چطور میتوانیم بفهمیم شمع موتورسیکلت خراب شده است؟ شمع موتورسیکلت مانند قلب آن است که بدون تپش، حرکت ممکن نیست. این قطعهی کوچک و مهم، جرقهای ایجاد میکند که سوخت و هوا در موتور را مشتعل میسازد. اگر شمع به درستی کار نکند، موتورسیکلت روشن نمیماند و از حرکت میایستد.
در این نوشته، نشانههای خرابی شمع موتورسیکلت را مرور میکنیم. اگر این علائم را زود تشخیص دهید، میتوانید شمع را تعویض یا مشکل آن را برطرف کنید و از آسیبهای بزرگتر و هزینههای سنگین تعمیر موتورسیکلت خود پیشگیری نمایید.
رونیکس را بخوانید.
وظایف اصلی شمع موتور سیکلت
شمعها در موتورسیکلت چند کار مهم انجام میدهند که اصلیترین آنها شامل موارد زیر است:
**ایجاد جرقه:** شمع با گرفتن برق قوی از کویل احتراق، جرقه لازم برای آتش زدن ترکیب هوا و بنزین را در داخل سیلندر موتور تولید میکند.
**خنککاری:** شمعها بخشی از گرمای ناشی از انفجار در سیلندر را به بدنه موتور منتقل میکنند و از داغ شدن بیش از حد موتور جلوگیری مینمایند.
**کمک به پاکیزگی هوا:** بعضی از شمعها پوشش مخصوصی دارند که میتواند به پاکتر شدن دود خارج شده از اگزوز کمک کند.
**آتش زدن سوخت:** جرقهای که شمع میزند، مخلوط هوا و سوخت را در سیلندر مشتعل میکند. این انفجار نیرویی ایجاد میکند که پیستون را به پایین میراند و در نتیجه موتور به حرکت درمیآید.
**ارسال اطلاعات:** شمع میتواند مانند یک حسگر عمل کند و دادههایی درباره چگونگی احتراق به سیستم موتور بدهد. از این اطلاعات برای تنظیم دقیق زمان جرقه و نسبت هوا به سوخت استفاده میشود.
برای آشنایی با علت خرابی شمع موتور سیکلت با ما همراه شوید.
نشانههای خرابی دیسک کلاچ موتور سیکلت | ۷ علامت زمان تعویض دیسک کلاچ موتورسیکلت
انواع شمع موتور سیکلت
پیش از آن که نشانههای خرابی شمع موتورسیکلت را بررسی کنیم، لازم است با کار اصلی شمع در موتور آشنا شویم. شمعهای موتورسیکلت در مدلهای گوناگون و با ویژگیهای متفاوتی ساخته میشوند که باید با توجه به نوع موتور و شرایط استفاده انتخاب شوند. پرکاربردترین انواع شمعها عبارت است از:
شمعهای نیکل: این شمعها قیمت کمتری دارند و بسیار رایج هستند، اما عمر آنها چندان طولانی نیست.
شمعهای پلاتین: این نوع شمعها دوام و عمر بیشتری نسبت به شمعهای نیکل دارند و جرقهی قویتری نیز ایجاد میکنند.
شمعهای ایریدیوم: در الکترود این شمعها از فلز باارزش ایریدیوم استفاده شده که به خاطر مقاومت زیاد در برابر دما و زنگزدگی، عمر بسیار بالایی دارد.
شمعهای دوگانه جرقه: این شمعها دو الکترود دارند و در هر بار احتراق، دو جرقه تولید میکنند. این ویژگی به سوختن بهتر سوخت و کارایی بالاتر موتور کمک میکند.
برای آگاهی بیشتر، مطلب «معرفی ۶ بهترین برند پولیفت موجود در بازار + مشخصات» را مطالعه کنید.
نشانه های خرابی شمع موتور سیکلت
همانطور که پیشتر اشاره شد، شمعها برای سوختن درست و کارکرد صحیح موتور موتورسیکلت ضروری هستند. خراب شدن شمعها میتواند مشکلات گوناگونی ایجاد کند. برخی از نشانههای خرابی شمع عبارتند از:
کاهش قدرت و شتاب موتور: وقتی شمعها درست عمل نکنند، جرقه ضعیف یا نامرتب میزنند و در نتیجه موتور شتاب و قدرت خود را از دست میدهد.
