همان طور که می‌دانید، ضرب‌المثل‌ها جملات کوتاه و پرمعنایی هستند که در زندگی روزمره زیاد از آنها استفاده می‌شود. یکی از این ضرب‌المثل‌های قدیمی و شناخته‌شده این است: “هیچ گربه‌ای محض رضای خدا موش نمی‌گیرد.”
معنای این سخن این است که هیچ کاری بدون داشتن یک انگیزه و هدفی انجام نمی‌شود. درست مثل گربه‌ها که برای شکار موش، به دنبال غذا یا پاداش هستند و اگر سودی در کار نباشد، معمولاً چنین کاری نمی‌کنند.
ما در روابط اجتماعی و کاری خود نیز شاهد این موضوع هستیم. افراد معمولاً وقتی دست به کاری می‌زنند که برایشان فایده‌ای داشته باشد، حتی اگر این فایده کوچک یا پنهان باشد. این ضرب‌المثل به ما یادآوری می‌کند که در برخورد با دیگران، واقع‌بین باشیم و انتظار نداشته باشیم کسی بدون داشتن هیچ دلیلی، برای ما کاری انجام دهد.
در یک کلام، این مثل بر این اصل مهم زندگی تأکید دارد که در بیشتر موارد، هر کاری با انگیزه‌ای انجام می‌شود و کمتر پیش می‌آید کسی فقط به خاطر خوبی و محبت، دست به اقدامی بزند.
در این نوشته، می‌خواهیم معنی، پیشینه و مفهوم این ضرب‌المثل کهن ایرانی را بررسی کنیم. با ما در ندابلاگ همراه باشید.
معنی هیچ گربه ای محض رضای خدا موش نمی گیرد چیست؟
۱- یعنی کسی که به دیگران کمک می‌کند، در واقع هدفش رفع مشکلات آنها یا خشنودی خدا نیست، بلکه فقط به فکر منافع خودش است. مثلاً می‌خواهد خودش را نشان دهد یا انتظار دارد دیگران هم در آینده جبران کنند.
۲- این ضرب‌المثل معمولاً برای افرادی به کار می‌رود که نیت‌های پنهانی دارند و از محبت دیگران سوءاستفاده می‌کنند.
۳- این عبارت برای کسانی استفاده می‌شود که در ظاهر خیرخواه و دلسوز به نظر می‌رسند، اما در باطن به دنبال سود شخصی خود هستند.
۴- فرض کنید شما فرد ثروتمند و بانفوذی هستید. یکی از اطرافیان همیشه به شما محبت می‌کند، چاپلوسی می‌کند، در مراسمتان هدیه‌های گران‌قیمت می‌آورد و پول زیادی خرج می‌کند. اما کسانی که او را می‌شناسند و سال‌ها با او بوده‌اند، قطعاً پشت سرش می‌گویند: “هیچ گربه‌ای محض رضای خدا موش نمی‌گیره!” یعنی حتماً هدفش این است که به مدیر یا فرد قدرتمندی وصل شود؛ یا پول می‌خواهد یا دنبال مقام است.
۵- در واقع این ضرب‌المثل نشان می‌دهد که بیشتر مردم برای نفع خودشان کار می‌کنند و کمتر کسی پیدا می‌شود که از صمیم قلب و بدون چشمداشت به دیگران کمک کند.
اختصاصی-ندابلاگ
پیشنهادی: ضرب‌المثل در مورد آدم منفعت‌طلب