بتن از ترکیب موادی مانند سیمان، آب، شن و ماسه به دست میآید. این ماده را میتوان بر پایه مواد تشکیلدهنده، روش ساخت، جایی که استفاده میشود و موارد دیگر به گروههای گوناگونی مانند بتن سبک، بتن پیشساخته و بتن معمولی دستهبندی کرد. یکی از پرکاربردترین و مقاومترین انواع بتن، بتن مسلح یا بتن آرمه است. در این مقاله از مجله رونیکس به این پرسش پاسخ میدهیم که بتن مسلح چیست و در پایان، روشهای تخریب آن را بررسی میکنیم.
رونیکس را بخوانید.
بتن آرمه چیست؟
استفاده از بتن ساده یا همان بتن بدون آرماتور، برای برخی ساختمانها گزینه مناسبی نیست. دلیل این است که این نوع بتن، استحکام کمی در برابر نیروهای کششی دارد و انعطاف آن نیز پایین است. همچنین هنگام وقوع لرزشها ممکن است دوام لازم را از خود نشان ندهد. در بتنهای مسلح، برای بالا بردن مقاومت، در زمان سفت شدن بتن، از میلگرد، توریهای فلزی، یا الیاف مخصوص استفاده میشود.
مزایا و معایب بتن مسلح
بتن مسلح یکی از پرکاربردترین مصالح در ساختمانسازی است. این ماده از ترکیب بتن معمولی با میلگردهای فولادی به دست میآید. در ادامه نقاط قوت و ضعف آن را مرور میکنیم.
**مزایا:**
* **مقاومت بالا:** این بتن در برابر نیروهای فشاری (ناشی از وزن) و نیروهای کششی (ناشی از خمش) مقاومت بسیار خوبی دارد که این ویژگی به خاطر حضور میلگردهاست.
* **دوام و ماندگاری:** در برابر آتشسوزی و شرایط جوی مختلف، دوام قابل توجهی از خود نشان میدهد.
* **انعطاف در شکلپذیری:** وقتی بتن هنوز مایع است، میتوان آن را در قالبهای مختلف ریخت و تقریباً هر شکل معماریای را با آن ساخت.
* **هزینه نسبتاً مناسب:** مواد اولیه آن (سیمان، شن، ماسه و میلگرد) در اکثر مناطق به راحتی یافت میشوند و هزینه ساخت آن در مقایسه با برخی مصالح دیگر مقرونبهصرفه است.
* **تعمیر و نگهداری آسان:** در طول عمر سازه، تعمیر و تقویت آن نسبتاً ساده است.
**معایب:**
* **وزن زیاد:** بتن مسلح سازههای سنگینی ایجاد میکند که نیاز به پیهای (فونداسیون) بزرگ و محکم دارد.
* **زمان بر بودن اجرا:** فرآیند قالببندی، قرار دادن میلگردها و ریختن بتن، زمان زیادی میبرد و پس از آن نیز باید زمانی برای سخت شدن کامل بتن در نظر گرفت.
* **عدم بازیافت آسان:** جدا کردن میلگردها از بتن پس از تخریب سازه، کار دشواری است و بازیافت این ترکیب به سادگی انجام نمیشود.
* **ترکخوردگی احتمالی:** بتن ممکن است در برابر انقباض و انبساط ناشی از تغییر دما، دچار ترکهای ریز شود.
* **نیاز به نظارت دقیق:** اجرای صحیح آن نیازمند نظارت فنی خوب است تا از کیفیت بتن، قرارگیری صحیح میلگردها و عملآوری مناسب اطمینان حاصل شود.
