احمد عبادی یکی از اساتید بزرگ موسیقی ایران و نوازنده چیرهدست سهتار بود. در ادامه این نوشته از وبلاگ ندابلاگ، بیشتر با زندگی و هنر این استاد نامآشنا آشنا میشویم.
بیوگرافی استاد احمد عبادی
احمد عبادی در سال ۱۲۸۵ خورشیدی در تهران به دنیا آمد.
او از استادان بزرگ موسیقی ایرانی و نوازنده چیرهدست سهتار بود. پدرش میرزا عبدالله فراهانی و پدربزرگش علیاکبر فراهانی از پیشگامان موسیقی سنتی ایران بودند. احمد عبادی دایی هوشنگ سیحون، معمار نامدار ایرانی، نیز به شمار میآید.
او روش تازهای برای کوک سهتار ابداع کرد و سبک نوازندگیاش از دید بسیاری از کارشناسان، منحصربهفرد و متمایز است. عبادی با خوانندگان بزرگی مانند غلامحسین بنان همکاری داشت. همچنین محمدرضا شجریان از او به عنوان برترین استاد خود در موسیقی ایرانی یاد کرده است.
احمد عبادی آخرین بازمانده هنری از خاندانی است که گنجینه ارزشمند ردیف موسیقی سنتی ایران را برای نسلهای بعد حفظ و سپردند؛ گنجینهای که میتوان آن را اسطوره موسیقی ایران نامید.
عبادی برای سالها در وزارت پیشه و هنر به آموزش و پژوهش در زمینه موسیقی ایرانی و سهتار مشغول بود. او کنسرتهای فراوانی در ایران و دیگر کشورها برگزار کرد تا موسیقی ملی ایران را به همگان بشناساند که با استقبال فراوان دوستداران هنر روبرو شد.
ابداع کوکهای مختلف در سه تار
از نوآوریهای او در نواختن سهتار، میتوان به ابداع کوکهای گوناگون برای این ساز اشاره کرد که در آلبومی با نام «کوک سهتار» ارائه شدهاند. همچنین، همکاریهای هنری او با استادانی مانند «غلامحسین بنان» و «محمدرضا شجریان» در مجموعهی برنامهی «گلها»، آثاری به یاد ماندنی خلق کردهاست.
سبک جدید نوازندگی سه تار
استاد عبادی در شصت سالی که با سهتار نواخت، بوی خوش موسیقی اصیل ایرانی را در هوا پخش کرد و احساسیترین و گیراترین آهنگهای ردیف موسیقی را از خود به جا گذاشت. برخی از ضبطهای قدیمی ایشان هنوز موجود است که باید به شکلی شایسته از آنها بهره برد.
یک بار عبادی از دوستانش درباره نحوه نواختن خود پرسید — در آن دوران امکان ضبط برنامههای رادیو وجود نداشت و همه اجراها به صورت زنده پخش میشد — دوستانش گفتند گاهی اوقات نتها به وضوح شنیده نمیشوند و با هم تداخل پیدا میکنند و این حالت ناخوشایندی ایجاد میکند. عبادی به فکر چاره افتاد و در نهایت روش نوازندگی روی یک سیم را ابداع کرد که باعث دگرگونی در شیوه سهتارنوازی شد.
ایشان باور داشت که شخصیت منحصر به فرد و شیوه درست نواختن سهتار رعایت نمیشود و بیشتر کسانی که این ساز را مینوازند، صدای واقعی سهتار از سازشان شنیده نمیشود. عبادی در نواختن سهتار سبک و روش ویژهای داشت که کمتر کسی توانسته مانند آن را تقلید کند.
مشخصههای بارز سبک استاد احمد عبادی
برخی سبک منحصر به فرد نواختن او را به امکانات و تجهیزات ضبط صدا در دوران زندگیاش نسبت میدهند. استفاده از مضرابهایی که تنها بر یک سیم فرود میآیند و نیز تکنیک دوضربی مضراب، از ویژگیهای آشکار سبک او به شمار میروند.
از دیگر مشخصههای نوازندگی این استاد، بداههپردازیهای دلنشین، ویبرههای کشیده و حرکتهای لغزانی به جا و زیبا است که به صدای سازش جلوهای ویژه میبخشید.
یکی از نوآوریهای او در نوازندگی سهتار، ابداع کوکهای گوناگون برای این ساز بود که در آلبومی با نام “کوک سه تار” ارائه کرد. او به این نتیجه رسیده بود که بعضی از این کوکها با سهتار سازگاری کاملی ندارند. بنابراین دو نوار آموزشی برای آموزش کوک سهتار منتشر کرد و در آنها برای گامهای مختلف و حتی برای گوشههای موسیقی گوناگون، کوکهای مناسب را معرفی نمود.
عبادی برای سالها در وزارت پیشه و هنر به آموزش و پژوهش در زمینه موسیقی ایرانی و ساز سهتار مشغول بود. او به منظور شناساندن موسیقی ملی ایران، کنسرتهای بسیاری در داخل و خارج از کشور، از جمله در فرانسه، ایتالیا، آلمان و اتریش اجرا کرد که با استقبال فراوان علاقهمندان به هنر روبرو شد.
کوشش های احمد عبادی
احمد عبادی سالهای زیادی در وزارتخانهای مربوط به صنایع و هنر مشغول بود. در آنجا به آموزش موسیقی ایرانی و ساز سهتار پرداخت و دربارهی این هنر پژوهش میکرد. او برای شناساندن موسیقی اصیل ایران به مردم جهان، برنامههای اجرای زندهی بسیاری در کشورهای مختلف مانند فرانسه، ایتالیا، آلمان و اتریش برگزار کرد. این کنسرتها با استقبال خوب علاقهمندان به هنر روبرو شد.
وفات احمد عبادی
احمد عبادی، استاد بزرگ موسیقی ایران، در سال ۱۳۷۱ خورشیدی و پس از یک دوره مبارزه سخت با بیماری، این دنیا را ترک کرد.
روحش شاد و یادش گرامی