در کتاب فارسی پایه ششم، شعری زیبا با نام “ای وطن” وجود دارد. در این بخش، به توضیح معنای واژه‌های این شعر و همچنین کلمات مخالف و هم‌خانواده آن‌ها می‌پردازیم تا درک بهتری از این سرودهی میهنی پیدا کنید.
**شرح واژه‌ها:**
* **می‌درخشند:** می‌درخشند، روشن و پرتوافکن هستند.
* **رخشنده:** درخشنده و تابان.
* **رخشان:** تابان و پرنور.
* **فام:** رنگ.
* **سپهر:** آسمان.
* **نگین:** یک سنگ قیمتی و زیبا که معمولاً در انگشتر به کار می‌رود.
* **سحر:** زمان پیش از طلوع آفتاب، بامداد.
* **سحرگاه:** وقت سحر، صبح خیلی زود.
* **چمن:** زمینی که در آن گل و گیاه و سبزه روییده باشد.
* **لعل:** یک سنگ قیمتی به رنگ سرخ.
* **یاقوت:** یک گوهر سرخ رنگ و ارزشمند.
* **نبض:** ضربان قلب که در رگ‌ها احساس می‌شود.
* **تپش:** ضربان و جنبش.
* **خجسته:** پربرکت، فرخنده و مبارک.
* **مبارک:** پرخیر و برکت.
* **فشان:** پراکنده کننده.
* **افشان:** چیزی که می‌پاشد یا پراکنده می‌شود.
* **مهر:** محبت و دوستی.
* **مهرورز:** کسی که محبت می‌کند.
* **شکوه:** عظمت، بزرگی و افتخار.
* **با شکوه:** پرعظمت و پرجلال.
**واژه‌های مخالف:**
* درخشنده ← تاریک
* خجسته ← بدیمن، نامبارک
* مهر (محبت) ← کینه، دشمنی
* شکوه → کوچکی، حقارت
**واژه‌های هم‌خانواده:**
* درخشند: درخشش، درخشنده، درخشیدن
* رخشنده: رخشندگی
* فشان: افشان، افشانی، پاشنده
* خجسته: خجستگی
* شکوه: شکوهمند، شکایت
* مهر: مهرورز، مهرورزی، مهرآمیز
در این درس، شعر زیبایی با نام “ای وطن” مطالعه می‌شود. هدف این بخش، فهمیدن معنای واژه‌های دشوار و درک مفهوم کلی شعر است.
**معنی واژه‌ها:**
* **ای:** یک کلمه برای صدا زدن و خطاب کردن است، مانند “ای دوست”.
* **وطن:** به سرزمین و کشور خودمان می‌گوییم، جایی که در آن به دنیا آمده‌ایم و زندگی می‌کنیم.
* **میهن:** هم‌معنی وطن است و به کشور عزیزمان اشاره دارد.
* **جان:** به معنای روح و زندگی است.
* **فدا:** به معنی از دست دادن یا بخشیدن چیزی با ارزش برای حفظ چیز دیگری است.
* **جان فدایی:** کسی که حاضر است از جان خود بگذرد و آن را برای هدف بزرگی مانند دفاع از وطن ببخشد.
* **گرامی:** بسیار عزیز، باارزش و دوست‌داشتنی.
* **پاک:** پاکیزه، بی‌عیب و مقدس.
* **مهر:** محبت، عشق و دوستی عمیق.
* **تابان:** درخشان و پرنور.
* **روشن:** نورانی و درخشان.
* **آشیان:** لانه پرندگان، که در اینجا به معنای خانه و کاشانه به کار رفته است.
**معنی شعر:**
در این شعر، شاعر با احساسی عمیق با وطن خود سخن می‌گوید. او وطن را با نام‌های زیبایی مانند “میهن پاک” و “آشیان” صدا می‌زند و عشق فراوان خود را به آن ابراز می‌کند. شاعر می‌گوید که وطنش تا ابد درخشان و پایدار خواهد ماند. او همچنین اعلام می‌کند که عشق به وطن در قلبش جاودانه است و برای محافظت از آن، از هیچ فداکاری دریغ نخواهد کرد و حتی حاضر است جان خود را برای سرزمین عزیزش ببخشد. این شعر، احساس غرور، دلبستگی و مسئولیت نسبت به وطن را در خواننده برمی‌انگیزد.
معنی کلمات و متضاد و هم خانواده درس شعر ای وطن
انتخاب بخش مورد نظر:
توضیح واژه‌ها، مترادف و متضاد درس شعر «ای وطن»
مفهوم شعر «ای وطن» فارسی ششم
معنی واژه‌های درس ششم فارسی ششم
واژه‌های هم‌خانواده و متضاد درس ششم فارسی ششم
واژه‌های مخالف و متضاد درس ششم فارسی ششم
پیام درس ششم فارسی ششم (ای وطن)
مفهوم شعر «ای وطن» فارسی ششم صفحه ۵۰
درس ششم :: ای وطن
معنی شعر ای وطن فارسی ششم
ای سلامم، ای آهنگ زندگی من
ای پاسدار هویت و هستی من
ای که غمهایت از آنِ منی و شادیهایت برای من
تو بنیاد آزادی و رهایی من هستی… ای وطن!
یعنی: ای میهن! تو مایه آرامش و شعر و نغمه منی و از فرهنگ، موجودیت و گذشته ما در برابر بیگانگان پاسداری میکنی.
