سقف عرشه فولادی چگونه است و چه کاربردی در ساختمانها دارد؟ امروزه بسیاری از سازندگان از این روش نوین و پرطرفدار در صنعت ساختوساز استفاده میکنند. در این مقاله از مجله رونیکس، تمام مراحل و جزئیات اجرای این نوع سقف را به طور کامل برای شما شرح میدهیم.
سقف عرشه فولادی چیست؟
عرشه فولادی یک قطعهی فلزی موجدار است که در ساخت سقف یا کف ساختمان کاربرد دارد. این سازه با نامهای مختلفی شناخته میشود. برخی آن را عرشه فلزی، بعضی عرشه کفی و گروهی دیگر عرشه کیو مینامند. اما دو نام عرشه فولادی و عرشه کفی، معمولترین عنوانها برای این محصول هستند.
سقف عرشه فولادی معمولاً روی تیرآهن و اسکلت فلزی نصب میشود. این سازه یک سطح محکم و مناسب ایجاد میکند تا بتوان روی آن موادی مانند بتن سبک یا بتن معمولی، انواع عایق و لایههای ضد آب را قرار داد.
جزئیات اجرای سقف عرشه فولادی
سقفهای عرشه فولادی به دلیل محکم بودن و سبکی وزن، در سالهای اخیر به انتخاب اصلی سازندگان در پروژههای ساختمانی شهری تبدیل شدهاند. برای اجرای این نوع سقف، معمولاً از چهار ماده اصلی استفاده میشود:
۱. ورق فولادی که نقش عرشه سقف را دارد
۲. برشگیر
۳. آرماتور
۴. بتن
در بخشهای بعدی، چگونگی اجرا و گامهای ساخت سقف عرشه فولادی را مرحله به مرحله بررسی خواهیم کرد.
نحوه اجرای سقف عرشه فولادی
برای ساخت سقف با عرشه فولادی، مراحل زیر را به ترتیب انجام میدهیم:
· نورد سرد ورقهای گالوانیزه فولادی
ابتدا ورقهای فولادی گالوانیزه را با استفاده از روش نورد سرد و بر اساس طرح و نقشههای سازه، به شکل پروفیلهای فولادی مورد نظر درمیآوریم.

ورقهای فولادی گالوانیزه
ورقهای فولادی گالوانیزه، ورقهای فلزی هستند که با لایهای از فلز روی پوشانده شدهاند. این پوشش از فولاد در برابر زنگزدگی و خوردگی محافظت میکند و باعث میشود این ورقها برای استفاده در محیطهای مرطوب یا فضای باز بسیار مناسب و بادوام باشند.
بیشتر بخوانید: شرکت رونیکس، انواع مختلف “مینی فرز شارژی” را تولید میکند. این ابزار برای برش دادن و ساییدن فلزات گزینهای عالی به شمار میرود.
· انتقال ورق های فولادی به محل پروژه
پس از رسیدن ورقهای فولادی به کارگاه، نصب آنها روی اسکلت ساختمان شروع میشود. این ورقها سبک هستند و کارگران به سادگی میتوانند آنها را جابهجا کرده و در جای خود قرار دهند. اما اگر ساختمان چندین طبقه داشته باشد، برای سریعتر و مقرونبهصرفهتر شدن کار، ورقهای هر طبقه را به صورت بستهبندی شده و با کمک جرثقیل به بالا منتقل میکنند. بعد از این مرحله، برای نصب کف طبقات بالاتر، باید با دقت و به شکل کاملاً ایمن، از سیمبکسلها و زنجیرهای مخصوص برای نگهداری موقت آنها استفاده کرد. تمام این قطعات باید طوری نصب شوند که وزن اضافهای به سازه اصلی وارد نکنند. همچنین به گفته سایت آهنک:
“از مهمترین مصالح این سقف فولادی، ورق فولادی گالوانیزه است که به روش نورد سرد تولید و با دستگاههای مخصوص فرم داده میشود. در سطح این ورق از فلز روی به عنوان پوشش گالوانیزه استفاده میشود که باید گالوانیزاسیون در هر دو سطح ورق به طور کامل انجام شود.ضخامت روی معمولا بین 0.8 تا 1.2 میلیمتر است. سطح ورق فولادی دارای برجستگیهایی است تا بین بتن و ورق پیوستگی کافی ایجاد شود. این برجستگیها به دو شکل دیده میشوند:
ذوزنقهای
موجدار“

جابجایی صفحههای فلزی به محل کار ساختمانی
· ورق های فولادی؛ چگونگی اجرا در سقف عرشه فولادی
پیش از آنکه ورقهای فولادی به طور کامل و همیشگی به هم متصل شوند، باید ابتدا به درستی روی تکیهگاههای خود و در جای صحیح قرار داده شوند. این ورقها لازم است پیش از انجام اتصال نهایی، با دقت در جای درستشان تنظیم و ثابت شوند. همچنین اگر فاصله بین تیرها (طول دهانه) بیش از ۴ متر باشد، برای اجرای سقف عرشه فولادی باید از تیرهای فرعی نیز استفاده کرد، بدون اینکه نیاز به شمعبندی باشد.
· ثابت کردن ورق های فولادی به سازه
برای محکم کردن ورقهای فلزی به اسکلت ساختمان، هنگام نصب این ورقها با استفاده از میخکوب، آنها را با کمک میخ و اتصالات مخصوص به سازه ثابت و محکم میکنیم.

