پاسخ فعالیت‌های پایان درس کتاب تفکر و پژوهش پایه ششم (صفحات ۷۹ و ۸۰)
**فعالیت اول: تصمیم‌گیری**
* **سوال:** اگر شما جای هر یک از افراد زیر بودید، چه تصمیمی می‌گرفتید و دلیل شما چه بود؟
* **الف) کشاورزی که باید بین کاشت گندم یا هندوانه یکی را انتخاب کند.**
* **تصمیم:** گندم می‌کارم.
* **دلیل:** گندم یک محصول اساسی و ضروری برای مردم است. نیاز به آب کمتری نسبت به هندوانه دارد و ماندگاری بیشتری هم دارد. این کار هم به نفع خودم است و هم به نفع جامعه.
* **ب) فردی که باید بین خریدن یک کتاب یا یک بازی کامپیوتری یکی را انتخاب کند.**
* **تصمیم:** کتاب می‌خرم.
* **دلیل:** کتاب دانش و اطلاعات من را افزایش می‌دهد، دایره لغاتم را گسترش می‌دهد و باعث پیشرفت فکری من می‌شود. اگرچه بازی ممکن است سرگرم‌کننده باشد، اما فواید کتاب پایدارتر و ارزشمندتر است.
* **ج) فردی که باید بین تماشای فیلم مورد علاقه‌اش یا کمک به پدربزرگش در باغبانی یکی را انتخاب کند.**
* **تصمیم:** به پدربزرگم در باغبانی کمک می‌کنم.
* **دلیل:** کمک به پدربزرگم یک کار پسندیده و نوعی احترام به بزرگان است. این کار باعث خوشحالی او می‌شود و رابطه عاطفی ما را محکم‌تر می‌کند. همیشه می‌توانم آن فیلم را در زمان دیگری تماشا کنم.
**فعالیت دوم: ارزیابی تصمیم**
* **سوال:** به نظر شما تصمیم هر یک از افراد در فعالیت قبل، چه نتیجه‌ای می‌تواند داشته باشد؟ (هم نتیجه خوب و هم نتیجه بد)
* **الف) کشاورز:**
* **نتیجه خوب:** با کاشت گندم، در مصرف آب صرفه‌جویی می‌کند، محصولی پایدار و پرتقاضا تولید می‌کند و درآمد مطمئن‌تری دارد.
* **نتیجه بد:** ممکن است در یک سال خاص، قیمت هندوانه بسیار بالا باشد و او از سود بیشتر محروم بماند.
* **ب) فردی که بین کتاب و بازی انتخاب می‌کند:**
* **نتیجه خوب:** با خرید کتاب، اطلاعات و دانش جدید کسب می‌کند، در درس‌هایش موفق‌تر می‌شود و ذهن پویاتری پیدا می‌کند.
* **نتیجه بد:** ممکن است از سرگرمی و هیجانی که دوستانش با بازی کردن تجربه می‌کنند، کمی عقب بماند.
* **ج) فردی که بین فیلم و کمک به پدربزرگ انتخاب می‌کند:**
* **نتیجه خوب:** با کمک به پدربزرگ، باعث خوشحالی و رضایت او می‌شود، مهارت‌های جدیدی مثل باغبانی یاد می‌گیرد و احساس مفید بودن می‌کند.
* **نتیجه بد:** ممکن است فرصت تماشای فیلمی که مدت‌ها منتظر آن بوده را از دست بدهد.
**فعالیت سوم: بهترین راه**
* **سوال:** به نظر شما معیار یک “تصمیم خوب” چیست؟ چه چیزهایی را باید در نظر گرفت؟
* **پاسخ:** یک تصمیم خوب، تصمیمی است که:
1. **سودمند باشد:** هم برای خودمان و هم برای دیگران فایده داشته باشد.
2. **عواقب آن سنجیده شده باشد:** هم به نتیجه‌های خوب آن فکر کنیم و هم به نتیجه‌های بد احتمالی آن.
3. **با ارزش‌های اخلاقی سازگار باشد:** راستگویی، کمک به دیگران و رعایت حقوق آن‌ها در نظر گرفته شود.
4. **در بلندمدت مفید باشد:** نه فقط یک لذت یا سود زودگذر، بلکه یک منفعت پایدار برای آینده داشته باشد.
**عنوان درس: پایان راه | موضوع: قدم به قدم | پایه ششم دبستان**
در این درس، ما با هم یاد می‌گیریم که چطور کارها را به ترتیب و با برنامه‌ریزی انجام دهیم. فکر کنید می‌خواهید یک مسیر طولانی را طی کنید. اگر بدون نقشه و برنامه شروع به راه رفتن کنید، ممکن است خیلی زود خسته شوید یا حتی راه را گم کنید. اما اگر این مسیر را به بخش‌های کوچک‌تر تقسیم کنید و قدم‌به‌قدم پیش بروید، رسیدن به مقصد بسیار ساده‌تر و لذت‌بخش‌تر خواهد بود.
این روش فقط برای سفر کردن نیست؛ بلکه برای همه کارهای زندگی مفید است. مثلاً وقتی می‌خواهید یک مسئله ریاضی را حل کنید، اگر مراحل آن را به ترتیب و با دقت انجام دهید، حتماً به جواب درست می‌رسید. یا وقتی یک متن بلند می‌خوانید، اگر آن را بخش‌بندی کنید، بهتر متوجه معنی آن می‌شوید.
