این ضرب‌المثل تصویر روشنی از یک فرد دانشمند اما بی‌عمل را نشان می‌دهد. این شخص با اینکه علم و دانش زیادی دارد، اما از دانش خود در زندگی شخصی استفاده نمی‌کند و به آن عمل نمی‌نماید.
این مثل چنین توصیف می‌کند: فردی را تصور کنید که یک چراغ‌پران بزرگ و روشن در دست دارد. این چراغ نماد دانش و آگاهی فراوان اوست. اما خود این فرد نابینا است. این نابینایی نشان‌دهنده این است که او نمی‌تواند از نوری که در دست دارد، برای روشن کردن راه خود استفاده کند.
به بیان دیگر، این شخص ممکن است حقیقت را بداند و حتی آن را به دیگران نیز بیاموزد، اما خودش بر اساس آن دانش رفتار نمی‌کند. مانند یک پزشک که به بیمارانش توصیه می‌کند سیگار نکشند، اما خودش سیگار می‌کشد. یا مانند کسی که همه را به راستگویی دعوت می‌کند، اما خودش دروغ می‌گوید.
این ضرب‌المثل به ما یادآوری می‌کند که دانش واقعی تنها زمانی ارزش دارد که به آن عمل کنیم. داشتن اطلاعات زیاد، اگر در رفتار و زندگی ما تأثیری نداشته باشد، مانند چراغی است در دست یک فرد نابینا که هیچ سودی برای خودش ندارد.
در این نوشته با مفهوم یکی از ضرب‌المثل‌های کهن و پرمعنی ایرانی آشنا خواهید شد. با ما در ندابلاگ همراه باشید.
عالم ناپرهیزکار، کوریست مشعله دار کنایه از چیست؟
۱- دانشمندی که گناه می‌کند، مانند فرد نابینایی است که چراغی در دست دارد اما از نور آن بهره‌ای نمی‌برد. منظور از این چراغ، دانش و آگاهی فرد است. وقتی کسی با وجود علمش مرتکب خطا می‌شود، در واقع تمام آموخته‌هایش را نادیده گرفته و از آنها سودی نبرده است. این همان مفهوم “عالم بی‌عمل” است.
همانطور که سعدی می‌فرماید:
علمی که ره به حق ننماید، جهالتست
یعنی دانشی که تو را به راه درست هدایت نکند، نه تنها سودی ندارد، بلکه همانند نادانی است.
۲- این مثل معنایی نزدیک به ضرب‌المثل “چو دزدی با چراغ آید، گزیده‌تر برد کالا” دارد. هر دو اشاره به این دارند که افراد دانا اگر راه نادرست را در پیش بگیرند، می‌توانند آسیب بیشتری به خود و دیگران وارد کنند.
۳- ناپرهیزکار به کسی گفته می‌شود که از گناه دوری نمی‌کند و دستورات الهی را نادیده می‌گیرد. اگر چنین فردی دانشمند هم باشد، گناهش سنگین‌تر است؛ زیرا با آگاهی کامل مرتکب اشتباه می‌شود و هوس‌هایش بر او چیره شده است.
۴- همانطور که فرد نابینا حتی با داشتن چراغ راهش را پیدا نمی‌کند، دانشمندی که گناه می‌کند نیز با وجود داشتن چراغ دانش، نمی‌تواند راه درست را ببیند. چنین شخصی اگرچه ممکن است به موفقیت‌های مادی برسد، اما بدون توبه و جبران گذشته، به پیشرفت معنوی دست نخواهد یافت.
اگر می‌خواهید با ضرب‌المثل‌های فارسی آشنا شوید، می‌توانید با روزی پنج دقیقه مطالعه، ده ضرب‌المثل جدید یاد بگیرید و معنای پنج هزار مثل فارسی را بدانید.
نظر شما در مورد این ضرب‌المثل چیست؟