این ضرب‌المثل برای زمانی به کار می‌رود که کسی با فریبکاری و حقه‌بازی، کالای بی‌ارزش یا مشکل‌داری را به دیگری بفروشد و در واقع او را گول بزند.
تصور کنید فردی مقداری هیزم خیس و تر را که روشن کردن آن بسیار سخت است و دود زیادی تولید می‌کند، به عنوان هیزم خشک و خوب به یک مشتری ناآگاه بفروشد. خریدار پس از بردن هیزم ها متوجه می‌شود که فریب خورده و کالایی بی‌فایده خریده است.
بنابراین، هر وقت کسی با وعده‌های دروغین و نمایش فریبنده، چیزی را که واقعاً ارزشی ندارد یا معیوب است به دیگری بفروشد، می‌گویند: “به او هیزم تر فروخت.” این مثل به طور کلی به هر نوع فریب و کلاهبرداری در معامله اشاره دارد.
در این نوشته می‌خواهیم به بررسی معنی و مفهوم اصلی این ضرب‌المثل کهن ایرانی بپردازیم. در ادامه با ما همراه باشید.
معنی هیزم تر به کسی فروختن یعنی چه؟
یک فرد حقه‌باز و فریبکار، کالای بی‌کیفیت را با ظاهری فریبنده به جای کالای خوب به مردم می‌فروشد. به چنین شخصی که با دروغ و نیرنگ کارش را پیش می‌برد، دروغگو و مکار می‌گویند. وقتی کسی به دیگری بدی می‌کند، در حالی که آن فرد هرگز چنین رفتاری را از او انتظار ندارد، در واقع از اعتماد و اطمینان او سوء استفاده کرده است. این کار، نوعی پشت کردن به اعتماد دیگران است.
ریشه و مفهوم ضرب المثل
در قدیم که مردم برای پخت‌وپز از اجاق‌های هیزمی استفاده می‌کردند، همیشه مراقب بودند که هیزمی که می‌خرند، خیس یا نمدار نباشد. چون وقتی چوبِ تر می‌سوخت، هم آشپزخانه را پر از دود می‌کرد و هم بوی ناخوشایندی به غذا می‌داد.
اگرچه چوب تر، ارزان‌تر و راحت‌تر از چوب خشک به دست می‌آمد — چون فروشندگان می‌توانستند همان موقع که درخت را قطع می‌کنند، آن را بفروشند — اما برای اینکه هیزم باکیفیت و خوبی داشته باشند، باید مدتی آن را در جایی نگه می‌داشتند تا رطوبتش کاملاً از بین برود و خشک شود.
این کار برای هیزم‌فروش‌ها مقرون به صرفه نبود، چون خشک شدن چوب زمان زیادی می‌برد. به همین خاطر، بعضی از آن‌ها راه حیله و فریب را پیش می‌گرفتند و همان هیزمِ تر را به نام هیزم خشک به مردم می‌فروختند. البته آن‌ها از شکایت و ناراحتی مردم، بعد از دودی شدن خانه‌شان، در امان نمی‌ماندند!
اختصاصی-ندابلاگ