هدف اصلی این درس این است که به شما بیاموزد چگونه برای رسیدن به هر هدفی، برنامه‌ریزی کنید و با صبر و حوصله، گام‌های کوچک و مطمئن بردارید. با این روش، حتی سخت‌ترین کارها نیز آسان می‌شوند و شما می‌توانید به همه چیزهایی که دوست دارید، برسید.
جواب سوالات آخر خط تفکر ششم
فصل سوم: آخرین درس از تفکر و پژوهش پایه ششم
در این بخش، پایانی بر مجموعه درس‌های تفکر و پژوهش خواهیم گذاشت. در این مرحله، شما مهارت‌های مهمی را برای خوب فکر کردن و بررسی مسائل یاد گرفته‌اید. این درس، جمع‌بندی و نتیجه‌گیری از همه آن چیزهایی است که تاکنون آموخته‌اید.
در اینجا یاد می‌گیرید که چگونه از ابزارهای فکری که در اختیار دارید، استفاده کنید تا مسائل مختلف را بهتر بفهمید و برای آن‌ها راه‌حل پیدا کنید. همچنین می‌آموزید که چطور ایده‌های خود را منظم کنید و آن‌ها را به روشنی بیان نمایید.
هدف نهایی این است که شما بتوانید در زندگی روزمره، در برخورد با هر موضوعی، دقیق و درست فکر کنید و تصمیم‌های بهتری بگیرید. این درس به شما کمک می‌کند تا با اعتماد به نفس بیشتری از دانش و توانایی‌های فکری خود استفاده کنید.
جواب گفت و گو کنید صفحه 79 تفکر و پژوهش ششم.
بعد از دیدن فیلم «آخر خط»، لطفاً در کلاس درباره این پرسش‌ها گفت‌وگو کنید.
۱- خودروی فرسوده چه مشکلاتی به وجود آورده بود؟
این خودرو باعث ترافیک شده بود و در نتیجه ماشین آتشنشانی، آمبولانس و خودروی پلیس دیر به مقصد می‌رسیدند. همچنین آلودگی صوتی و آلودگی هوا نیز ایجاد کرده بود.
۲- افرادی که خودروی فرسوده را نمی‌دیدند، چه فکری می‌کردند که چرا ترافیک به وجود آمده است؟
بعضی‌ها گمان می‌کردند که ممکن است جاده خراب باشد یا تصادفی رخ داده است. برخی دیگر نیز فکر می‌کردند شاید حیوانات یا انسان‌ها راه را بسته‌اند.
۳- آیا همیشه می‌توانیم دلیل رخ دادن پدیده‌ها را ببینیم؟ اگر دلیل را نبینیم، آیا می‌توانیم آن را حدس بزنیم؟ چطور این کار ممکن است؟
نه، ما همیشه نمی‌توانیم دلیل همهٔ اتفاق‌ها را ببینیم یا درک کنیم. اما اگر دلیل را مستقیماً نبینیم، می‌توانیم با استفاده از تجربه و قدرت تخیل خود، برخی از علت‌ها را حدس بزنیم. همچنین با پرسیدن از دیگران و مطالعه کردن می‌توانیم به علت بسیاری از پدیده‌ها پی ببریم.
۴- اگر نتوانیم دلیل یک پدیده را ببینیم، آیا می‌توانیم بگوییم که آن دلیل وجود ندارد؟ پاسخ خود را با مثال بیان کنید.
خیر، فقط به این دلیل که ما چیزی را نمی‌بینیم یا درک نمی‌کنیم، به این معنی نیست که آن چیز وجود ندارد. برای مثال، ما دقیقاً نمی‌دانیم دنیا و کهکشان‌ها چگونه به وجود آمده‌اند یا قبل از آن‌ها چه چیزی بوده است. اما این ندانستن به معنای عدم وجود آن‌ها نیست.
جواب فعالیت در خانه صفحه 80 تفکر و پژوهش ششم.
بر اساس بحث‌هایی که در کلاس داشتید، می‌خواهیم سه کلمه «پیر»، «قدیمی» و «فرسوده» را معنی کنیم و برای هر کدام مثال بزنیم. دقت کنید که لازم نیست تعریف همه یکسان باشد؛ هر کس می‌تواند با مثال خودش این واژه‌ها را توضیح دهد.
یادداشت من:
**پیر**: به کسی گفته می‌شود که از دوره جوانی و میانسالی گذشته و به سن کهنسالی رسیده است. این واژه معمولاً برای انسان‌ها و موجودات زنده به کار می‌رود.
مثال: افراد مسن، درختان پیر، حیوانات سالخورده.
**قدیمی**: به چیزی گفته می‌شود که مربوط به زمان گذشته است و سال‌ها از ساخت یا تولید آن می‌گذرد. این کلمه بیشتر برای اشیا استفاده می‌شود.
مثال: تلفن‌های همراه ده سال پیش، ماشین‌های قدیمی.
**فرسوده**: به چیزی اطلاق می‌شود که بر اثر استفاده زیاد، فرسایش یافته و دیگر کیفیت اولیه را ندارد یا تقریباً غیرقابل استفاده است.
مثال: خودروهای فرسوده، خانه‌های تخریب‌شده و مستهلک.