نحوه محکم کردن ورقهای آهنی به اسکلت ساختمان
· نصب گل میخ (برشگیر)
برای اتصال قسمتهایی که ورق فولادی روی تیرها قرار میگیرد، باید از قطعهای به نام برشگیر یا گلمیخ استفاده کرد. این قطعه را با دستگاه جوش به تیرهای اصلی سازه متصل میکنند. برای محافظت از ورقها در برابر جرقه و ذرات جوش، بهتر است قبل از شروع جوشکاری، یک حلقه محافظ سرامیکی در محل قرار داده شود.

· آرماتور بندی؛ مهمترین مرحله اجرای سقف عرشه فولادی
بعد از اینکه میخهای اتصال را کار گذاشتید، نوبت به چیدن آرماتورها و میلگردهای حرارتی بر روی سقف فولادی میرسد که باید دقیقاً مطابق با نقشههای اجرایی انجام شود. برای انجام این مرحله، انبر مخصوص بستن آرماتور رونیکس، وسیلهای بسیار مناسب و کاربردی برای شما خواهد بود.

اجرای آرماتوربندی برای سقفهای عرشه فولادی
در این روش، پس از نصب ورقهای فولادی (عرشه فولادی) به عنوان قالب دائمی سقف، نوبت به مرحله آرماتوربندی میرسد. میلگردهای فولادی بر اساس نقشههای اجرایی و محاسبات مهندسی، بر روی ورقها قرار گرفته و به یکدیگر متصل میشوند. این شبکهی میلگردی، اسکلت تقویتی بتن را تشکیل میدهد.
پس از تکمیل آرماتوربندی، بتن ریزی بر روی این سقف انجام میشود. ورق عرشه فولادی هم به عنوان قالب زیرین عمل میکند و هم پس از گیرش بتن، به عنوان بخشی از سازه، مقاومت سقف را افزایش میدهد. این ترکیب باعث ایجاد سقفی سبک، مقاوم و با اجرای نسبتاً سریع میشود.
· بتن ریزی؛ آخرین گام برای استحکام بیشتر
در مرحله پایانی، بر روی عرشه فولادی، بتن با ضخامتی که در نقشهها مشخص شده ریخته میشود. این لایه بتن مانند یک پوشش عمل کرده و سطح نهایی را هموار و یکدست میکند.

