صبح سردی است و شما داخل خودرو نشستهاید، منتظرید تا فضای ماشین گرم شود. اما متوجه میشوید بخاری خودرو به درستی کار نمیکند. در این لحظه شاید بپرسید چرا بخاری ماشین گرم نمیدهد و بعد فکر کنید که اگر دلایل این مشکل را میدانستید، رفع آن کار سختی نبود. خوشبختانه، سیستم گرمایش در بیشتر خودروها شبیه به هم طراحی و نصب شده است، مگر اینکه خودروی شما با جدیدترین فناوریهای روز ساخته شده باشد.
دلایل مختلفی میتواند باعث خرابی بخاری خودرو شود و تشخیص اینکه دقیقاً کدام بخش مشکل دارد، گاهی سخت به نظر میرسد.
در این مطلب تلاش کردهایم علت گرم نشدن بخاری خودرو را شرح دهیم و سه راهکار عملی برای حل این مشکل ارائه کنیم.
رونیکس را بخوانید.
دلایل گرم نکردن بخاری ماشین
وقتی مخلوط آب و ضد یخ درون رادیاتور خودرو به گردش درمیآید، دمای آن افزایش پیدا میکند. بخشی از این آب گرم از طریق چند لوله به سمت رادیاتور کوچکی که در سیستم بخاری خودرو قرار دارد، جریان مییابد. با روشن کردن بخاری ماشین، هوای درون کابین از مجاورت با این آب گرم، گرم میشود و فضای داخل خودرو را مطبوع میکند.
اگر میزان مایع خنککننده یا ضد یخ خودرو کم باشد، مقدار کمتری آب گرم به رادیاتور بخاری میرسد و در نتیجه هوای داخل خودرو به خوبی گرم نمیشود. البته این تنها دلیل گرم نشدن بخاری خودرو نیست. دلایل دیگر شامل موارد زیر است:
– خرابی ترموستات
– کمبود مایع ضد یخ
– خرابی موتور فن بخاری
– خرابی مقاومت موتور فن
– گرفتگی رادیاتور بخاری
– نشتی رادیاتور
– خرابی سیستم کنترل HVAC
– مشکل در سیمکشی یا فیوزهای سوخته
مهمترین دلیل گرم نشدن بخاری خودرو معمولاً به گردش آب در سیستم رادیاتور مربوط میشود. اگر بخاری خودرو کار نمیکند، بهتر است ابتدا موتور فن بخاری و برقرسانی به آن را بررسی کنید. برای تشخیص دقیق علت مشکل، اول باید ببینید که بخاری هوای سرد خارج میکند یا اصلاً روشن نمیشود؟ در ادامه به این موضوع و راهحلهای آن پرداختهایم.
بیشتر بخوانید: مشکلات رایج خودرو کداماند؟
بخاری ماشین باد سرد میزند
اگر بخاری خودرو روشن است اما داخل ماشین گرم نمیشود و هوای گرم از دریچهها خارج نمیگردد:
احتمالاً یک انسداد یا مشکل فنی مانع از گردش مایع خنککننده به سمت رادیاتور بخاری شده است.
ممکن است شیر کنترل بخاری خراب باشد، یا رادیاتور بخاری مسدود شده باشد.
صبر کنید تا موتور خنک شود، سپس سطح مایع خنککننده در رادیاتور را بررسی کنید و در صورت نیاز، آن را تکمیل نمایید.
اما چرا گاهی بخاری خودرو به جای هوای گرم، باد سرد میدهد؟ اگر پس از روشن بودن موتور به مدت کافی و گرم شدن آن، همچنان هوای سرد از دریچههای بخاری میآید، احتمالاً یکی از مشکلات زیر باعث این موضوع شده است:
رادیاتور بخاری گرفته یا مسدود شده است.
مایع خنککننده (ضدیخ) خودرو کم است.
دستگاه تنظیمکننده دریچهی بخاری (اکچوئیتور) گیر کرده یا معیوب شده.
دریچهی بخاری خودرو بسته مانده یا خراب است.
کلید کنترل بخاری یا یکی از سیمهای مربوط به آن مشکل پیدا کرده است.
بخاری ماشین اصلاً کار نمیکند
اگر بخاری خودروی شما به طور کامل روشن نمیشود و کار نمیکند، این نکات را بررسی کنید:
**عیب احتمالی: فن بخاری (دمنده) خراب است**
ممکن است مشکلی در سیستم برقرسانی به فن بخاری وجود داشته باشد که باعث میشود فن روشن نشود.