سختی در روشن شدن: اگر شمعها خراب باشند، ممکن است موتورسیکلت به دشواری روشن شود یا در دور آرام مدام خاموش گردد.
بالا رفتن مصرف سوخت: سوختن ناقص به دلیل شمع معیوب میتواند باعث شود موتورسیکلت سوخت بیشتری مصرف کند.
لرزش و صداهای غیرعادی: لرزش و صداهای غیرمعمول از موتور نیز میتواند از نشانههای خرابی شمع باشد.
دود کردن زیاد اگزوز: اگر از اگزوز دود زیادی خارج شود، ممکن است به دلیل سوختن ناقص و خرابی شمعها باشد.
علت سیاه شدن شمع موتور سیکلت
همانطور که پیشتر گفته شد، شمعها برای سوختن درست و کارکرد مناسب موتور موتورسیکلت بسیار مهم هستند. اگر شمع خراب شود، میتواند مشکلات گوناگونی ایجاد کند؛ مانند کم شدن شتاب و قدرت موتور، سختی در استارت خوردن، بیشتر شدن مصرف بنزین، لرزش و صداهای غیرعادی از موتور و خارج شدن دود زیاد. در این قسمت، ده دلیل عمده برای خرابی شمع موتورسیکلت را مرور میکنیم:
کثیف شدن شمعها: ممکن است دوده، ذرات روغن و دیگر آلودگیها روی قسمتهای فلزی شمع جمع شوند. این موضوع به مرور باعث میشود جرقه ضعیف شود و سوخت به خوبی نسوزد. در نتیجه ممکن است موتور قدرت و شتاب کمتری داشته باشد، روشن شدن آن سخت شود و سوخت بیشتری مصرف کند.
فرسوده شدن شمعها: بعد از پیمودن مسافت زیاد و گذشت زمان، قسمتهای فلزی شمع نازک و ساییده میشوند. این کار فاصله بین آن قطعات را بیشتر کرده و جرقه را ضعیف میکند، پس سوخت کامل نمیسوزد. از بین رفتن شمعها یکی از دلایل معمول خرابی آنهاست. بهتر است همیشه طبق راهنمای سازنده موتورسیکلت، شمعها را در زمان مناسب عوض کنید.
گرمای زیاد: اگر موتور بیش از حد داغ کند، به شمعها آسیب میزند. ممکن است قسمتهای فلزی آن ذوب شوند، عایقش ترک بخورد یا حتی شمع بشکند. استفاده از شمعهایی که با موتور همخوانی ندارند، رانندگی در ترافیکهای طولانی یا حمل بار زیاد میتواند موتور را بیش از حد گرم کند و به شمعها صدمه بزند.
مشکل در سیستم جرقه: اگر قطعاتی مثل کویل، وایرها یا دلکو خراب باشند، جرقه ضعیف یا نامرتب میزند. این باعث سوختن ناقص سوخت و در نهایت خرابی شمعها میشود.
سوخت بیکیفیت: استفاده از بنزین نامرغوب یا با درجه اکتان نامناسب میتواند باعث سوختن ناقص و جمع شدن رسوب روی شمعها شود.
نشت روغن: اگر پیستون یا واشرهای موتور مشکل داشته باشند، ممکن است روغن به داخل محفظه احتراق نفوذ کند. این روغن روی شمعها رسوب گذاشته و آنها را خراب میکند.
ضربه فیزیکی: اگر موتورسیکلت زمین بخورد یا به شمعها ضربهای وارد شود، ممکن است شمعها ترک بردارند یا بشکنند.
زنگ زدگی و خوردگی: اگر رطوبت یا مواد شیمیایی خورنده به شمعها برسند، ممکن است قسمتهای فلزی و عایق آنها زنگ بزنند یا از بین بروند و شمع خراب شود.
انتخاب شمع نادرست: نوع شمعی که استفاده میکنید خیلی مهم است. اگر شمع با درجه حرارت نامناسب یا مدل ناسازگار با موتورتان بزنید، ممکن است زودتر از موقع خراب شود.
