یادگیری انواع دستورات پخت انواع غذا با ماهی، تغییری جذاب در رژیم غذایی است. ماهی می تواند همیشه سفره شما را رنگین کند. ماهی، این گنجینه ی آبی، نه فقط غذایی برای تغذیه، بلکه داستانی از فرهنگ ها، آیین ها و هنرهای آشپزی است. از شعله های آتش در کلبه های ماهیگیران شمالی تا قابلمه های ادویه دار جنوب، هر تکه از گوشت لطیف آن روایتی از دریاها و رودخانه ها را در خود دارد.
گاهی به آرامی در روغن داغ نوازش می شود، گاهی در بستر ادویه ها و سبزیجات مدفون می گردد، و گاهی هم در آغوش آتش مستقیم، با پوست برشته و باطنی آبدار، خود را به سفره می رساند. پخت ماهی، بیش از یک تکنیک، یک حس است. جایی که طعم، رایحه و بافت در هم می آمیزند تا تجربه ای فراموش نشدنی خلق کنند. در ادامه، دستور پخت انواع غذا با ماهی را مرور خواهیم کرد.
ماهی سرخ شده
ماهی سرخ شده، یکی از ساده ترین و در عین حال لذیذترین روش های طبخ این هدیه ی دریاست. تلاقی تردی پوست طلایی شده با لطافت گوشت درونی، طعمی دلپذیر را به ارمغان می آورد که هم می تواند غذایی سریع برای یک شام روزمره باشد و هم خوراکی مجلسی در کنار چاشنی های دلخواه.
فال خودت رو ببین
کلیک کن تا ببینیش
مواد لازم ماهی سرخ شده:
- فیله یا تکه های ماهی (مانند قزل آلا، هامور، شیر یا هر ماهی دلخواه) – ۴۰۰ گرم
- آرد سفید یا آرد ذرت – ۲ قاشق غذاخوری
- زردچوبه – ۱ قاشق چای خوری
- نمک – ۱ قاشق چای خوری
- فلفل سیاه – ۱/۲ قاشق چای خوری
- فلفل قرمز یا پاپریکا – ۱/۲ قاشق چای خوری
- سیر رنده شده – ۲ حبه
- آبلیمو – ۲ قاشق غذاخوری
- روغن برای سرخ کردن – به مقدار لازم
طرز تهیه ماهی سرخ شده
ماهی ها را پس از شستن و خشک کردن، در ترکیبی از آبلیمو، سیر، نمک، زردچوبه و فلفل ها به مدت حداقل ۳۰ دقیقه مزه دار کنید تا طعم ها به خوبی در بافت ماهی نفوذ کنند. در یک بشقاب، آرد سفید یا آرد ذرت را آماده کنید و هر تکه ماهی را به طور یکنواخت در آن بغلتانید تا سطحی طلایی و ترد در حین سرخ شدن ایجاد شود. در یک ماهیتابه ی گود، مقداری روغن بریزید و اجازه دهید روی حرارت متوسط داغ شود.
سپس ماهی ها را یکی یکی داخل روغن قرار دهید و اجازه دهید هر طرف آن حدود ۴ تا ۵ دقیقه سرخ شود تا پوسته ای طلایی و برشته شکل بگیرد. پس از سرخ شدن، ماهی ها را روی دستمال کاغذی بگذارید تا روغن اضافی آن گرفته شود. این غذای خوش طعم را می توانید با برنج، نان، سبزیجات تازه و سس دلخواه سرو کنید.
ماهی کبابی
ماهی کبابی، ترکیبی از سادگی و طعم اصیل طبیعت است. این روش پخت، بدون نیاز به روغن زیاد، بافتی نرم و طعمی دودی و دلپذیر به ماهی می بخشد که در هر لقمه، رایحه ای از دریا و آتش را با خود دارد. فرقی نمی کند روی زغال داغ، داخل فر، یا در تابه ی چدنی گریل شود؛ نتیجه همیشه لذیذ و سالم خواهد بود. رمز موفقیت در این غذا، مزه دار کردن مناسب و رعایت دمای صحیح پخت است تا ماهی آبدار بماند و پوسته ای جذاب به خود بگیرد.
