در این درس، با زندگی شهید تندگویان آشنا میشویم. او فردی بود که در راه خدمت به مردم و میهن خود، از جان خود گذشت. این درس به ما میآموزد که فداکاری و ایثار چه ارزش والایی دارد.
**خلاصه درس:**
این متن، داستان زندگی یکی از شهدای والامقام را روایت میکند که در دوران دفاع مقدس، با شجاعت و ایمان راسخ، برای حفظ کشور و آرمانهایش جنگید و در نهایت، به درجه رفیع شهادت نائل آمد. درس از ما میخواهد که با خواندن این داستان، درباره مفهوم ایثار و از خودگذشتگی بیندیشیم و از چنین افرادی الگو بگیریم.
**معنی برخی از کلمات:**
* **شهید:** به کسی که در راه خدا و برای دفاع از ارزشها جان خود را از دست میدهد.
* **تندگویان:** این نام خانوادگی به معنای کسی است که با صداقت و صراحت سخن میگوید.
* **بیندیش:** فکر کن، تأمل کن.
* **ایثار:** گذشتن از منافع خود برای رسیدن دیگران به خیر و منفعت.
* **فداکاری:** از خود گذشتگی و قرار دادن دیگران یا آرمانی بالاتر از خود.
**واژههای متضاد (مخالف):**
* بیندیش ← بیتوجهی کن
* ایثار ← خودخواهی
* فداکاری ← بخل (خست)
**واژههای همخانواده:**
* اندیشه ← میاندیشد ← اندیشمند
* فدا ← فداکاری ← فداکردن
* گفت ← گویان ← گفتگو

نام درس: درس هشتم | موضوع: مفهوم واژهها و درک شعر | پایه ششم دبستان
معنی کلمات و متضاد و هم خانواده شهید تندگویان
انتخاب بخشهای مختلف:
• معنی کلمات، متضادها و خانوادهٔ واژههای درس شهید تندگویان
• خلاصهٔ بخش «بخوان و بیندیش» صفحهٔ ۶۲ کتاب فارسی ششم دربارهٔ تندگویان
• معنی واژههای درس شهید تندگویان در فارسی ششم
• واژههای همخانوادهٔ درس هشتم فارسی ششم
• واژههای متضاد درس هشتم فارسی ششم
متن بخش «بخوان و بیندیش» صفحهٔ ۶۲ فارسی ششم:
در بخش «بخوان و بیندیش» صفحهٔ ۶۲ کتاب فارسی پایهٔ ششم، داستانی کوتاه از زندگی شهید تندگویان نقل شده است. این متن به یکی از رویدادهای دوران نوجوانی او میپردازد و نشان میدهد که او از همان سنین جوانی فردی باایمان، مسئولیتپذیر و علاقهمند به کمک به دیگران بود. در این داستان، ویژگیهای اخلاقی پسندیدهای مانند مهربانی، گذشت و فداکاری در رفتار او به تصویر کشیده شده است.
خلاصه بخوان و بیندیش تندگویان صفحه ۶۲ فارسی ششم
محمد جواد تندگویان در خرداد سال ۱۳۲۹ متولد شد. از همان دوران کودکی، فضای خانه او با عشق به اسلام و قرآن آمیخته بود. او با کتاب مأنوس بود و مطالب را با صدای بلند میخواند و هر چه میآموخت، برای دوستانش بازگو میکرد. پس از پایان دبیرستان، در آزمون چند دانشگاه پذیرفته شد و از میان آنها، رشته مهندسی را انتخاب کرد. در دانشگاه، دانشجویان را با معارف اسلامی آشنا میکرد و آنان را به مبارزه با حکومت پهلوی ترغیب مینمود. پس از فارغالتحصیلی، در دوران خدمت سربازی به جرم پخش اعلامیههای رهبر محبوبش امام خمینی دستگیر و به زندان افتاد.
پس از پیروزی انقلاب اسلامی، مهندس تندگویان آزاد شد و به سمت مدیریت شرکت ملی مناطق نفتخیز جنوب منصوب گردید. در شهریور ماه همان سال، نیروهای عراقی به ایران حمله کردند و جنگ آغاز شد. او مرتب به دیدار کارکنان و مناطق عملیاتی میرفت. در یکی از همین بازدیدها، همراه همراهانش به اسارت دشمن درآمد. دشمنان وقتی فهمیدند او وزیر نفت ایران است، وی را به بغداد بردند و در زندانهای آنجا محبوس کردند. در اسارت، همواره به یاد خدا و تلاوت قرآن بود و در برابر شکنجههای سنگین رژیم صدام مقاومت میکرد. دولت جمهوری اسلامی برای آزادی او تلاشهای فراوانی انجام داد، اما سرانجام مشخص شد این مهندس شجاع که سراسر وجودش از ایمان به خدا و عشق به اسلام لبریز بود، تحت شکنجههای ظالمانه به شهادت رسیده است؛ هرچند تاریخ دقیق شهادت او نامعلوم است.
معنی کلمات درس شهید تندگویان فارسی ششم
در این درس، قرار است با هم فکر کنیم و بیاموزیم که چرا باید در کارهایمان هدف داشته باشیم و برای رسیدن به آن برنامهریزی کنیم.
