همانطور که از نام این ضرب المثل پیداست، “آزموده را آزمودن خطاست” به این موضوع اشاره دارد که وقتی چیزی یا کسی قبلاً امتحان خود را پس داده و قابل اعتماد است، دوباره آزمایش کردن آن کار اشتباهی است.
این مثل به ما یادآوری می‌کند که وقتی یک فرد، یک روش یا یک وسیله، بارها و بارها در موقعیت‌های مختلف آزمایش شده و نتیجه‌ی خوب و قابل اطمینانی داده است، نیازی نیست که دوباره وقت و انرژی خود را صرف آزمایش مجدد آن کنیم. این کار نه تنها بی‌فایده است، بلکه ممکن است به بی‌اعتمادی و تردیدهای بی‌جا نیز منجر شود.
برای مثال، فرض کنید دوستی دارید که در طول سال‌ها، بارها در شرایط سخت در کنار شما بوده و وفاداری خود را ثابت کرده است. آزمایش مجدد صداقت این دوست، فقط به رابطه‌ی شما آسیب می‌زند و نشان‌دهنده‌ی بی‌احترامی است. یا وسیله‌ای مانند یک چاقوی تیز که همیشه کار خود را به خوبی انجام داده؛ تست کردن مداوم آن فقط باعث کند شدن تیزی‌اش می‌شود.
در زندگی روزمره، این ضرب المثل به ما می‌آموزد که به تجربیات گذشته و نتایجی که از قبل به دست آورده‌ایم، اعتماد کنیم و از تکرار بی‌جهت آزمایش‌هایی که جوابشان معلوم است، خودداری نماییم. این کار باعث صرفه‌جویی در وقت و انرژی ما شده و از بروز مشکلات و سوءتفاهم‌های غیرضروری جلوگیری می‌کند.
در این مطلب می‌خواهیم معنی یکی از ضرب‌المثل‌های قدیمی و پرمعنی ایرانی را با هم مرور کنیم. با ما همراه باشید.
**آزموده را آزمودن خطا کنایه از چیست؟**
۱. این ضرب‌المثل می‌گوید اگر راستگویی یا خیانت کسی برایتان ثابت شده، دیگر آزمایش دوباره‌ی او کار درستی نیست و ممکن است به ضررتان تمام شود.
۲. این جمله هم در موقعیت‌های خوب و هم در موقعیت‌های بد به کار می‌رود:
– در معنای مثبت: وقتی کسی بارها شایستگی و درستکاری خود را نشان داده، دیگر لازم نیست با آزمودنِ دوباره‌ی او، ناراحتش کنید. البته عقل حکم می‌کند که حتی در این شرایط هم احتیاط را فراموش نکنید.
– در معنای منفی: اگر کسی چندین بار به شما آسیب زده — چه از نظر روحی و چه مالی — دیگر عاقلانه نیست دوباره به او اعتماد کنید. در چنین مواقعی می‌گویند: آدم دانا از یک سوراخ دو بار گزیده نمی‌شود!
۳. این ضرب‌المثل در تصمیم‌های مهم زندگی هم کاربرد دارد. مثلاً اگر قبلاً راهی را رفته‌اید و به نتیجه‌ی خوبی نرسیده‌اید، حالا که دوباره همان راه پیش پایتان گذاشته شده، با یادآوری تجربه‌ی گذشته می‌گویید: آزموده را آزمودن خطاست! یعنی این مسیر را قبلاً آزموده‌ام و دیگر نمی‌خواهم آن را تکرار کنم.
ضرب‌المثل دربارهٔ تکرار اشتباه
اختصاصی – ندابلاگ