مواد لازم طبخ ماهی کبابی:
- ماهی کامل یا فیله ماهی (قزل آلا، شیر، هامور یا سالمون) – ۵۰۰ گرم
- آبلیمو تازه – ۳ قاشق غذاخوری
- روغن زیتون – ۲ قاشق غذاخوری
- سیر رنده شده – ۳ حبه
- نمک – ۱ قاشق چای خوری
- فلفل سیاه – ۱/۲ قاشق چای خوری
- فلفل قرمز یا پاپریکا – ۱/۲ قاشق چای خوری
- زردچوبه – ۱/۲ قاشق چای خوری
- پودر گشنیز – ۱/۲ قاشق چای خوری (اختیاری)
- سبزیجات معطر (جعفری، گشنیز یا شوید خردشده) – ۲ قاشق غذاخوری
- سیخ چوبی یا فلزی (در صورت استفاده از فیله های کوچک)
طرز تهیه ماهی کبابی
ماهی را شسته و خشک کنید. در یک کاسه، روغن زیتون، آبلیمو، سیر، نمک، فلفل ها، زردچوبه و پودر گشنیز را مخلوط کرده و روی ماهی بمالید. اگر از ماهی کامل استفاده می کنید، درون شکمش را نیز با این ترکیب مزه دار کنید و سبزیجات معطر را داخل آن قرار دهید. اجازه دهید ماهی برای حداقل ۱ ساعت در یخچال استراحت کند تا طعم ها در آن نفوذ کنند.
اگر از زغال استفاده می کنید، ابتدا زغال ها را کاملاً گداخته کنید. سپس ماهی را روی توری یا در سیخ های فلزی قرار داده و هر طرف آن را حدود ۵ تا ۷ دقیقه کباب کنید تا پوست آن برشته و گوشت آن مغزپخت شود. در صورت استفاده از فر، ماهی را روی سینی فر قرار داده و در دمای ۲۰۰ درجه سانتی گراد برای ۲۰ تا ۲۵ دقیقه بپزید. اگر از تابه ی گریل استفاده می کنید، تابه را داغ کرده و ماهی را روی حرارت متوسط رو به بالا قرار دهید تا دو طرف آن خوب برشته شود.
ماهی کبابی را می توان با برنج، نان تازه، سس های مخصوص مانند ماست و سیر یا چاشنی های سنتی مثل نارنج و لیموترش سرو کرد.
مطلب مشابه: طرز تهیه قلیه ماهی غذای پرطرفدار و خوشمزه خوزستانی (2 دستور تهیه)
قلیه ماهی
در رده بعدی قلیه ماهی، یکی از اصیل ترین و محبوب ترین غذاهای جنوبی ایران، ترکیبی خارق العاده از طعم های تند، ترش و خوش عطر است که بوی دریا را با رایحه ی سبزی های معطر در هم می آمیزد. این خورش سنتی، با ماهی های گوشتی و کم تیغ مانند هامور، سنگسر یا شیر تهیه می شود و با تمرهندی، سبزی های خاص و ادویه های جنوبی طعمی منحصر به فرد پیدا می کند.
راز خوشمزگی قلیه ماهی، استفاده از ماهی تازه، سبزی های معطر و طبخ آرام آن است تا تمام مزه ها به خوبی در هم حل شوند.
مواد لازم برای تهیه قلیه ماهی
- ماهی (هامور، شیر، سنگسر یا سرخو) – ۵۰۰ گرم (به صورت تکه ای)
- سبزی قلیه (گشنیز و شنبلیله) – ۳۰۰ گرم (نسبت ۳ به ۱ گشنیز به شنبلیله)
- تمرهندی – ۱/۲ بسته (حدود ۱۰۰ گرم)
- پیاز بزرگ – ۱ عدد (نگینی خردشده)
- سیر – ۴ حبه (له شده یا رنده شده)
- فلفل قرمز – ۱ قاشق چای خوری
- فلفل سیاه – ۱/۲ قاشق چای خوری
- زردچوبه – ۱ قاشق چای خوری
- نمک – به مقدار لازم
- روغن – به مقدار لازم
- آب – ۲ لیوان
طرز تهیه قلیه ماهی
ابتدا ماهی را با کمی نمک، فلفل و زردچوبه مزه دار کنید و کنار بگذارید تا طعم بگیرد. در یک قابلمه، مقداری روغن ریخته و پیاز خردشده را تفت دهید تا طلایی شود. سپس سیر له شده را اضافه کرده و همراه با زردچوبه و فلفل ها تفت دهید تا عطر آن ها آزاد شود. سبزی های خردشده را اضافه کنید و روی حرارت متوسط تفت دهید تا کاملاً سرخ شده و رنگ آن تیره شود، اما مراقب باشید که سبزی ها نسوزند.
