؟
ارههای دیسکی در واقع همان ارههای گردبر هستند. چون تیغه این ارهها به شکل یک دیسک است، گاهی به این نام خوانده میشوند.