یکی از قسمتهای جذاب و به یاد ماندنی هر فیلم، آهنگهایی است که در لحظههای مختلف فیلم شنیده میشود. این آهنگها میتوانند به قدرت و تاثیرگذاری یک صحنه بیفزایند یا حتی از گیرایی آن بکاهند. به این بخش از موسیقی، “موسیقی متن” گفته میشود. اما موسیقی متن مفهوم دقیقتری دارد که در ادامه این نوشته از وبلاگ ندابلاگ، آن را بررسی میکنیم. امیدواریم تا پایان این مطلب با ما همراه بمانید.
موسیقی متن چیست؟
موسیقی فیلم یا موسیقی متن، به قطعههایی گفته میشود که به طور ویژه برای یک فیلم یا سریال ساخته میشوند و بخشی از دنیای صوتی آن اثر را تشکیل میدهند.
به بیان دقیقتر، موسیقی متن، آهنگهایی است که آهنگساز با توجه به فضای داستان و ساختار فیلم میسازد. در گذشته، قبل از آنکه فیلمها صدا داشته باشند، نوازندگان در سالن سینما به صورت زنده و اغلب بداهه، برای فیلم موسیقی اجرا میکردند.
موسیقی فیلم امروزه یک رشته هنری مستقل به حساب میآید و تاریخچه آن به همان ابتدای پیدایش سینما بازمیگردد. آهنگسازانی مانند ماکس اشتاینر، اریک ولفگانگ کورنگلد و آلفرد نیومن از پیشگامان این عرصه بودند و نقش مهمی در شکلگیری و رشد آن داشتند.
آهنگسازی فقط ساختن یک ملودی ساده نیست. یک آهنگساز باید دانش فنی خوبی درباره سازها داشته باشد و همچنین بتواند با خلاقیت خود، احساسات را به مخاطب انتقال دهد.
بنابراین، هنگام ساخت موسیقی برای یک فیلم، باید دقت شود که موسیقی همگام با داستان پیش برود و حس صحنهها را به خوبی به بیننده منتقل کند.
میتوان گفت: موسیقی فیلم، روایتگر موسیقایی روند داستان است و نقش بسیار مهمی در کامل کردن احساسات و هیجانات یک اثر سینمایی یا نمایشی ایفا میکند.
آلات و سبک مورد استفاده در موسیقی متن
ابزارها و شیوههای به کار رفته در موسیقی فیلم، گسترده و متنوع است. بسته به موضوع فیلم و انتخاب آهنگساز، ممکن است از سبکهای مختلفی مانند موسیقی کلاسیک، پاپ، جاز، الکترونیک یا موسیقی محلی مناطق مختلف استفاده شود.
اغلب فیلمهایی که بودجه مناسبی دارند، موسیقی خود را با اجرای ارکسترهای بزرگ سمفونیک (گاهی به همراه گروه کر) ضبط میکنند و بخش عمده این موسیقیها بدون کلام است.
موسیقی فیلم تلاشی است برای هماهنگ کردن نواها با فضای تصاویر و داستان. این هنر عموماً با گسترش اصول موسیقی کلاسیک قرن نوزدهم و ترکیب آن با روشهای نوین آهنگسازی در قرن بیستم شکل گرفته است.
تاکنون آثار ماندگار و شناخته شدهای در این عرصه خلق شده و آهنگسازان فراوانی به طور تخصصی در زمینه موسیقی فیلم به آفرینش اثر پرداختهاند.
جوایز مخصوص
آکادمی علوم و هنرهای سینما در آمریکا هر سال جایزه اسکار را به بهترین موسیقیِ ساختهشده برای یک فیلم اهدا میکند.
از دیگر جایزههای معتبر سالانه در این زمینه میتوان به جوایز بفتا، گلدن گلوب و گرمی برای بهترین آهنگساز فیلم اشاره کرد.
در میان آهنگسازان مشهور سینما، ویرجیل تامسون برنده جایزه پولیتزر شده و انیو موریکونه نیز موفق به دریافت جایزه پولار گردیده است.
اهمیت و گسترش موسیقی متن در فیلم
تقریباً همه کارشناسان و صاحبنظران هنر سینما، آن را یک هنر کاملاً بیصدا نمیدانند. آنها معتقدند که وجود موسیقی در کنار فیلم، همیشه نشاندهنده یک نیاز واقعی بوده است.
هرچه اصول و قواعد سینمای کلاسیک، بیشتر شکل گرفت و تثبیت شد، موسیقی هم به عنوان یک ابزار بیانگر و تأثیرگذار، جایگاه خود را محکمتر کرد. حضور موسیقی در سینما آنقدر ضروری و مهم شد که حتی بزرگان و نامآوران این عرصه، دیدگاههای تازهای درباره آن مطرح کردند و آن را عاملی اساسی و کلیدی ارزیابی نمودند.