بازی‌های محلی بخش مهمی از فرهنگ و هویت هر منطقه را تشکیل می‌دهند و نشان‌دهندهٔ تاریخ، آداب و رسوم و شیوه‌های زندگی مردم آن نواحی هستند. یکی از این بازی‌های سنتی که در منطقهٔ سیستان و بلوچستان رواج دارد، بازی «خسو خسو» است. این بازی به دلیل هیجان و رقابت بالایی که دارد، طرفداران زیادی در میان مردم این منطقه پیدا کرده است.
**روش انجام بازی خسو خسو**
بازی خسو خسو بین دو تیم شش نفره برگزار می‌شود. زمین بازی مستطیل‌شکل است و هر نیمهٔ آن ابعادی برابر با ۸ متر در ۱۰ متر دارد. در انتهای هر نیمه، مربعی به ابعاد یک متر در یک متر قرار دارد که به آن «اته» گفته می‌شود. هدف اصلی بازی، تسخیر اتهٔ تیم مقابل یا خارج کردن «سردار» تیم حریف از بازی است.
در تیم مدافع، یک بازیکن با پیشانی‌بند مشخص می‌شود که «سردار» نام دارد. اگر تیم مهاجم بتواند سردار را از بازی خارج کند، آن گیم را برنده می‌شود و نوبت بازی عوض می‌شود. شرط خروج بازیکنان از بازی این است که دست آن‌ها در حین بازی باید به شست پایشان باشد؛ اگر دست از پا جدا شود، آن بازیکن از بازی خارج می‌شود. این قانون برای سردار نیز صدق می‌کند؛ یعنی اگر دست سردار از پایش جدا شود، تیم او بازندهٔ آن گیم خواهد بود.
**تاریخچه و اهمیت بازی خسو خسو**
بازی خسو خسو از جمله بازی‌های ورزشی سنتی در سیستان و بلوچستان است که از اهمیت ویژه‌ای برخوردار بوده است. این بازی در کنار بازی‌هایی مانند کشتی کچ‌گردان و کبدی، نقش مهمی در تقویت تمرکز حواس، همیاری و افزایش اعتماد به نفس بازیکنان داشته است. در سالیان دور، حدود ۹۰ نوع بازی بومی و محلی در این منطقه وجود داشته که خسو خسو یکی از آن‌ها بوده است.
با توجه به محبوبیت این بازی، اولین دورهٔ لیگ این رشته نیز در کشور برگزار شده است. این نشان‌دهندهٔ جایگاه ویژهٔ خسو خسو در میان بازی‌های محلی ایران است.
**نتیجه‌گیری**
بازی خسو خسو نمونه‌ای از بازی‌های محلی است که علاوه بر سرگرمی، به تقویت مهارت‌های جسمانی و ذهنی بازیکنان کمک می‌کند. حفظ و احیای این‌گونه بازی‌ها می‌تواند به شناخت بهتر فرهنگ و تاریخ مناطق مختلف ایران کمک کرده و نسل‌های جدید را با میراث فرهنگی کشور آشنا سازد.