ستارهٔ سهیل شدن
حتماً شنیده‌اید که در گفت‌وگوهای روزمره گاهی به فردی می‌گویند: “فلانی ستارهٔ سهیل شده!” این ضرب‌المثل برای توصیف کسی به کار می‌رود که بسیار نادر و کمیاب است، یا کسی که پس از مدت‌ها غیبت، سرانجام پیدا شده است.
دلیل این تشبیه، به ویژگی‌های ستاره‌ای به نام “سهیل” برمی‌گردد. ستاره سهیل در آسمان نیمکره جنوبی می‌درخشد و از ایران قابل مشاهده نیست. به همین خاطر، مردم در گذشته آن را ستاره‌ای دور دست، مرموز و کمیاب می‌دانستند. دیدنش برای آنها سخت بود و به نوعی یک آرزو به حساب می‌آمد.
بنابراین، وقتی کسی آنقدر نایاب و پیدا نشدنی باشد که به سختی بتوان او را دید، می‌گویند مثل ستاره سهیل شده است. این مثل برای کسی که بسیار ارزشمند است و پیداکردنش سخت، یا کسی که پس از مدتی طولانی و انتظار فراوان، عاقبت سر برسد، به کار برده می‌شود.
در این نوشته، می‌خواهیم معنی، پیشینه و مفهوم اصلی یک ضرب‌المثل کهن ایرانی را بررسی کنیم. لطفاً تا پایان این مطلب با ندابلاگ همراه باشید.
ضرب المثل ستاره ی سهیل شدن کنایه از چیست؟
ستاره سهیل، پس از ستاره شباهنگ، دومین ستاره درخشان آسمان شب محسوب می‌شود. اما ساکنان نیمکره شمالی نمی‌توانند به راحتی آن را ببینند و برای مشاهده‌اش باید به مناطق نزدیک‌تر به خط استوا سفر کنند. برای مثال، در آسمان تهران این ستاره تنها حدود یک درجه بالای افق ظاهر می‌شود و تقریباً سه ساعت پس از غروب خورشید، خود نیز غروب می‌کند. در مقابل، در شهری مانند بندرعباس، این ستاره تا شش ساعت پس از طلوعش در آسمان می‌درخشد.
به دلیل دشواری در مشاهده این ستاره در بسیاری از مناطق، در فرهنگ فارسی از نام آن برای اشاره به افرادی استفاده می‌شود که به ندرت دیده می‌شوند. وقتی کسی بسیار کم‌پیدا باشد و به سختی بتوان او را ملاقات کرد، به شوخی یا با محبت به او می‌گویند: “ستاره سهیل شدی! اینقدر کم پیدایی؟!”
نکات کلیدی این ضرب‌المثل:
۱. اشاره به کم‌پیدا بودن و دیده نشدن مکرر فرد دارد.
۲. معمولاً برای کسی به کار می‌رود که دوستش داریم و در زمان غیابش، فقدان او احساس می‌شود.
۳. این عبارت برای کسی استفاده می‌شود که مدتی غایب بوده و در عین حال، نزد دیگران عزیز و محبوب است. در مورد کسانی که حضورشان مطلوب نیست، این اصطلاح به کار برده نمی‌شود.
ضرب‌المثل‌های بیشتری بخوانید
اختصاصی-ندابلاگ