فرق بتن و بتن آرمه چیست؟
بتن مسلح از همان موادی ساخته میشود که بتن معمولی، با این اضافه که در آن از میلگردهای فولادی هم استفاده میگردد. کاربرد این میلگردها باعث میشود مقاومت بتن در برابر نیروهای کششی به طور چشمگیری افزایش یابد. در واقع، وقتی در یک سازه از بتن مسلح استفاده میکنیم، نیروهای کششی ایجاد شده به جای آنکه بتن را تحت فشار قرار دهند، توسط میلگردها جذب میشوند. این کار از ترک خوردن و شکستن بتن جلوگیری میکند.
بتن مسلح چه کاربردی دارد؟
به طور معمول، بتن ساده در جاهایی به کار میرود که نیاز به تحمل نیروهای کششی زیاد نیست؛ مثلاً در ساخت پیادهروها. اما بتن مسلح در پروژههای بزرگ مانند احداث سدها، پلها، سازههای مهندسی و نیز به عنوان جایگزین تیرهای فولادی در اسکلتبندی ساختمانها، استفاده گستردهای دارد.
انواع بتن مسلح
میتوان گفت شناختهشدهترین و پرکاربردترین انواع بتنهای تقویتشده، بتنهای مسلح با میلگرد و بتنهای مسلح با الیاف هستند. اما بتنهای مسلح بر اساس نوع مادهای که برای تقویت آنها به کار میرود، به دستههای گوناگون دیگری نیز تقسیم میشوند:
بتن مسلح با میلگرد
بتن پیشتنیده
بتن پستنیده
بتن پیشساخته
بتن مسلح با عایق ماندگار
بتن مسلح با الیاف فولادی
بتن مسلح با الیاف شیشهای
بتن مسلح با الیاف طبیعی
بتن مسلح با الیاف پلیپروپیلن
بتن مسلح با الیاف آزبست
بتن مسلح با الیاف کربن
راهنمای تخریب بتن آرمه
از آنجا که بتن مسلح استحکام بالایی به سازهها میبخشد، برای تعمیر یا از بین بردن سازههای بتنی به ابزارهای ویژهای نیاز داریم. اگر بخواهید روی سطوح بتنی سوراخ ایجاد کنید یا بخشی از آن را بتراشید، مناسبترین وسیله برای این کار، دستگاههای بتنکن هستند. البته این ابزارها تا حدی توانایی تخریب نیز دارند، اما توصیه میشود برای کارهای تخریب اصلی از آنها استفاده نکنید. شرکت رونیکس، انواع مدلهای بتنکن با چهار یا پنج شیار را برای نیازهای گوناگون تولید میکند.
برای آشنایی با انواع دریل بتنکن رونیکس کلیک کنید.
برای تخریب بتن روشهای مختلفی مانند تخریب با واترجت، تخریب مکانیکی و تخریب با مواد شیمیایی وجود دارد که با توجه به نوع پروژه میتوان از هر یک استفاده کرد. در ادامه هر یک از این روشها را بررسی میکنیم:
تخریب بتن آرمه با واترجت
این روش عمدتاً برای فرآیند تخریب کنترلشده به کار میرود. در تخریب با واترجت، از جریان آب با فشار بسیار بالا برای از بین بردن یا بازسازی بخشهای آسیبدیده و فرسوده بتن استفاده میشود. این شیوه، معایب روشهای سنتی را ندارد و کار را در سریعترین زمان ممکن به پایان میرساند.
تخریب بتنهای مسلح با استفاده از واترجت انجام میشود. در این روش، یک جریان آب با فشار بسیار بالا به سطح بتن پاشیده میشود. این فشار قوی باعث میگردد تا بتن خرد شده و از میلگردهای داخل آن جدا شود. این فرآیند، روشی تمیز و کنترلشده برای از بین بردن بتن است که سر و صدای کم و گرد و غبار کمی ایجاد میکند.