تنظیم نادرست موتور: اگر موتور به درستی تنظیم نباشد، مثلاً دلکو یا ساسات آن مشکل داشته باشد، سوخت ناقص میسوزد و این به شمعها آسیب میزند.
راهکارهای پیشگیری از خرابی شمع موتور سیکلت
با رعایت چند نکته ساده میتوان از خراب شدن زودهنگام شمعها و مشکلات بعدی جلوگیری کرد. در ادامه، برخی از راههای مراقبت از شمع موتورسیکلت را مرور میکنیم:
**انتخاب شمع مناسب:** مهمترین قدم پیشگیری، استفاده از شمعی است که با نوع موتورسیکلت شما سازگار باشد و دمای کاری مناسبی داشته باشد. برای انتخاب درست، میتوانید به دفترچه راهنمای وسیله نقلیه خود رجوع کنید یا از یک فرد باتجربه مشورت بگیرید.
**تعویض به موقع:** شمعها عمر مشخصی دارند و باید طبق برنامهای منظم و مطابق دستور کارخانه سازنده عوض شوند. معمولاً توصیه میشود پس از هر ۵۰۰۰ تا ۱۰۰۰۰ کیلومتر رانندگی، شمعها تعویض گردند.
**سوخت و روغن مرغوب:** استفاده از بنزین و روغن باکیفیت، باعث میشود رسوب کمتری روی شمعها تشکیل شود و در نتیجه عمر آنها بیشتر شود.
**سرویس دورهای:** انجام سرویس منظم موتورسیکلت توسط یک مکانیک خبره کمک میکند مشکلاتی مثل ایراد در سیستم جرقهزنی یا نشتی روغن زودتر تشخیص داده شده و قبل از آن که به شمعها آسیب بزنند، برطرف شوند.
**شیوه رانندگی درست:** رانندگی با دور موتور خیلی بالا، شتابگیری ناگهانی و حمل بار زیاد، فشار اضافی به موتور وارد کرده و موجب داغی بیش از حد و خرابی شمعها میشود.
**بازدید و تمیزکاری:** هر چند وقت یک بار شمعها را از نظر وجود رسوب، ساییدگی یا هرگونه آسیب چک کنید. اگر روی شمعها رسوب دیدید، میتوانید با برس مخصوص یا محلولهای پاککننده، آنها را تمیز نمایید.
**محافظت در برابر رطوبت:** اگر در هوای مرطوب یا بارانی از موتورسیکلت استفاده میکنید، با عایقبندی مناسب موتور، از نفوذ آب و رطوبت به شمعها و زنگزدگی آنها جلوگیری کنید.
با توجه به این راهنماییهای ساده، میتوانید از وضعیت خوب شمعها و کارکرد درست موتورسیکلت خود مطمئن شوید و از دردسرها و هزینههای غیرضروری پیشگیری کنید.
نحوه تعویض شمع موتور سیکلت
تعویض شمع موتورسیکلت کار پیچیدهای نیست. اگر ابزار مناسب داشته باشید و مراحل آن را بلد باشید، به راحتی میتوانید این کار را در خانه انجام دهید. ابتدا بیایید با وسایلی که برای تعمیر موتورسیکلت نیاز دارید آشنا شویم. سپس، مراحل تعویض شمع را قدم به قدم برایتان میگوییم.
ابزار و لوازم مورد نیاز:
وسایل مورد نیاز برای تعویض شمع موتورسیکلت
آچار مناسب شمع
آچار آلن (در صورت لزوم)
کمپرسور باد (در صورت موجود بودن)
دستمال بدون پرز
شمعهای نو (مطابق با مدل موتورسیکلت شما)
مراحل تعویض:
پیش از هر کاری، حتماً موتورسیکلت را خاموش کرده و صبر کنید تا شمعها و موتور کاملاً خنک شوند. کار کردن روی شمعهای داغ ممکن است خطرناک باشد و به سوختگی منجر شود. سپس با کمک آچار آلن یا پیچگوشتی، پیچهای کویل احتراق را باز کرده و آن را از روی موتورسیکلت بردارید.