گاهی اوقات، ما کاری را شروع میکنیم بدون اینکه بدانیم چرا آن را انجام میدهیم. این مانند آن است که بخواهیم به جایی برویم اما آدرس آن را ندانیم. اگر ندانیم مقصدمان کجاست، ممکن است زمان و انرژی زیادی را هدر بدهیم و به نتیجهی مطلوب نرسیم.
اما وقتی برای کارهایمان هدف مشخصی تعیین میکنیم، مانند این است که نقشهای در دست داریم. این نقشه به ما کمک میکند راه درست را پیدا کنیم و با اطمینان بیشتری به پیش برویم. داشتن هدف به ما انگیزه میدهد تا حتی وقتی کار سخت میشود، ادامه دهیم و تسلیم نشویم.
پس بیاییم همیشه قبل از شروع هر کاری، از خودمان بپرسیم: “چرا میخواهم این کار را انجام دهم؟” و “میخواهم به کجا برسم؟”. پاسخ به این سوالات، چراغ راه ما خواهد بود و کمکمان میکند تا بهتر و عاقلانهتر تصمیم بگیریم.
| مناطق: جمع منطقه، بخشی از یک سرزمین مانند شهرها و روستاها جُرم: گناه نیروها: سربازان و سپاهیان انتشار: منتشر کردن، چاپ کردن اسارت: اسیر شدن، گرفتاری اعلامیّه: برگی شامل نوشتهای معمولاً سیاسی یا مذهبی برای پخش عمومی، آگهی محیط: فضا، گرداگرد تبعید: کسی را از وطن خود به جای دیگر فرستادن، دور کردن، راندن محبّت: عشق تحقّق: انجام، اجرا، به حقیقت پیوستن خاندان: خانواده، تبار، دودمان به پا خاسته: ایستاده، آماده برای قیام و مبارزه زینت: زیبایی، آرایش، زیور صحنه: میدان، پهنه |
تحصیل: یادگیری، به دست آوردن پالایشگاه: محلّی برای صاف و پالایش کردن موادّی مثل نفت خام جدّی: کوشا، وظیفه شناس، سختگیر انتقال: جابجایی، نقل مکان کردن ساعی: سعی کننده، کوشا تلاوت: خواندن، قرائت کردن تأمین میکرد: آماده میکرد، فراهم میکرد غافل: بیخبر، فراموشکار اقدامات: جمع اقدام، دست زدن به کارها بیرحمانه: با سنگ دلی و بیرحمی تأسیس: ایجاد، پیریزی، تشکیل دژخیمان: دشمنان هیئت: گروهی که در ایّام محرّم عزاداری میکنند. تحمیلی: کسی را به پذیرش چیزی وادار بکنند، وادار شده جلسات: نشست ها |
| حقایق: جمع حقیقت، حقیقتها، راستی ها مُبادله: رد و بدل کردن، چیزی را دادن و چیزی را گرفتن حقوق بشر: مجموعهی حقها و آزادیهای اختصاص یافته به عنوانِ حقّ طبیعی انسان که باید از جانب ِ همه ی قدرت های سیاسی، محترم شمرده شود. استقبال: پیشواز سرشار: پُر، انباشته ایثار: از خودگذشتگی، کسی را بر خود برتری دادن غریبانه: غریب وار، دور از وطن و تنها بودن |
استقامت: پایداری و مقاومت خاموش: ساکت آزادگان: در این درس به معنی اسیران جنگی ایرانی آزاد شده پس از جنگ ایران و عراق. واژهی »آزاده« در اصل، به معنی آزاد، وارسته، نجیب یوسف گم گشته: در اینجا، منظور مهندس تُندگویان، است. مدّعیان: ادّعا کنندگان جهانی (جهان) : در این شعر به معنی بسیار زیاد، مفهوم بزرگی میدهد. بند: طناب، زنجیر، ریسمان. در این شعر به معنی زندان است |
کلمات هم خانواده درس هشتم فارسی ششم
خاطر – یاد – یادها – به ذهن آمدن – ریسک
پاسداری – پاسدار – بارها – بار – دور کردن
مقدس – قدس – مقدستر – پرهیزگار
افتادن – افتاده – افت
بازدارنده – بازداشتن – ممنوع – بازدارندهها
کار – شاغل – درگیری – شغال
برگها – برگ – ورق زدن – برگ
درگیری – دیوار – بسته شدن
وظیفه – وظایف – موظف
ستم – ستمگر – ستمدیده
گستردگی – گسترده – فراخ
گاه – روزگار – بستر
نفوذ – نافذ – سوراخها – راه
روبرویی – روبرو – شایسته – پیش – قبله
جابجایی – جابجا شده – نقل – انتقالدهنده
جا – جایگاه – هنگامها – رویداد
تندی – تند
کلمات متضاد درس هشتم فارسی ششم
شب با روز فرق دارد
بسیار زیاد با تعداد کم متفاوت است
ساختمانهای برپا با خرابهها یکی نیستند
نبرد با آشتی برابر نیست
دشمن با رفیق فرق دارد
ناخوشایند با چیزهای دلپذیر تفاوت دارد
