آش لخشک یکی از غذاهای قدیمی و اصیل مشهد است که شاید نام آن کمتر به گوش شما خورده باشد. این آش با نام هایی مانند آش قییش یا آش برگ نیز شناخته می شود. برخلاف بسیاری از آش های ایرانی، این غذا بسیار سبک است، زیرا در تهیه آن از مقدار کمی حبوبات استفاده می شود. این آش نه تنها سبک و زود هضم است، بلکه به دلیل استفاده از مواد اولیه ساده، سریع و آسان آماده می شود. به همین دلیل، انتخابی عالی برای وعده های سبک و مقوی محسوب می شود. اگر به دنبال تجربه ای متفاوت از غذاهای محلی ایران هستید، آش لخشک را حتما امتحان کنید.
آش لخشک به روش سنتی
لخشک در واقع نوعی رشته سنتی خراسانی است که زنان محلی با دقت و مهارت، خمیر آن را آماده کرده و به شکل نوارهای باریک برش می زنند. این رشته ها پس از خشک شدن در آش مورد استفاده قرار می گیرند و طعمی خاص و دلپذیر به آن می دهند.
طعم و بافت لخشک شباهت زیادی به رشته های آشی دارد، اما پهن تر و نازک تر است. اگر دسترسی به لخشک ندارید، می توانید از رشته آشی معمولی برای پخت این آش استفاده کنید. با این حال، تجربه طعم اصیل آن تنها با رشته سنتی امکان پذیر است.
فال خودت رو ببین
کلیک کن تا ببینیش
طرز تهیه آش لخشک
اگر به دنبال یک آش سبک و مقوی هستید، آش لخشک گزینه ای عالی است. این آش با مواد اولیه ساده تهیه می شود و طعمی دلپذیر دارد.
- زمان لازم برای تهیه: حدود ۶۰ تا ۹۰ دقیقه
- مقدار مواد: مناسب برای ۴ تا ۵ نفر
- درجه سختی: آسان و سریع
پخت این آش نیاز به مهارت خاصی ندارد و هر کسی می تواند با رعایت چند نکته ساده، آن را به راحتی آماده کند. بافت نرم و طعم دلپذیر آن، تجربه ای متفاوت از آش های ایرانی را برای شما رقم می زند. این غذا علاوه بر سادگی در پخت، هضم راحتی دارد و به دلیل استفاده کم از حبوبات، گزینه ای مناسب برای وعده های سبک است.
مواد لازم برای آش لخشک
برای تهیه آش لخشک به مواد اولیه ای ساده اما مغذی نیاز دارید. این ترکیب علاوه بر طعم بی نظیر، ارزش غذایی بالایی هم دارد.
- سبزی (اسفناج یا برگ چغندر): ۵۰۰ گرم
- پیاز: ۱ عدد متوسط
- سیر: ۴ حبه
- کشک: ½ پیمانه
- عدس: ۲۰۰ گرم
- رشته لخشک: ۲۰۰ گرم
- آب جوش: ۳ تا ۴ پیمانه
- پیاز داغ و نعنا داغ: به مقدار دلخواه
- نمک، زردچوبه و فلفل سیاه: به میزان لازم
- روغن: به مقدار کافی
این آش با ترکیب عدس و سبزیجات، سرشار از فیبر و پروتئین گیاهی است. استفاده از کشک طعمی خوشایند و خاص به آن می دهد. اگر رشته لخشک در دسترس ندارید، می توانید از رشته آشی استفاده کنید. برای طعم بهتر، از پیاز داغ و نعنا داغ در انتهای پخت کمک بگیرید. این چاشنی ها عطر فوق العاده ای به آش می دهند.
مطلب مشابه: طرز تهیه آش برنج در 5 مرحله و نگاهی به خواص این غذای خوشمزه
مرحله اول آماده سازی عدس
برای شروع، ابتدا عدس ها را تمیز کنید تا سنگ و ناخالصی های آن جدا شود. سپس با آب سرد بشویید تا گرد و غبار آن از بین برود. عدس ها را در یک کاسه آب قرار دهید و اجازه دهید چند ساعت خیس بخورند. این کار باعث می شود که عدس سریع تر پخته شود و هضم آن راحت تر گردد.
در طول زمان خیساندن، چند بار آب آن را عوض کنید. این کار به کاهش نفخ حبوبات کمک کرده و آش شما را سبک تر و دلپذیرتر می کند. پس از خیساندن، عدس ها را آبکش کرده و کنار بگذارید تا در مراحل بعدی به آش اضافه کنید. این مرحله ساده اما مهم، تأثیر زیادی در طعم نهایی دارد.