تمر هندی را در یک لیوان آب ولرم حل کرده و از صافی رد کنید تا تفاله های آن جدا شود. عصاره ی تمرهندی را به قابلمه اضافه کرده و اجازه دهید به جوش آید. حالا ماهی های مزه دارشده را داخل قابلمه قرار دهید و در آن را ببندید. اجازه دهید خورش روی حرارت ملایم به مدت ۳۰ تا ۴۰ دقیقه بپزد تا ماهی کاملاً پخته و خورش جا بیفتد. در صورت نیاز، کمی آب اضافه کنید، اما نباید خیلی رقیق شود.
قلیه ماهی را با برنج ساده یا نان سرو کنید و از طعم بی نظیر آن لذت ببرید. برای عطر و طعم بیشتر، می توان مقداری لیموترش تازه هنگام سرو روی آن ریخت.
مطلب مشابه: طرز تهیه انواع غذا با کنسرو ماهی؛ انواع سالاد، ساندویچ، پاستا و کوکو با کنسرو ماهی
ماهی شکم پر
اگر علاقه مند به یادگیری بهترین دستور پخت غذا با ماهی هستید، باید به سراغ شکم پر بروید. ماهی شکم پر، سفری از طعم ها و رایحه هاست؛ ترکیبی از لطافت گوشت ماهی و عطر سبزی ها، مغزها و ادویه هایی که در دل آن جای گرفته اند.
این غذای مجلسی و محبوب، در مناطق مختلف با دستورهای متفاوتی تهیه می شود؛ برخی با سبزی های معطر و گردو، برخی با رب انار و دانه های ترش، و بعضی دیگر با ترکیبات ادویه ای خاص. آنچه که این غذا را متمایز می کند، پخت آرام و ملایم آن است که باعث می شود تمام مواد به خوبی در هم آمیخته شده و مزه ای بی نظیر خلق کنند. ماهی شکم پر را می توان در فر، روی زغال یا در تابه طبخ کرد، اما در هر روشی، نتیجه نهایی یک وعده ی لذیذ و خاص خواهد بود.
مواد لازم تهیه ماهی شکم پر شمالی
- ماهی درسته (شیر، قزل آلا، سالمون یا هامور) – ۱ عدد (حدود ۷۰۰ گرم تا ۱ کیلو)
- سبزی معطر (گشنیز، جعفری، نعناع، کمی شنبلیله) – ۲۰۰ گرم (ریز خردشده)
- گردو خردشده – ۱/۲ لیوان
- سیر – ۳ حبه (له شده)
- رب انار – ۲ قاشق غذاخوری
- پیاز – ۱ عدد (ریز خردشده)
- زرشک – ۲ قاشق غذاخوری (اختیاری)
- نمک – ۱ قاشق چای خوری
- فلفل سیاه – ۱/۲ قاشق چای خوری
- فلفل قرمز – ۱/۲ قاشق چای خوری
- زردچوبه – ۱ قاشق چای خوری
- روغن زیتون – ۲ قاشق غذاخوری
- آبلیمو – ۲ قاشق غذاخوری
- خلال بادام یا پسته – برای تزئین (اختیاری)
طرز تهیه ماهی شکم پر
ماهی را تمیز کرده، داخل و بیرون آن را بشویید و خشک کنید. سپس با مخلوطی از نمک، فلفل، زردچوبه، سیر له شده و آبلیمو داخل و بیرون ماهی را ماساژ دهید و اجازه دهید برای حداقل ۳۰ دقیقه در یخچال استراحت کند.
در یک تابه، مقداری روغن زیتون ریخته و پیاز را تا زمانی که طلایی شود تفت دهید. سیر له شده را اضافه کنید و کمی تفت دهید، سپس سبزی های معطر را افزوده و اجازه دهید تا آب آن ها کشیده شود. گردوی خردشده، زرشک (در صورت تمایل) و رب انار را اضافه کنید و خوب مخلوط نمایید تا مواد به خوبی ترکیب شوند. این ترکیب را از روی حرارت برداشته و بگذارید کمی خنک شود.