تخریب بتن آرمه با مواد شیمیایی
در این روش، ابتدا سوراخهایی در بتن ایجاد میشود. سپس مواد شیمیایی مخصوصی که توانایی انبساط و افزایش حجم دارند (مانند کتراک) را داخل این سوراخها میریزند. این مواد به تدریج منبسط میشوند و فشار زیادی به بتن وارد میکنند. در نتیجه، بتن ترک خورده و سست میشود. پس از آن، میتوان بتنهای تخریب شده را به راحتی با دست جدا کرد. اگر قطعات بتن بزرگ و سنگین باشند، از ابزاری مثل جرثقیل برای برداشتن آنها استفاده میشود.
تخریب بتنهای مسلح یا همان بتن آرمه با استفاده از مادهای به نام کتراک انجام میشود. این ماده یک ترکیب شیمیایی غیر انفجاری است که برای شکستن سنگ، بتن و سطوح سخت دیگر به کار میرود.
روش کار به این صورت است که ابتدا چالههایی در سطح بتن ایجاد میکنند. سپس پودر کتراک را با آب مخلوط کرده و خمیر حاصل را داخل این چالهها میریزند. این ماده پس از مدتی شروع به انبساط میکند و نیروی زیادی به دیوارههای چاله وارد میآورد. این نیروی فشاری آنقدر زیاد است که بتن را از درون میشکند و باعث تخریب آن میشود.
استفاده از کتراک مزایایی دارد. از جمله اینکه برخلاف انفجار، سر و صدای زیاد، لرزش شدید یا پرتاب خردهسنگ ایجاد نمیکند. بنابراین برای تخریب در مناطق مسکونی یا نزدیک به سازههای حساس گزینه مناسبتری است. همچنین نیاز به مجوزهای پیچیده مواد منفجره را ندارد.
این روش معمولاً برای پروژههای متوسط مانند تخریب دیوارها، شالودهها، سقفها یا حتی سنگهای بزرگ استفاده میشود. زمان تأثیر آن بستگی به عواملی مانند نوع کتراک، دمای محیط و سختی بتن دارد و ممکن است از چند ساعت تا یک روز کامل طول بکشد.
تخریب بتن آرمه با روش مکانیکی
رایجترین و عملیترین راه برای شکستن بتن مسلح، روش مکانیکی است. در این روش با استفاده از دستگاههای قدرتمند، بتن را خرد و جدا میکنند. از معمولترین ابزارهای این کار میتوان به کمپرسورهای بادی و چکشهای تخریب اشاره کرد که بسته به اندازه و مقدار کار، در مدلهای گوناگونی ساخته میشوند.
در میان راههای مختلف برای شکستن بتن مسلح، چکش تخریب یا پیکور یکی از پرکاربردترین ابزارهاست. این چکشها معمولاً بر اساس وزنشان دستهبندی میشوند. هرچه چکش تخریب سنگینتر باشد، نیروی ضربه و قدرت بیشتری در اختیار کاربر قرار میدهد. مدلهای سبکتر بیشتر برای کارهای تخریب کوچک و سبک مناسب هستند، در حالی که از چکشهای سنگینتر معمولاً در پروژههای تخریب بزرگ و عملیات صنعتی استفاده میشود.
رونیکس؛ تولیدکننده بهترین بتنکن و چکش تخریبهای بازار ابزار ایران
تولیدکنندگان بسیاری در بازار، چکشهای تخریب با وزنهای گوناگون عرضه میکنند. رونیکس که از نامهای بزرگ و پیشرو در صنعت ابزار ایران به شمار میرود، انواع مختلفی از چکشهای بتنکن و تخریب را برای کارهای سوراخکاری و خرابکردن سطوح سخت تولید میکند. اگر قصد خرید این نوع محصولات از برند رونیکس را دارید، میتوانید به نمایندگیهای فروش این شرکت در شهرهای مختلف مراجعه نمایید. به نظر شما چه راههای دیگری برای تخریب بتنهای مسلح وجود دارد؟
بیشتر بخوانید:«چکش تخریب 7.5 کیلویی رونیکس مدل 2800»«چکش تخریب 18 کیلویی 2818 رونیکس»