مرحله دوم طعم دهی با پیاز و سیر معطر
در این مرحله، پیاز را شسته و پوست بگیرید. سپس آن را نگینی خرد کنید تا هنگام تفت دادن، بهتر سرخ شود و طعم آش را غنی کند.
قابلمه ای که قرار است آش را در آن بپزید، روی حرارت بگذارید و کمی روغن داخل آن بریزید. سپس پیاز خردشده را اضافه کنید و با حرارت ملایم تفت دهید تا طلایی و سبک شود.
حالا نوبت سیر است. آن را پوست بگیرید و رنده یا پوره کنید. وقتی پیازها نرم و طلایی شدند، سیر پوره شده را اضافه کنید و هم بزنید تا عطر دل نشین آن آزاد شود.
سیر نباید زیاد سرخ شود، زیرا طعم تلخی پیدا می کند. همین که عطر آن بلند شد، مرحله آماده سازی به پایان می رسد. این ترکیب اساس طعم آش را شکل می دهد و عطر فوق العاده ای به آن می بخشد.
مرحله سوم اضافه کردن ادویه ها
حالا نوبت افزودن ادویه ها است تا عطر و طعم آش را تکمیل کنیم. مقدار مناسبی زردچوبه و فلفل سیاه به پیاز و سیر تفت داده شده اضافه کنید.
ادویه ها را کمی تفت دهید تا عطرشان آزاد شود و روغن موجود در قابلمه، طعم آن ها را جذب کند. این کار باعث می شود آش عطر و رنگ بهتری داشته باشد. دقت کنید که ادویه ها نسوزند، زیرا طعم تلخی ایجاد می شود. بعد از چند ثانیه تفت دادن، آش آماده پذیرش مواد بعدی خواهد بود. این مرحله، پایه ای مهم برای خوش طعم شدن آش است.
مرحله چهارم پخت عدس
پس از تفت دادن ادویه ها، عدس های خیسانده شده را اضافه کنید و هم بزنید تا با مواد ترکیب شوند. این کار به بهتر شدن طعم آش کمک می کند.
حالا ۳ تا ۴ پیمانه آب جوش داخل قابلمه بریزید. آب داغ باعث می شود پخت عدس سریع تر شود و طعم آن بهتر در آش پخش گردد.
درب قابلمه را بگذارید و حرارت را ملایم کنید. اجازه دهید عدس ۲۰ تا ۳۰ دقیقه آرام بپزد تا نرم و نیم پز شود. این مرحله، پایه ای برای ترکیب سایر مواد با عدس است و تأثیر زیادی در بافت نهایی آش دارد.
مطلب مشابه: طرز تهیه آش رشته نذری؛ فوت و فن های آش رشته نذری
مرحله پنجم افزودن لخشک
حالا نوبت اضافه کردن لخشک، ماده اصلی این آش سنتی است. وقتی عدس نیم پز شد، رشته های لخشک را داخل قابلمه بریزید و آرام هم بزنید. با هم زدن، از چسبیدن رشته ها به هم جلوگیری می شود و آش بافتی یکدست خواهد داشت. بهتر است این کار را با ملایمت انجام دهید تا رشته ها خرد نشوند.
درب قابلمه را بگذارید و اجازه دهید ۱۰ تا ۲۰ دقیقه دیگر بپزد. در این مدت، لخشک کاملاً نرم می شود و طعم آن با سایر مواد ترکیب خواهد شد. این مرحله باعث می شود آش شما قوام بهتری پیدا کند و طعم سنتی و اصیل آن نمایان شود. پس از پخت، آش تقریباً آماده سرو است.
مرحله ششم افزودن اسفناج
در این مرحله، اسفناج ها را آماده کنید تا آش طعم و رنگی دلپذیر بگیرد. ابتدا برگ های اسفناج را تمیز بشویید و اجازه دهید آب اضافی آن ها گرفته شود. سپس با چاقو، خردکن یا میکسر، آن ها را ساطوری خرد کنید تا هنگام پخت، به خوبی در آش پخش شوند و طعم یکنواختی ایجاد کنند.
حالا اسفناج خردشده را به قابلمه اضافه کنید و آرام هم بزنید تا با سایر مواد ترکیب شود. این مرحله باعث می شود رنگ و عطر سبزی تازه در آش نمایان شود. بعد از افزودن اسفناج، اجازه دهید مواد چند دقیقه دیگر بپزند تا کاملاً جا بیفتد و طعمی هماهنگ ایجاد شود. این کار، آش را مغذی تر و خوش رنگ تر می کند.