**راه حل:**
برای بررسی و تعمیر این مشکل، معمولاً لازم است پوشش بخاری (جعبه بخاری) باز شود. در بعضی از خودروها حتی ممکن است نیاز باشد بخشی از صفحهدستگاه (داشبورد) نیز باز گردد تا به فن دسترسی پیدا کنید و مشکل را دقیقتر بررسی نمایید.
بررسی راهکار گرم نکردن بخاری ماشین
حالا که میدانید چرا بخاری ماشین گاهی گرم نمیکند و نشانههای خرابی آن را شناختید، در این بخش به سراغ اصلیترین دلایل این مشکل و روشهای رفع آن میرویم.
1.کم بودن آب رادیاتور
همانطور که پیشتر اشاره کردیم، ترکیب آب و مایع خنککننده در اطراف موتور گردش میکند تا دمای آن را متعادل نگه دارد و از داغ شدن بیش از حد آن جلوگیری کند. در این فرآیند، بخشی از آبی که در اثر گردش، گرم شده است، به بخشی به نام هسته بخاری هدایت میشود تا هوای گرم برای داخل خودرو تولید شود. اگر سطح آب رادیاتور پایین باشد، در نتیجه آب کمتری به هسته بخاری یا رادیاتور بخاری خواهد رسید. برای اینکه متوجه شوید آب رادیاتور کم شده است یا نه، بهتر است صبر کنید تا موتور خودرو خنک شود و سپس سطح آب رادیاتور را بررسی کنید.
راهحل: افزودن مایع خنککننده میتواند به شما کمک کند تا مشکل را تشخیص دهید و همچنین یک راهحل سریع برای رفع مشکل گرمنشدن بخاری خودرو باشد.
اما کاهش سطح آب رادیاتور میتواند نشانه مشکل مهم دیگری هم باشد: نشتی از شلنگ یا واشر. این اتفاق ممکن است به دلایل مختلفی رخ دهد، مثل:
– خودروی شما در حال سوزاندن مایع خنککننده است که معمولاً به دلیل خرابی واشر سرسیلندر اتفاق میافتد.
– اگر دستگاه اندازهگیری غلظت یا رفرکتومتر نشان دهد که سطح اسیدیته (PH) پایین است، احتمالاً یکی از قطعات فرسوده شده و نشتی دارد.
– اگر مایع خنککننده بیرنگ شده یا بوی نامطبوعی دهد، این هم نشانه وجود مشکل دیگری در سیستم است.
اگر سطح مایع خنککننده در رادیاتور کم نبود، میتوانید خودرو را روشن کرده و اجازه دهید تا دمای کارکرد عادی برسد. سپس دمای مایع را در نقطهای که شلنگها به هسته بخاری متصل میشوند، بررسی کنید.
چطور دمای مایع خنککننده خودرو را چک کنیم؟
بهترین راه، به کار بردن دماسنج مادون قرمز است. با این وسیله، لازم نیست دستتان را به چیزی بزنید.
اگر دیدید دمای یکی از شلنگهای مایع خنککننده گرم است، ولی شلنگ دیگر سرد باقی مانده، به احتمال زیاد هسته بخاری خودرو گرفته شده. این مشکل میتواند دلیل سرد بودن بخاری ماشین شما باشد.
اگر شلنگ مربوطه خراب شده و شیر آن دچار مشکل است، ممکن است این شیر گیر کرده یا درست عمل نکند. در این حالت، اجازه نمیدهد آب گرم به سمت هسته بخاری جریان پیدا کند.
2.درِ فعالکننده گیر کرده یا درست کار نمیکند
در فعالکننده دما قطعهای است که وظیفه تنظیم جریان هوای داخل کابین خودرو را دارد. وقتی بخاری ماشین را روشن میکنید، این در، هوا را به سمت بخاری هدایت میکند. پس اگر این قطعه به درستی عمل نکند، هوای داخل خودرو گرم نخواهد شد.
راهحل: برای تشخیص اینکه آیا در فعالکننده گیر کرده یا کار نمیکند، اول بخاری خودرو را خاموش کنید. سپس ترموستات را از حالت گرم به سرد تغییر دهید و گوش دهید تا صدای حرکت در فعالکننده را بشنوید.
اگر این صدا را نشنیدید، احتمالاً یکی از این مشکلات پیش آمده است:
ممکن است سوئیچ ترموستات خراب شده باشد (در صورتی که خودروی شما ترموستات داشته باشد).
