شاید کلمه فولکور به گوشتان خورده باشد، ولی شاید دقیقاً ندانید معنی آن چیست. در این نوشته از وبلاگ ندابلاگ، قصد داریم شما را با مفهوم موسیقی فولکور آشنا کنیم.
آشنایی با مهفوم موسیقی فولکور
موسیقی فولکلور که به آن موسیقی بومی یا محلی هم میگویند، در واقع آهنگها و نواهای مربوط به فرهنگ و زندگی مردم هر منطقه است. در ایران به این نوع موسیقی، موسیقی محلی گفته میشود. در گذشتههای دور، مردم نمیتوانستند موسیقی را ضبط و گوش کنند، به همین خاطر خودشان در زمان کار، استراحت یا مراسم مذهبی، آواز میخواندند و موسیقی میساختند.
معمولاً کسی به طور دقیق نمیداند آهنگساز اصلی این موسیقیهای محلی چه کسی است، زیرا این نواها از طریق شنیدن و به صورت سینهبهسینه و گفتاری، از نسلی به نسل دیگر منتقل شدهاند. این موسیقی اغلب با ترانههای محلی و رقصهای بومی همراه است. بر این اساس، هر منطقهای که مردمش فرهنگ و آداب و رسوم خاص خود را داشته باشند، قطعاً موسیقی محلی ویژهای نیز خواهند داشت.
فولکلور یا فرهنگ عامه، شامل تمام چیزهایی است که در میان عموم مردم یک جامعه رواج دارد و بخشهای گوناگونی مانند داستانها، موسیقی و … را در بر میگیرد. این فرهنگ عامه که در دل جامعه جریان دارد، معمولاً به روش شفاهی و از طریق نقل، به نسلهای بعد منتقل میشود. موسیقی فولکلور نیز بخشی از همین فرهنگ عمومی هر جامعه است. برای تعریف موسیقی فولکلور یا موسیقی مردمی، ویژگیهای مختلفی در نظر گرفته شده است.
باور عامیانه (فولکلور)
باورهای رایج و سنتی مردم یا فولکلور را میتوان مجموعهای از افسانهها، قصهها، آهنگها، تاریخ شفاهی، ضربالمثلها، عقاید مربوط به شانس و چشمزخم، لالاییهای مادرانه، رقصهای محلی، مراسم، روشها و رسمهای دیرینه دانست.
واژه فولکلور را نخستین بار ویلیام توماس، پژوهشگر انگلیسی آثار قدیمی، در نوشتهای به کار برد که موضوع آن صحبت درباره دانش مردمی و آداب و رسوم کهن بود.
این واژه از حدود پنجاه سال پیش نیز وارد ایران و نوشتههای فارسی شده و به تدریج به جای عبارتهایی مانند دانش عمومی و دانستههای عموم مردم رواج یافت و با نامهایی چون «فرهنگ عامه»، «فرهنگ عمومی»، «فرهنگ همگانی» و «فرهنگ مردم» شناخته شد.
نکته قابل توجه این است که آداب، رسوم و رفتارهای فولکلوریک هر ناحیه، برای ساکنان همان منطقه، «سنّت» محسوب میشود و برای مردم دیگر مناطق، به عنوان «فولکلور» ویژه آن منطقه شناخته میشود.