بازی‌های محلی بخش مهمی از فرهنگ و تاریخ هر منطقه را تشکیل می‌دهند و نقش بسزایی در تقویت روابط اجتماعی و انتقال مهارت‌های مختلف دارند. یکی از این بازی‌های سنتی که در مناطق مختلف ایران رواج داشته، «گردو بازی» است. این بازی که با استفاده از گردو انجام می‌شود، نه تنها سرگرم‌کننده است، بلکه به تقویت دقت و مهارت‌های نشانه‌گیری بازیکنان نیز کمک می‌کند.
**روش انجام بازی گردو بازی**
گردو بازی در مناطق مختلف ایران با شیوه‌های متنوعی انجام می‌شود، اما اصول کلی آن به شرح زیر است:
1. **تعداد بازیکنان:** معمولاً بین ۲ تا ۶ نفر.
2. **ابزار بازی:** هر بازیکن تعدادی گردو دارد که شامل گردوهای معمولی و یک گردوی بزرگ‌تر به نام «تیره» یا «شقه» است.
3. **محوطه بازی:** فضای باز و مسطح.
**مراحل بازی:**
– **چیدن گردوها:** بازیکنان به تعداد توافق‌شده، گردوهای خود را به صورت دو به دو روی هم چیده و در یک خط یا دایره قرار می‌دهند.
– **تعیین نوبت:** با قرعه‌کشی یا روش‌های محلی، ترتیب نوبت بازیکنان مشخص می‌شود.
– **پرتاب تیره:** بازیکنان از فاصله‌ای معین (معمولاً ۴ تا ۵ متر) با استفاده از گردوی تیره، به سمت گردوهای چیده‌شده نشانه می‌گیرند. هدف، برخورد تیره به گردوها و خارج کردن آن‌ها از محدوده تعیین‌شده است.
– **جمع‌آوری گردوها:** هر بازیکنی که موفق شود گردویی را از محدوده خارج کند، آن را تصاحب می‌کند. بازی تا زمانی ادامه می‌یابد که تمام گردوها جمع‌آوری شوند یا بازیکنان تصمیم به پایان بازی بگیرند.
**تاریخچه و تنوع‌های منطقه‌ای گردو بازی**
گردو بازی در مناطق مختلف ایران با نام‌ها و شیوه‌های متفاوتی شناخته می‌شود:
– **گیلان:** «آغوز بازی»
– **مازندران:** «آغوزکا»
– **سمنان:** «خوزکه»
– **طالقان:** «جوز وازی»
در برخی مناطق، گردوهای تیره را با موم یا قیر پر می‌کردند تا سنگین‌تر شده و دقت نشانه‌گیری افزایش یابد.
**مثال از یک روش محلی: گردو بازی به شیوه لک**
در این روش، دو بازیکن هر کدام با ۴ گردو بازی می‌کنند:
1. **چیدن گردوها:** نفر اول دو گردوی خود را روی زمین می‌گذارد.
2. **نشانه‌گیری:** نفر دوم از فاصله تقریباً ۴ متری با گردوی خود به گردوهای نفر اول نشانه می‌گیرد.
3. **تصاحب گردوها:** اگر نفر دوم موفق به ضربه زدن شود، گردوی ضربه‌خورده را تصاحب می‌کند و با همان گردو به سراغ گردوی دیگر می‌رود. در غیر این صورت، نوبت به نفر اول می‌رسد تا به گردوهای نفر دوم ضربه بزند.
این بازی تا زمانی ادامه می‌یابد که یکی از بازیکنان تمام گردوهای خود را از دست بدهد یا با توافق، بازی پایان یابد.
**نتیجه‌گیری**
گردو بازی یکی از بازی‌های سنتی و محبوب در ایران است که با وجود سادگی، نیاز به دقت و مهارت بالایی دارد. این بازی نه تنها به عنوان یک سرگرمی، بلکه به عنوان بخشی از فرهنگ و تاریخ مناطق مختلف ایران شناخته می‌شود و نشان‌دهنده خلاقیت و روحیه رقابتی مردم این سرزمین است.