**همه چیز درباره معنی و مفهوم ضرب المثل “نیکی کن و در رودخانه بینداز” + مثال**
این ضرب المثل زیبا و پرمعنی، یک درس مهم اخلاقی را به ما می‌آموزد. مفهوم اصلی آن این است که وقتی کار خوبی برای کسی انجام می‌دهی، نباید منتظر باشی تا از تو تشکر کند یا پاداشی بدهی. ارزش کار نیک در خودِ انجام دادن آن است، نه در قدردانی دیگران.
به زبان ساده، این مثل می‌گوید: “نیکی ات را مانند سنگی بدان که در رودخانه می‌اندازی.” وقتی سنگی را در آب می‌اندازی، غرق می‌شود و دیگر آن را نمی‌بینی، اما اثر آن (امواج کوچک روی آب) باقی می‌ماند. تو نیز کار خوبت را انجام بده و سپس فراموش کن که چه کرده‌ای و از چه کسی. نباید چشم‌انتظار جبران باشی.
**چرا این ضرب المثل مهم است؟**
* چون اگر همیشه منتظر تشکر باشیم، اگر کسی قدردانی نکند، ناراحت و دلسرد می‌شویم و این علاقه ما را برای کمک کردن کم می‌کند.
* کار نیکی که بدون چشمداشت انجام شود، ارزش واقعی و پاک خود را حفظ می‌کند.
* این رفتار، نشان‌دهنده خلوص نیت و بزرگی روح است.
**مثال‌هایی برای درک بهتر:**
1. **مثال کمک مالی:**
فرض کنید به یک نیازمند کمک مالی می‌کنید. طبق این ضرب المثل، پس از کمک، نباید مدام به این فکر کنید که او باید از شما تشکر کند یا در آینده لطف شما را جبران نماید. شما کار درست را انجام داده‌اید و این برای شما کافی است.
2. **مثال کمک درسی:**
اگر به همکلاسی‌ات در فهمیدن یک درس سخت کمک کردی، نباید انتظار داشته باشی که همیشه به تو بگوید “ممنونم” یا در ازای آن برایت هدیه بخرد. تو وظیفه ات را به عنوان یک دوست انجام دادی و این کمک، پاداش خودش است.
3. **مثال در محیط کار:**
یکی از همکاران در انجام پروژه‌اش مشکل دارد و تو داوطلبانه به او کمک میکنی. طبق این حکمت، پس از اتمام کار، به کمک خود فکر نمی‌کنی و منتظر تمجید رئیست نیستی. تو یک کار تیمی و انسانی انجام داده‌ای و این برای تو بس است.
در پایان، این ضرب المثل به ما یادآوری می‌کند که بهترین کارها، کارهایی هستند که از صمیم قلب و فقط برای رضایت درونی خودمان انجام می‌شوند، نه برای نمایش دادن یا دریافت پاداش از دیگران.
در این نوشته، با مفهوم و راز پشت یک ضرب‌المثل کهن ایرانی آشنا خواهید شد. در ادامه با ما همراه باشید.
معنی نیکی و پرسش کنایه از چیست؟
۱- وقتی کسی چیزی خوب و مطابق میل شما بهتان تعارف می‌کند و شما از این تعارف خوشحال هستید، این ضرب‌المثل را به کار می‌برید. با گفتن “نیکی و پرسش؟!” یعنی: این همه محبت و لطفی که به خرج دادی، دیگر نیازی به پرسیدن و اجازه گرفتن نداشت!
۲- این ضرب‌المثل نشان‌دهنده موافقت کامل فرد با کار خوبی است که دیگری قصد انجامش برای او را دارد. وقتی این جمله را می‌گویید، در واقع می‌خواهید بگویید: “چطور ممکن است با چنین کار خوبی مخالفت کنم؟ اصلاً لازم نبود اجازه بگیری!”
**نیکی و پرسش؟!**
چندتا مثال از کاربردهای این ضرب المثل در گفت‌وگو های روزمره مان:
فرض کنید پدر در یک روز تابستانی بسیار گرم، با صورت خیس از عرق به خانه می‌آید. شما از او می‌پرسید: «آیا دوست دارید برایتان یک لیوان آب بیاورم؟»
پدر با تعجب پاسخ می‌دهد: «نیکی که میکنی، چرا درباره‌اش سوال می‌پرسی؟!»
یا تصور کنید ظرف‌های کثیف زیادی در سینک آشپزخانه روی هم تلنبار شده‌اند. شما از مادرتان می‌پرسید: «دوست دارید من آن‌ها را بشویم؟»
مادر با لبخند می‌گوید: «کار خوب که انجام می‌دهی، چرا می‌پرسی؟!»
حتی در کلاس درس، وقتی استاد به دنبال داوطلب برای ارائه یک کنفرانس می‌گردد و شما پیشنهاد می‌دهید: «اجازه می‌دهید من این کار را انجام دهم؟»
استاد با تعجب پاسخ می‌دهد: «نیکی و پرسش؟!»
وقتی خانواده قصد سفر به مشهد را دارند و از شما می‌پرسند: «آیا تو هم با ما می‌آیی؟»
و شما جواب می‌دهید: «نیکی و پرسش؟!»
یا وقتی مدت‌ها به دنبال یک کلاس زبان خوب می‌گردید و پیدایش نمی‌کنید، و ناگهان دوستی یک کلاس عالی با یک معلم بسیار خوب به شما معرفی می‌کند و از شما می‌پرسد: «آیا در این کلاس ثبت‌نام میکنی؟»
و شما بلافاصله پاسخ می‌دهید: «نیکی و پرسش؟!»
و مثال‌های بسیار دیگری وجود دارد که در آن‌ها درباره انجام یک کار خوب سوال می‌شود، در حالی که پاسخ آن کاملاً روشن است. وقتی کسی می‌گوید «نیکی و پرسش»، در واقع منظور این است که جواب سوال شما واضح است! چه کسی پیدا می‌شود که نخواهد در حقش کار نیکی انجام شود؟! هیچ‌کس 🙂