حسین علیزاده یک آهنگساز، موسیقیدان، استاد ردیف، محقق و نوازنده چیرهدست تار و سهتار است. این هنرمند برجسته، افتخارات فراوانی در سطح کشور و جهان به دست آورده است. او سه بار برای آلبومهای «فریاد»، «بیتو به سر نمیشود» و «به تماشای آبهای سپید» کاندیدای دریافت جایزه معتبر گرمی شده است. همچنین جایزه دوسالانه موسیقی آسیا را دریافت کرده و از پذیرش نشان شوالیه هنر و ادب فرانسه خودداری کرده است.
در داخل ایران نیز، حسین علیزاده با کسب چندین سیمرغ بلورین، رکورددار دریافت جایزه بهترین موسیقی متن در جشنواره فیلم فجر است.
گذشته از این موفقیتها، باید به نوآوریهای چشمگیر او اشاره کرد. سازهایی که حسین علیزاده ابداع کرده است، نشان از خلاقیت، سلیقه هنری و جسارت بالای او دارند. به همین دلیل، در این نوشته میخواهیم به طور ویژه به معرفی و بررسی این سازهای منحصر به فرد بپردازیم. برای مطالعه مطالب بیشتر درباره این هنرمند، میتوانید به وبلاگ ندابلاگ مراجعه کنید.
سازهای ابداعی حسین علیزاده
۱. سلانه
سلانه یک ساز جدید است که توسط حسین علیزاده و با همکاری سیامک افشاری ساخته شده است. این ساز به خانواده سازهایی مانند تنبور، بربط و سهتار تعلق دارد. شکل آن شبیه به تنبور است، اما دسته آن بلندتر است. دلیل اصلی ساخت این ساز، استفاده از سیمهای واخوان برای افزایش قدرت صدا و ایجاد تنوع در صدای ساز و همچنین دستیابی به نتهای بمتر بود.
پیشینه این ساز به سده شانزدهم و دوران رنسانس بازمیگردد که در آن زمان با نام «کلاسیکن» شناخته میشد. بعدها نمونههای شرقی آن نیز ساخته شد. براساس تصاویر قدیمی، این ساز در گذشته سه سیم و سه گوشی داشت و نوازندگان با افزودن سیمهای اصلی، صداهای بمتری ایجاد میکردند.
سلانه در شکل امروزی خود دارای دوازده سیم است. شش سیم آن برای نواختن و انگشتگذاری به کار میرود و شش سیم دیگر نقش رزونانس یا طنین را دارند و به غنیتر شدن صدای ساز کمک میکنند. حسین علیزاده پس از ساخت این ساز در سال ۲۰۰۳، آلبومی با نام «سلانه» منتشر کرد و در چهار قطعه به نامهای مهتاب، پگاه، آفتاب و شامگاه، در دستگاههای بیات اصفهان، سهگاه، بیات کرد و افشاری با این ساز بداههنوازی کرد.
واژه سلانه به معنای آرام و آهسته است. دلیل انتخاب این نام برای ساز این بود که به آرامی وارد عرصه موسیقی شد و فقدان و جای خالی آن در میان سازها احساس میشد.
۳. شور انگیز
شورانگیز یکی دیگر از سازهایی است که حسین علیزاده در خلق آن نقش داشته است. البته این ساز در ابتدا به درخواست علی تجویدی و به دست ابراهیم قنبری مهر ساخته شد. بعدها حسین علیزاده تغییراتی در آن ایجاد کرد و سازی با نام شورانگیز پدید آورد. این ساز از خانواده سازهای زهی است و شباهتهایی به تنبور، تار و سهتار دارد؛ با این تفاوت که کاسه آن از سهتار کمی بزرگتر است. شورانگیز دارای شش سیم و بیستوچهار پرده است و محدوده صوتی آن از نت دو تا می کرن میباشد. حسین علیزاده در بسیاری از قطعات خود مانند باده تویی، ماه و مه و نوای نور از این ساز استفاده کرده است.
