همانطور که پیشتر دربارهی هارمونی در موسیقی صحبت کردیم، هارمونی از بخشهای بسیار مهم ساختن یک قطعهی موسیقی است. برای یادگیری و تسلط بر هارمونی، لازم است ابتدا اصول اولیهی موسیقی را به خوبی فرا بگیرید. یکی از مفاهیم کلیدی در هارمونی، شناخت آکوردها و چگونگی استفاده از آنهاست. با توجه به روشهای مختلف چینش آکوردها و قواعدی که در این زمینه وجود دارد، گونههای مختلفی از هارمونی پدید میآیند که هر کدام ویژگیهای خاص خود را دارند. در ادامه در این نوشته از وبلاگ ندابلاگ، با انواع هارمونی در موسیقی آشنا خواهید شد.
انواع هارمونی
وقتی آکوردها در کنار هم قرار میگیرند، هارمونیهای گوناگونی شکل میگیرد. به طور کلی، با آرایشهای متفاوت آکوردها، نه نوع هارمونی اصلی پدید میآید که در ادامه میتوانید با آنها آشنا شوید.
هارمونی کلاسیک
در موسیقی کلاسیک، هارمونی با کنار هم قرار دادن فاصلههای سوم ساخته میشود.
هارمونی کروماتیک
در دوران رمانتیک، گونهای از موسیقی پدید آمد که در آن، آهنگسازان بیش از پیش به بیان احساسات درونی خود در قالب موسیقی گرایش یافتند. در ساختههای این هنرمندان میتوان مضامینی مانند عشق، اندیشههای فردی، حسهای شگفتانگیز، اندوه عمیق و حتی جلوههایی از تاریکی و شر را مشاهده کرد.
هارمونی مدرن
موسیقی امروزی ریشه در تحولات قرن بیستم دارد. در این دوره، آهنگسازان سعی کردند از قواعد و هماهنگیهای قدیمی فاصله بگیرند و روش تازهای برای ترکیب صداها خلق کنند که دیگر مانند گذشته حول یک تن اصلی نچرخد. این شیوه نوین در هماهنگی اصوات، بعدها به عنوان موسیقی مدرن شناخته شد.
امپرسیونیسم
کلود دبوسی از نخستین کسانی بود که موسیقی را به سبک امپرسیونیسم ساخت. او همه قواعد رایج در هارمونیهای سبکهای کلاسیک و رمانتیک را رها کرد و به جای آن، از ایدههای شخصی خود در آهنگسازی پیروی نمود. هارمونی در این سبک، از ترکیب آکوردها و گامهای کهن و همچنین گامهای موسیقی شرقی شکل گرفت.
هارمونی اکسپرسیونیسم
در سبک اکسپرسیونیسم، هارمونی از قواعد معمول و شناخته شده پیروی نمیکند. در این سبک موسیقی، آهنگساز میکوشد تا عواطف و احساسات عمیق و گاه متضاد درون انسان را – چه تلخ و چه شیرین – به نمایش بگذارد. برای رسیدن به این هدف، از ریتمهای ناهمگون، تغییرهای ناگهانی و سریع در گام موسیقی، فاصلههای آکوردهای ناخوشایند و کشمکشبرانگیز، استفاده همزمان از دو گام مختلف و همچنین چیدمان ویژه سازها در ارکستر بهره میبرد.
پلی تنالیته
نوع دیگری از هماهنگی صوتی، چندگانهنغمگی نام دارد. چندگانهنغمگی هنگامی پدید میآید که دو یا چند گام موسیقایی در یک زمان شنیده شوند. برای ایجاد این اثر، معمولاً از تأکیدهای غیرمنظم در ضربآهنگ و نیز الگوهای گوناگون ریتمی استفاده میگردد.
هارمونی کوارتال
این هارمونی ویژه زمانی شکل میگیرد که آکوردها بر اساس فاصلههای چهارم در کنار یکدیگر قرار گیرند. این شیوه معمولاً برای احیا و گسترش موسیقیهای کهن مربوط به سدههای میانه که به فراموشی سپرده شدهاند، مورد استفاده قرار میگیرد.
آتونال
آهنگسازان در سالهای پایانی سده نوزدهم، دگرگونیهای چشمگیری در هماهنگی صداها پدید آوردند. آنها این کار را با جابجایی پیوسته و مداوم «مایه» یا مرکز صدای قطعه انجام دادند. در نتیجه، هنگام ساختن یک قطعه موسیقی، آکوردها و ترکیبهای صوتی را آزادانه و بدون وابستگی به یک مایه ثابت به کار میبردند.
سریالیسم
در روش سریالیسم، دوازده نت نیمپردهی گام کروماتیک در یک ردیف مشخص کنار هم قرار میگیرند. در این روش، همهی این نتها اهمیت و ارزش یکسانی دارند و هیچ کدام بر دیگری برتری ندارد.