گاهی در زندگی پیش می‌آید که فردی پس از مدتی اصرار بر یک فکر اشتباه یا باور نادرست، سرانجام متوجه واقعیت می‌شود و از آن عقیده دست برمی‌دارد. در چنین مواقعی در زبان فارسی از اصطلاح **«از خر شیطان پیاده شدن»** استفاده می‌کنیم.
این ضرب‌المثل معمولاً زمانی به کار می‌رود که شخصی:
– مدت‌ها بر یک اشتباه پافشاری کرده باشد.
– حرف نادرستی را تکرار کرده یا از آن دفاع کرده باشد.
– و در نهایت، با فهمیدن حقیقت، از موضع خود کوتاه بیاید و بپذیرد که اشتباه می‌کرده است.
مثلاً اگر کسی ماه‌ها فکر می‌کرده یک راه خاص برای کسب و کارش بهترین است، اما پس از ضررهای متعدد تازه متوجه شود که روشش غلط بوده و آن را رها کند، به او می‌گوییم: «بالاخره از خر شیطان پیاده شدی!»
این تعبیر به شکلی نمادین نشان‌دهنده‌ی ترک یک باور وسوسه‌انگیز و گمراه‌کننده است.
در این نوشته می‌خواهیم به درک مفهوم اصلی این ضرب‌المثل کهن ایرانی بپردازیم. با ما در ندابلاگ همراه باشید.
معنی ضرب المثل از خر شیطان پیاده شدن چیست؟
1- یعنی کارهای ناشایست انجام ندهی؛ چون کسی که “سوار خر شیطان شود”، در واقع فرمانبردار خواسته‌های شیطان می‌گردد.
2- به فردی که سرسختی و پافشاری بی‌جا می‌کند می‌گویند: از خر شیطان پایین بیا!
3- سوار خر شیطان شدن به معنای درگیر شدن در بحث و جدل‌های بیهوده است که همگی از فرمان‌های شیطان ناشی می‌شود.
4- از خر شیطان پایین آمدن یعنی دست کشیدن از رفتارهای نابخردانه.
5- معمولاً این ضرب‌المثل را برای کسانی به کار می‌برند که وقتی قصد انجام کاری را دارند، دیگر هیچ کس نمی‌تواند آن‌ها را متوقف کند. آسیب اصلی این رفتار وقتی مشخص می‌شود که فرد روی انتخابی پافشاری کند که منطقی نیست و به خودش و اطرافیانش آسیب می‌زند.
چنین افرادی معمولاً با دیگران مشورت نمی‌کنند و اگر هم مشورت کنند، فقط به دنبال تایید نظر خودشان هستند. افراد با تجربه‌تر که عمر بیشتری را پشت سر گذاشته‌اند، می‌گویند این گونه رفتارها از القائات شیطان است. نباید بدون فکر و با عجله تصمیم گرفت.
6- این ضرب‌المثل از نظر معنایی به ضرب‌المثل “مرغش یک پا دارد” نزدیک است.