ریختن بتن روی سطح فولادی
بتن یک ماده سنگین و فشرده است و برای شکستن آن باید از ابزارهای مخصوص استفاده کرد. برای شناخت ابزارهای مناسب شکستن بتن، میتوانید روی لینک بتن کن کلیک کنید.
نکات اجرای سقف عرشه فولادی
سقف عرشه فولادی انتخاب بسیار خوبی برای سازههایی است که در ساخت آنها از تیرآهن استفاده شده باشد. این نوع سقف به دلایلی مانند نصب سریع و راحت، قیمت مناسب، استحکام زیاد و سبکی وزن، مورد توجه قرار گرفته است.
در قسمت قبل، مراحل نصب سقف عرشه فولادی را بیان کردیم؛ اما رعایت نکات زیر میتواند کارایی آن را بیشتر کند:
1. انتخاب ورق مناسب
در ساخت سقفهای عرشه فولادی، از صفحاتی استفاده میشود که یک لایه میانی و یک پوشش فلزی دارند. لایه میانی این صفحات باید نرم و قابل خم شدن باشد. رویه فلزی صفحات نیز باید در برابر نم و آب و هوا از خود مقاومت نشان دهد. معمولاً این پوشش از جنس فلز روی است که با ضخامت کافی، هر دو سطح بالایی و پایینی صفحه را میپوشاند. صفحاتی که برای این کار انتخاب میشوند، مهمترین عامل در کیفیت نهایی سقف عرشه فولادی هستند. به همین دلیل، هنگام انتخاب آنها باید به خوبی ساخته شدنشان و نیز مقاومت آنها در برابر رطوبت و توانایی تحمل بار، توجه ویژهای داشت.
2. ابعاد ورقههای عرشه فولادی
ورقهای سقف فولادی در اندازههای گوناگونی ساخته میشوند. اندازه معمول و رایج این ورقها، ۱.۲۵ متر پهنا و ۰.۸ تا ۱.۵ میلیمتر ضخامت است. اگر ورقهایی با پهنای بیشتر، طول بلندتر یا ضخامتهای دیگر انتخاب کنید، ممکن است در نصب و اجرای سقف فولادی به دشواری بربخورید.
3. در نظر گرفتن نکات ایمنی
نکته دیگری که در نصب سقفهای عرشه فولادی باید به آن توجه کنید، رعایت اصول ایمنی مانند مقاومت در برابر آتش است؛ مخصوصاً اگر میخواهید از ورقهای رنگشده فولادی استفاده کنید. در صورتی که ورقهای انتخاب شده در مقابل آتش مقاومت لازم را ندارند، باید روی آنها پوششهای ضدحریق اضافه کنید.
4. اهمیت بارگیری و انتقال
یک موضوع مهم که معمولاً آنطور که باید به آن دقت نمیشود، مربوط به جابهجایی و نصب ورقهای سقف از جنس عرشه فولادی است. این کار باید با نهایت دقت و حساسیت انجام گیرد. هرگونه آسیب یا ضربه به این ورقها میتواند بر کیفیت نهایی و عملکرد آنها تأثیر منفی بگذارد.
5. اهمیت گل میخ
در زمان انتخاب میخهای مخصوصی که برای متصل کردن ورقهای سقف عرشه فولادی به کار میروند، باید بسیار دقت کنید. این میخها در روش ساخت سقف عرشه فولادی، وسیلهای برای چسباندن ورقها به یکدیگر هستند. یک نکته کلیدی این است که طول میخهایی که انتخاب میکنید باید از ضخامت ورقهای سقف بیشتر باشد. اما این طول نباید از کل ارتفاع سقف (که مجموع ضخامت ورقها و لایه بتن روی آن است) بیشتر شود.
6. سرعتبخشی به کار
اگر زمانبندی پروژه برای شما موضوع مهمی است، در مرحله آرماتوربندی میتوانید از شبکههای آماده (مش) استفاده کنید. همچنین در زمان بتنریزی، بهکار بردن بتن الیافی یک گزینه مناسب است. این روش حتی ممکن است نیاز به مرحله آرماتوربندی را نیز از بین ببرد.
موارد ذکر شده، اصلیترین نکات در اجرای سقف عرشه فولادی محسوب میشوند. البته در حین اجرا میتوان به جزئیات بیشتری نیز توجه کرد. اگر انجام این نوع سقفها را به افراد متخصص و باتجربه بسپارید، میتوانید با اطمینان بیشتری از کیفیت نهایی کار مطمئن باشید.
مزایای اجرای عرشه فولادی چیست؟
سقف عرشه فولادی مزایای زیادی دارد که برخی از آنها عبارتند از:
* انجام سریعتر کارهای ساختمانی
* جابهجایی راحت ورقهای فولادی
* عدم نیاز به شمع و ستونهای موقت هنگام نصب
* امکان ساخت چند سقف به صورت همزمان
* حذف مرحله قالببندی، زیرا ورقهای گالوانیزه خود به عنوان قالب سقف عمل میکنند.
* ایمنی بسیار خوب این نوع سقف
* هزینه اجرای کمتر نسبت به برخی روشهای دیگر
* نازکتر شدن سقف نهایی
* مصرف کمتر بتن و در نتیجه صرفهجویی در هزینه
* سبک بودن ورقهای گالوانیزه و سقف تمامشده
* یکدست بودن و ظاهر زیبای سقف
* امکان نصب در هر نوع آب و هوا
* قابلیت استفاده در انواع مختلف پروژههای ساختمانی
* خاصیت عایقبندی در برابر گرما و صدا
* عمر طولانی و دوام بالا
* آسانتر شدن نصب لولهها، سیمها و تأسیسات ساختمان
سقف عرشه فولادی ترکیبی موفق از فلز و بتن است.
با توجه به موارد گفته شده، اگر سقف عرشه فولادی به شکل درست و با محاسبات دقیق انتخاب شود، هم از نظر اقتصادی مقرونبهصرفه است و هم در مدیریت زمان پروژه صرفهجویی میکند.
این روش یکی از بهترین گزینهها برای اجرای سقف در ساختمانهای با اسکلت فلزی به شمار میرود. کیفیت موادی که در این روش استفاده میشود، تأثیر بسیار مهمی در استحکام نهایی سازه دارد. عرشه فولادی یک ساختار محکم است که برای مقاومت بیشتر، همراه با بتن به کار برده میشود. این ترکیب باعث میشود علاوه بر سبکی، دوام و عمر مفید سازه نیز افزایش یابد.
سوالات متداول
آیا استفاده از ورقهای گالوانیزه، سقفهای عرشه فولادی را سنگین نمیکند؟
خیر. ورقهای مورد استفاده در این سقفها، ضخامت و اندازههای استانداردی دارند. به همین دلیل، وزن نهایی سازه در محدوده استانداردهای تعیین شده باقی میماند.
اجزای اصلی تشکیلدهنده سقف عرشه فولادی کداماند؟
مهمترین بخشهای این سقفها شامل ورقهای فولادی، میخهای مخصوص (گل میخ)، میلگرد و بتن میشود.
انواع سقف عرشه فولادی چه هستند؟
سقفهای عرشه فولادی در دو نوع معمولی و مرکب ساخته میشوند. نوع مرکب طراحی پیچیدهتری دارد و خود در چند مدل مختلف اجرا میشود. به دلیل استحکام بالاتر، سقفهای عرشه فولادی مرکب معمولاً گزینه پرکاربردتری هستند.