سپس، سر هر سیم شمع را با دست بگیرید و به نرمی از روی شمع خودش جدا کنید. برای درآوردن سیمها، از فشار زیاد یا ابزار استفاده نکنید. حالا با آچار شمع، شمعهای قدیمی را با دقت و آرامی از جای خود خارج کنید. مواظب باشید که هیچ گونه گرد و خاک یا آلودگی وارد فضای احتراق موتور نشود. برای یادگیری بیشتر درباره روشهای مراقبت از موتورسیکلت، با ما همراه باشید.
فاصله بین دو قسمت فلزی شمعهای تازه را با ابزار مخصوص اندازهگیری فاصله (فیلر) چک کنید و اگر لازم بود، آن را طبق راهنمای شرکت سازنده موتورسیکلت تنظیم کنید. شمعهای نو را با دقت و آرامگی در جای خود ببندید و مراقب باشید آنها را بیش از حد سفت نکنید.
بعد، سر هر سیم برق شمع را به خوبی و با فشار روی قسمت بالایی شمع بگذارید تا کاملاً جا بیفتد. سپس کویل احتراق را سر جایش قرار دهید و پیچهای آن را با آچار آلن یا پیچگوشتی محکم کنید. در پایان، موتورسیکلت را روشن کنید و به صدای کارکرد آن گوش دهید. اگر صدای نامعمول یا غیرعادی نشنیدید، میتوانید مطمئن شوید که شمعها را به درستی تعویض کردهاید.
نکات مهم:
پیش از هر کاری، دفترچه راهنمای موتورسیکلت خود را با دقت بخوانید تا با نکات مهم و جزئیات مربوط به تعویض شمعها آشنا شوید.
حتماً از آچار مخصوص شمع استفاده کنید. به کار بردن آچار نامناسب ممکن است به شمعها یا موتور آسیب بزند.
وقتی شمعهای جدید را میبندید، آنها را بیش از اندازه سفت نکنید. محکم کردن زیاد شمع میتواند باعث ترک خوردن یا شکستن آن شود.
اگر در انجام این کار تجربه یا اطمینان کافی ندارید، از یک تعمیرکار ماهر کمک بگیرید.
سخن آخر
در این نوشته، دلایل خرابی شمع موتورسیکلت، روشهای جلوگیری از این مشکل و شیوهی تعویض شمعها را مرور کردیم. با خواندن این مطلب و عمل کردن به نکات آن، میتوانید مطمئن شوید که شمعهای موتورسیکلتتان سالم است و موتور به درستی کار میکند. این کار هم از پیدایش مشکلات بعدی جلوگیری میکند و هم باعث میشود هزینهی اضافی نپردازید. علاوه بر این، برای یادگیری بیشتر دربارهی موتورسیکلتها میتوانید از دیگر مقالهها و مطالب آموزشی این سایت هم استفاده کنید.
سؤالات متداول
اگر شمع موتورسیکلت از کار بیفتد، چه اتفاقی میافتد؟
خراب شدن شمع میتواند موجب کم شدن قدرت موتور، دشواری در روشن شدن، بالا رفتن مصرف بنزین و سوختن ناکامل سوخت شود. چک کردن و عوض کردن به موقع شمع، از بروز این مشکلات پیشگیری میکند.
دلیل خرابی شمع موتورسیکلت چیست؟
چندین عامل مانند استفاده از بنزین بیکیفیت، داغ شدن بیش از حد موتور و کثیف بودن روغن میتوانند باعث خراب شدن شمع موتورسیکلت شوند.
نشانههای خراب شدن شمع موتورسیکلت چیست؟
کاهش کارایی موتور، سختی در استارت خوردن و مصرف سوخت بیشتر، از جمله علائمی هستند که نشان میدهند شمع موتورسیکلت شما نیاز به تعویض دارد.
اگر شمعهای موتورسیکلت را عوض نکنم، چه میشود؟
شمعهای خراب میتوانند باعث سوختن ناقص و افزایش دمای موتور شوند. این موضوع به تدریج به بخشهای داخلی موتور مانند پیستون، رینگ و سوپاپها صدمه وارد میکند.