شکم ماهی را با این مواد پر کنید و با نخ مخصوص آشپزی یا خلال دندان آن را محکم ببندید تا مواد بیرون نریزند. در یک تابه ی بزرگ، مقدار کمی روغن بریزید و ماهی را از هر دو طرف روی حرارت ملایم سرخ کنید تا طلایی شود. همچنین می توانید آن را در فر با دمای ۱۸۰ درجه سانتی گراد به مدت ۴۰ تا ۵۰ دقیقه بپزید. در حین پخت، می توان کمی کره یا روغن زیتون روی ماهی مالید تا سطح آن براق و جذاب شود.
ماهی شکم پر را می توان با برنج زعفرانی، نان تازه یا سالادهای متنوع سرو کرد. برای زیبایی بیشتر، روی آن را با خلال بادام یا پسته تزئین کنید و با چاشنی های ترش مانند آبلیمو یا رب انار میل نمایید.
مطلب مشابه: طرز تهیه فیله ماهی؛ چگونه کوفته ماهی خوشمزه درست کنیم؟
خوراک ماهی با سبزیجات
ترکیب ماهی با سبزیجات رنگارنگ مانند فلفل دلمه ای، گوجه، کدو و هویج، هم جلوه ای زیبا به غذا می دهد و هم مزه های متنوعی را در یک ظرف جمع می کند. این خوراک را می توان در فر، داخل تابه یا حتی در قابلمه به شیوه ای آرام و ملایم پخت تا همه ی مواد به خوبی طعم بگیرند.
مواد لازم تهیه خوراک ماهی با سبزی
- فیله ماهی (سالمون، قزل آلا، شیر یا هر ماهی دلخواه) – ۴۰۰ گرم
- پیاز متوسط – ۱ عدد (حلقه ای خردشده)
- فلفل دلمه ای رنگی – ۱ عدد (نواری خردشده)
- گوجه فرنگی – ۲ عدد (حلقه ای خردشده)
- هویج – ۱ عدد (حلقه ای نازک)
- کدو سبز – ۱ عدد (حلقه ای)
- سیر – ۲ حبه (ریز خردشده)
- آبلیمو – ۲ قاشق غذاخوری
- روغن زیتون – ۲ قاشق غذاخوری
- نمک – ۱ قاشق چای خوری
- فلفل سیاه – ۱/۲ قاشق چای خوری
- زردچوبه – ۱/۲ قاشق چای خوری
- فلفل قرمز یا پاپریکا – ۱/۲ قاشق چای خوری
- آویشن خشک – ۱/۲ قاشق چای خوری (اختیاری)
طرز تهیه خوراک ماهی با سبزیجات
ماهی را بشویید، خشک کنید و با مخلوطی از نمک، فلفل سیاه، فلفل قرمز، زردچوبه، سیر خردشده و آبلیمو مزه دار کنید. بگذارید ۳۰ دقیقه در یخچال بماند تا ادویه ها به خوبی جذب شوند. خوراک ماهی با سبزیجات را می توان با برنج، نان یا حتی به عنوان یک وعده ی سبک و سالم بدون افزودنی های اضافی میل کرد. برای سرو، کمی جعفری تازه خردشده یا چند قطره آبلیمو روی آن بریزید تا طعمی تازه و خوش عطر پیدا کند.
در یک تابه ی بزرگ یا ظرف مخصوص فر، مقداری روغن زیتون بریزید. ابتدا حلقه های پیاز را بچینید، سپس فیله های ماهی را روی آن قرار دهید. اطراف ماهی را با سبزیجات خردشده (فلفل دلمه ای، گوجه، هویج و کدو) پر کنید. روی مواد کمی نمک، فلفل و آویشن بپاشید و در آخر مقداری روغن زیتون روی آن بریزید.
اگر از تابه استفاده می کنید، درب آن را ببندید و روی حرارت ملایم قرار دهید تا ماهی و سبزیجات با آب خودشان پخته شوند (حدود ۳۰ دقیقه). اگر در فر تهیه می کنید، ظرف را در دمای ۱۸۰ درجه سانتی گراد به مدت ۳۰ تا ۳۵ دقیقه بپزید تا ماهی کاملاً پخته و سبزیجات نرم شوند.