ای وطن! در هر شرایطی، چه در سختی و چه در خوشی، تو در خاطرم هستی. تو باعث استقلال و نجات من هستی.
ای انگیزه زیستنم
ای نغمه ای صمیمی و بی ریا
ای دلیل ماندنم در این جهان
ای پناهگاه ابدی و امن من… ای وطن!
یعنی: ای وطن! تو محرک زندگی کردن من هستی و مانند آوازی خالص و بی آلایشی.
ای وطن! تو باعث و انگیزه ادامه حیات من هستی و همیشه مأمن و سبب آرامش من بوده‌ای.
* مانند روییدن جوانه ها در فصل بهار
مانند روحی که در کالبد هر موجودی جاری است
همانند عطر خوش گلهای تازه
همانند سرسبزی و تازگی یک دشت… ای وطن!
یعنی: ای وطن! تو مانند نهالهایی هستی که در بهار سر از خاک برمیآورند و زندگی جدیدی را شروع میکنند و مانند جان هستی که به همه موجودات حیات میبخشی.
ای وطن! تو مانند گلهای معطر و خوشبو هستی و مانند meadowهای سرسبز و با طراوت میباشی.
* مانند اسرار نهفته در شعر حافظ
مانند آواز دلنشین قناری
همانند یادگارهای زیبا و خاطرات شیرین
همانند باران نرم و حیات‌بخش فصل بهار… ای وطن!
یعنی: ای وطن! تو مانند رازهای درون ابیات حافظ و مانند آواز عاشقانه قناری، جذاب و ارزشمندی. تو مانند یادهای خوب و فراموش نشدنی هستی و مانند باران ملایم و پاکیزه بهاری میباشی.
* مانند اندوه از دست دادن مادر
مانند کوهی از غم و اندوه
مانند سربازان فداکاری که عاشقانه میجنگند
مانند قهرمانان افسانه‌ها… ای وطن!
یعنی: ای وطن! غم از دست دادن تو، مانند غم از دست دادن مادر، جانکاه و مانند کوهی از اندوه است که روزگار ناسازگار بر تو تحمیل کرده است.
ای وطن! تو مانند سربازان عاشقی هستی که شجاعانه و قهرمانانه در مقابل دشمنان ایستاده‌اند و سرفراز مانده‌ای.
* مانند آوازی رسا
که از بلندای پاک و منزه‌ای میآید
با عزت و شرافتی والا، با گذشت و فداکاری
و با وفایی مانند خاک… ای وطن!
ای وطن!
یعنی: ای وطن! تو مانند نغمه ای بلند و پاک هستی که با سربلندی و افتخار میخوانی و از خودگذشتگی داری و مانند زمین، وفادار و پایدار هستی. ای میهن من…
معنی کلمات درس 6 فارسی ششم
نگهبان: پاسدار
سرود: ترانه
مایه: ریشه، انگیزه
جان: روان
صادقانه: بی‌ریا
غصّه: دل‌تنگی
جان پناه: پناهگاه
سلام: درود
جاودانه: ابدی
قصّه: حکایت
رویش: رستن
غرور: احساس بزرگی و سربلندی
دلیل: برانگیزنده
گذشت: بخشایش و نادیده گرفتن خطای دیگران
کلمات هم خانواده و متضاد درس ششم فارسی ششم
صادق – کسی که راست می‌گوید
صدیق – کسی که بسیار راستگو است
صداقت – راستگویی و درستکاری
صدقه – کمک مالی به نیازمندان
عطر – بوی خوش
معطّر – چیزی که خوشبو شده
عطّار – فروشنده عطر و گیاهان دارویی
حافظ – کسی که چیزی را از بر دارد
محفوظ – چیزی که نگهداری و محافظت شده
حفظ – به خاطر سپردن
حافظه – توانایی به خاطر آوردن
منادا – کسی که صدایش می‌زنند
ندا – صدای بلند
نادی – فریادزننده
وجود – هستی
واجد – دارا بودن
وجد – حالت شادی و اشتیاق
دلیل – سبب و علت
دلایل – جمع دلیل
دلالت – نشانه‌دار بودن
سلامت – تندرستی
سلام – درود
سالم – تندرست
سلیم – سالم و بی‌عیب
لازم – ضروری
لزوم – ضرورت
ملزم – مجبور
ملزومات – وسایل لازم
مقصد – جایی که به سوی آن می‌رویم
قاصد – پیام‌رسان
مقصود – هدف
قصد – نیت و اراده
کلمات مخالف و متضاد درس ششم فارسی ششم
غم با شادی فرق دارد.
پستی با بلندی یکی نیست.
کسی که بیمار است، سالم نیست.
آزادی نقطهٔ مقابل اسارت است.
زندگی و مراد دو حالت متضادند.
راستگویی با دروغگویی برابر نیست.
پیام درس 6 فارسی ششم ( ای وطن )
در این درس، شاعر به ستایش بزرگی و زیبایی میهن خود می‌پردازد و آن را دلیل زندگی و جایی امن و آرام می‌داند. در تمام بخش‌های درس، با احساس غرور و سربلندی از وطن خود یاد می‌کند. بنابراین ما نیز باید برای پیشرفت و سربلندی ایران عزیزمان تلاش کنیم و با دستیابی به موفقیت‌های گوناگون، نام کشورمان را در جایگاه‌های بلند افتخار ثبت نماییم.