مطلب مشابه: طرز تهیه آش شله قلمکار غذای خوشمزه ایرانی به صورت مرحله به مرحله
مرحله هفتم افزودن کشک
وقتی عدس و رشته ها کاملاً پخته شدند، نوبت افزودن کشک است تا آش طعمی لذیذ و اصیل پیدا کند. ابتدا کشک را با کمی آب جوش یا ولرم رقیق کنید. کشک رقیق شده را کم کم به آش اضافه کنید و هم بزنید تا به خوبی با مواد ترکیب شود. این کار از بریدن کشک در آش جلوگیری می کند و بافتی یکدست ایجاد می شود.
در این مرحله، مقداری نمک اضافه کنید و اجازه دهید آش چند دقیقه دیگر روی حرارت ملایم جا بیفتد و به غلظت دلخواه برسد. حال آش لخشک خوشمزه شما آماده است. آن را در ظرف سرو بریزید و با پیاز داغ، نعنا داغ و کشک تزئین کنید. این ترکیب، طعمی بی نظیر به آش می بخشد.
روشهایی برای خوشمزه تر شدن آش لخشک
برای خوشمزه تر شدن آش لخشک، چند نکته کاربردی وجود دارد که می تواند طعم نهایی را فوق العاده تر کند. در اینجا به برخی از این فوت و فن ها اشاره می کنیم.
- پخت عدس با نمک: برای اینکه پوست عدس ها جدا نشود، می توانید آن ها را با کمی نمک بپزید. این کار به حفظ یکپارچگی عدس کمک می کند.
- تنظیم دقیق نمک: از آنجا که لخشک خود کمی نمک دارد، هنگام تنظیم نمک آش باید دقت کنید تا غذا بیش از حد شور نشود.
- جایگزین کشک: اگر کشک در دسترس ندارید یا طعم آن را دوست ندارید، می توانید از دوغ یا ماست به جای کشک استفاده کنید. این تغییر، طعمی متفاوت اما خوشمزه به آش می دهد.
- حذف سیر: سیر در این آش اختیاری است. اگر طعم آن را نمی پسندید، می توانید آن را حذف کنید بدون اینکه طعم اصلی آش تغییر کند.
- آبکشی رشته لخشک: اگر دوست دارید رشته ها بافتی نرم تر داشته باشند، می توانید قبل از افزودن آن ها به آش، مانند ماکارونی آبکش کنید. این کار کمک می کند رشته ها به هم نچسبند.
- ترکیب حبوبات مختلف: برخی افراد برای تنوع، به جای عدس از ترکیب نخود و لوبیا استفاده می کنند که به آش طعم و بافت جدیدی می دهد.
- تفت دادن اسفناج: اگر آب اسفناج برایتان مزاحمت ایجاد می کند، می توانید ابتدا آن را کمی تفت دهید تا آب اضافی آن گرفته شود، سپس به آش اضافه کنید.
این نکات ساده می تواند آش لخشک شما را به سطحی بالاتر از طعم و کیفیت ببرد.
خواص فوق العاده آش لخشک
آش لخشک علاوه بر طعم لذیذی که دارد، خواص زیادی برای سلامتی بدن دارد. این آش سرشار از فیبر است که به بهبود عملکرد دستگاه گوارش کمک می کند و به ویژه در جلوگیری از یبوست موثر است.
پروتئین موجود در آش لخشک باعث تقویت عضلات و حفظ سلامتی بدن می شود. این آش به دلیل داشتن مواد مغذی مختلف، برای تقویت بینایی نیز مفید است و می تواند به جلوگیری از بروز آب مروارید کمک کند.
آش لخشک به عنوان یک غذای مقوی و سالم، برای کودکان، ورزشکاران و خانم های باردار بسیار مناسب است. مواد مغذی این آش انرژی لازم را برای بدن تأمین کرده و به تقویت سیستم ایمنی و سلامت کلی کمک می کند.
پس آش لخشک نه تنها یک غذای خوشمزه، بلکه یک انتخاب سالم و مغذی برای افرادی با سبک های زندگی مختلف است.
جمع بندی
آش لخشک یک غذای سنتی و خوشمزه مشهدی است که با طعم منحصر به فرد خود، طرفداران زیادی دارد. این آش با مواد ساده و سالم مانند عدس، اسفناج، رشته لخشک و کشک تهیه می شود. مراحل پخت این آش شامل آماده سازی مواد، افزودن ادویه ها و پخت حبوبات است که به دقت و زمان نیاز دارد. علاوه بر طعم لذیذ، آش لخشک دارای خواص بسیاری است؛ از بهبود عملکرد گوارش و تقویت بینایی گرفته تا مقوی بودن برای کودکان، ورزشکاران و خانم های باردار. آش لخشک انتخابی سالم، مغذی و خوشمزه است.
مطلب مشابه: طرز تهیه آش گندم؛ شیوه و دستور پخت آش گندم
مطلب مشابه: طرز تهیه آش دوغ؛ اصول و فنون تهیه خوشمزه ترین آش دوغ