مطلب مشابه: طرز تهیه انواع غذا با ماهی مجلسی خوشمزه از کبابی تا شکم پر
خوراک ماهی و سیب زمینی
در رتبه بعدی، خوراک ماهی و سیب زمینی، ترکیبی از لطافت گوشت ماهی با بافت دلچسب سیب زمینی، انتخابی خاص است که در هر لقمه، طعمی دلنشین و خانگی را به همراه دارد. این غذا که می تواند در فر، تابه یا قابلمه تهیه شود، از آن دسته خوراک هایی است که هم سادگی و هم عطر و طعم دلپذیر را در خود دارد.
مواد لازم تهیه خوراک ماهی با سیب زمینی
- فیله ماهی (سالمون، قزل آلا، شیر یا هر ماهی دلخواه) – ۴۰۰ گرم
- سیب زمینی متوسط – ۳ عدد (حلقه ای یا مکعبی خردشده)
- پیاز متوسط – ۱ عدد (حلقه ای خردشده)
- سیر – ۲ حبه (ریز خردشده)
- روغن زیتون – ۳ قاشق غذاخوری
- آبلیمو – ۲ قاشق غذاخوری
- نمک – ۱ قاشق چای خوری
- فلفل سیاه – ۱/۲ قاشق چای خوری
- زردچوبه – ۱/۲ قاشق چای خوری
- فلفل قرمز یا پاپریکا – ۱/۲ قاشق چای خوری
- پودر آویشن – ۱/۲ قاشق چای خوری (اختیاری)
- کره – ۱ قاشق غذاخوری (اختیاری، برای طعم بهتر)
طرز تهیه خوراک ماهی و سیب زمینی
ماهی را شسته و خشک کنید، سپس با نمک، فلفل سیاه، فلفل قرمز، زردچوبه، سیر خردشده و آبلیمو مزه دار کنید. بگذارید ۳۰ دقیقه در یخچال استراحت کند تا ادویه ها جذب شوند.
سیب زمینی ها را در تابه ای با کمی روغن زیتون تفت دهید تا طلایی شوند، سپس آن ها را از تابه خارج کنید. در همان تابه، پیاز حلقه ای را سرخ کنید تا کمی کاراملی شود. حالا فیله های ماهی را در تابه روی حرارت متوسط قرار دهید و دو طرف آن را کمی سرخ کنید (حدود ۳ تا ۴ دقیقه برای هر طرف). سپس سیب زمینی های سرخ شده را دوباره به تابه برگردانید و در کنار ماهی بچینید. اگر دوست دارید غذا لطیف تر شود، کمی کره روی ماهی و سیب زمینی بمالید.
می توانید روی مواد مقداری آبلیمو یا کمی آب بریزید، در تابه را بگذارید و اجازه دهید با حرارت کم حدود ۱۰ دقیقه بپزند تا ماهی مغزپخت شود و طعم ها به خورد هم بروند.
اگر بخواهید این خوراک را در فر درست کنید، همه مواد را داخل ظرف مخصوص فر بچینید، روی آن کمی روغن زیتون بریزید و در دمای ۱۸۰ درجه سانتی گراد برای ۳۰ تا ۳۵ دقیقه بپزید تا ماهی کاملاً پخته و سیب زمینی ها طلایی شوند.
سخن پایانی
ماهی، این گنجینه ی ارزشمند دریایی، یکی از سالم ترین و متنوع ترین مواد غذایی است که می توان آن را به روش های مختلفی طبخ کرد. از سرخ کردن و کبابی کردن گرفته تا خورش های خوش عطر و خوراک های ترکیبی با سبزیجات و ادویه ها، هر روش ویژگی و طعمی منحصر به فرد به این ماده ی لطیف می بخشد. مزه دار کردن مناسب، انتخاب ادویه های هماهنگ و رعایت زمان و دمای پخت، رازهای موفقیت در تهیه ی یک غذای دریایی لذیذ هستند. با توجه به خواص فراوان ماهی، از جمله غنی بودن از پروتئین، اسیدهای چرب امگا ۳ و مواد مغذی دیگر، گنجاندن آن در رژیم غذایی نه تنها لذت بخش بلکه برای سلامت بدن نیز ضروری است.
مطلب مشابه: طرز تهیه سبزی پلو و ماهی خوشمزه (آموزش مرحله به مرحله) + فواید این غذا