لولای در فعالکننده گیر کرده و حرکت نمیکند.
اتصالات یا سیمهای مربوطه آسیب دیدهاند.
3.خرابی موتور دمنده بخاری
اگر بخاری ماشین شما به جای هوای گرم، هوای سرد میدهد، یکی از دلایل رایج آن میتواند خرابی موتور دمنده بخاری باشد. البته مشکلات دیگری هم ممکن است باعث این اتفاق شوند. مثلاً ممکن است دمای موتور به اندازه کافی بالا رفته باشد، اما ترموستات باز نشود. در این حالت، مایع خنککننده در سیستم موتور به جریان نمیافتد و در نتیجه بخاری هوای سرد میدهد. اما همانطور که گفتیم، خرابی موتور دمنده بخاری از علتهای شایع این مشکل است. در ادامه روش بررسی آن را توضیح میدهیم.
راهحل: برای بررسی موتور دمنده بخاری، به یک وسیله نیاز دارید که بتواند وجود یا عدم وجود جریان برق در خودرو را نشان دهد. قبل از شروع، باید بتوانید به موتور دمنده دسترسی پیدا کنید.
گاهی اوقات ممکن است مشکل از قطعات دیگری مانند مقاومت دمنده، رله یا کلید بخاری باشد. طراحی سیستم گرمایش در خودروهای مختلف، متفاوت است. بنابراین تشخیص دقیق مشکل به مدل خودروی شما بستگی دارد. برای تعمیر درست، بهتر است به راهنمای خودرو مراجعه کنید یا کار را به یک تعمیرکار با تجربه بسپارید.
شما میتوانید برای این بررسیها از مولتیمتر دیجیتال مدل RH-9602 رونیکس استفاده کنید. این وسیله برای اندازهگیری مقادیر مختلف الکتریکی مانند مقاومت، ولتاژ، جریان، ظرفیت خازنی و… کاربرد دارد.
برق به موتور دمنده میرسد ولی بخاری کار نمیکند؟
اگر با مولتیمتر بفهمیم که برق به موتور فن بخاری میرسد، ولی باز هم بخاری ماشین گرم نمیکند، مشکل از چیست؟ در صورتی که مطمئن هستید برق به موتور فن میرسد، چند دلیل احتمالی دیگر برای گرم نشدن بخاری خودرو وجود دارد:
۱. موتور فن بخاری از کار افتاده یا سوخته است.
۲. موتور فن با آشغال یا گرد و خاک مسدود شده و نمیچرخد.
۳. سیمهای متصل به موتور فن زنگزده یا آسیب دیدهاند.
در چنین شرایطی که برق به موتور میرسد، باید قطعات دیگر مانند فیوز فن، مقاومت، رله و کلید بخاری را نیز بررسی کنید.
سخن آخر
مشکل در سیستم گرمایش خودرو میتواند دلایل مختلفی داشته باشد. تشخیص دقیق علت این خرابی معمولاً پیچیده است. ابتدا باید مشخص کنید که بخاری خودرو شما هوای سرد خارج میکند یا اصلاً روشن نمیشود؛ زیرا هر یک از این موارد، ریشههای متفاوتی دارد. در این نوشته از مجله رونیکس، ما به بررسی عوامل رایجی که باعث میشود بخاری ماشین گرم نکند، پرداختهایم و راهحلهای رفع این مشکل را نیز مرور کردهایم.
سؤالات متداول
چرا بخاری خودرو گرم نمیکند؟ این مشکل میتواند علتهای مختلفی داشته باشد؛ مانند خراب شدن ترموستات، کم بودن مایع ضد یخ، خرابی موتور فن بخاری، خرابی مقاومت موتور فن، گرفتگی رادیاتور بخاری، نشتی رادیاتور، خرابی سیستم گرمایش و سرمایش (HVAC) و همچنین مشکل در سیمکشی یا سوختن فیوزها.
مهمترین دلیل سرد بودن باد بخاری خودرو چیست؟ کم بودن مایع رادیاتور، معمولترین علتی است که باعث میشود بخاری ماشین باد سرد بدهد. اگر مایع رادیاتور کم باشد، مقدار کمتری مایع به رادیاتور بخاری میرسد. علاوه بر این، کم شدن مایع رادیاتور معمولاً نشان میدهد که شلنگ یا واشرهای خودرو دچار نشتی هستند.