برای ساخت و طراحی پلههای یک ساختمان چندطبقه چه قوانینی باید رعایت شود؟ روش طراحی انواع پله چگونه است؟ اگر میخواهید پاسخ این پرسشها را بدانید، ادامه این مطلب را مطالعه کنید.
سکونت در آپارتمانهای چندطبقه، سالهاست که شکل زندگی در شهرها را دگرگون کرده. در گذشته، با ورود به یک خانه، معمولاً حیاط، حوض و باغچههای سرسبز دیده میشد؛ اما امروزه به جای آنها با پلهها و آسانسور مواجهیم. به همین دلیل، نحوه طراحی و اجرای پلهها — از نظر اندازه و ابعاد — اثر قابل توجهی بر فضای مشترک ساختمان میگذارد.
پلکان ساختمان
پلکان بخشی از ساختمان است که برای رفت و آمد بین دو طبقه یا دو سطح با ارتفاع مختلف ساخته میشود. این قسمت، فضایی مشترک بین همه ساکنان است و برای ساخت آن باید اصول فنی و مهندسی به دقت رعایت شود.
ضوابط و الزامات استاندارد طول و عرض راهپله؛ مهمترین نکاتی که باید به آن توجه کنید!
ابعاد استاندارد برای ساخت راهپله بر اساس بررسیها و تجربههای فراوان مهندسان تعیین شده است. رعایت این اندازهها و استانداردهای مقرر در قوانین ملی ساختمان، برای تمام مهندسانی که در اجرا و نظارت پروژه نقش دارند، ضروری است.
چکیده ضوابط قوانین ملی ساختمان مبحث چهارم برای راهپله
سازمان نظام مهندسی برای مهندسان و دستاندرکاران ساختمان، استانداردهایی برای اندازههای فضای راهپله و آسانسور تعیین کرده است. این مقررات به شرح زیر است:
۱- اندازهی داخلی فضای راهپله باید ۲۴۰ در ۴۸۰ سانتیمتر باشد.
۲- اندازهی داخلی چاه آسانسور باید ۱۶۰ در ۲۰۰ سانتیمتر یا حدود ۳ متر مربع باشد.
۳- فضای ایستادن جلوی آسانسور (لابی) باید ۱۵۰ در ۱۵۰ سانتیمتر یا حدود ۲.۲۵ متر مربع باشد.
۴- اگر در هر طبقه حداکثر چهار آپارتمان وجود داشته باشد، یک راهپله و یک آسانسور کافی است.
۵- اگر در هر طبقه بیش از چهار آپارتمان باشد، حداقل دو راهپله و دو آسانسور لازم است.
۶- ارتفاع هر پله ۱۷ سانتیمتر، عرض کف پله ۳۰ سانتیمتر و ضخامت دیوارهای دور راهپله و چاه آسانسور ۲۰ سانتیمتر باید باشد.
در طراحی راهپله، حداکثر تعداد پلهها چقدر باید باشد؟
در هر قسمت از پلکان باید دوازده پله ساخته شود. این یک قاعده ثابت است و ناظران ساختمان باید دقت کنند که این قانون به درستی رعایت شود. اگر در هر قسمت تعداد پلهها از این بیشتر شد، باید بین آنها یک سطح صاف به نام پاگرد در نظر گرفته شود.
ابعاد استاندارد هر پله چقدر است؟
بلندی هر پله به طور معمول و استاندارد، حداکثر ۱۸ سانتیمتر است و در بعضی مواقع در حین ساخت ممکن است این اندازه تا ۲۰ سانتیمتر هم برسد. اما اگر بلندی پله از ۲۰ سانتیمتر بیشتر شود، بالا و پایین رفتن از آن سخت و دشوار خواهد بود.
عرض کف هر پله باید حداقل ۳۰ سانتیمتر باشد. اگر کف پله از این اندازه کمتر باشد، احتمال لیز خوردن و افتادن افراد ساکن در ساختمان بیشتر میشود.
هنگام ساختن یا خرید یک ساختمان، بهتر است پهنای کلی راهپله را با دقت در نظر بگیرید. کمترین اندازه مجاز برای پهنای راهپله در ساختمانهای مسکونی، ۱۱۰ سانتیمتر است. اگر تعداد ساکنان ساختمان کمتر از ۵۰ نفر باشد، این اندازه میتواند تا ۹۰ سانتیمتر نیز کاهش یابد.
نکات ایمنی در طراحی راهپله
رعایت اصول ایمنی در ساختمانهای شهری، نقش بسیار مهمی در تعیین قوانین و مقررات فنی دارد. در مورد پلکان، نصب نرده و حفاظ از اهمیت بالایی برخوردار است. یکی از نکات کلیدی در زمان ساخت و اجرای پلکان، ایجاد محافظ در کنارههای باز و بدون حصار آن است. ارتفاع این حفاظ باید دستکم ۸۰ سانتیمتر باشد.
ابزاری برای اجرای بهتر استانداردهای ساختمانی
برای اجرای درست قوانین و رعایت استانداردهای مربوط به ابعاد راهپله در ساختمان، به ابزارهای مناسبی نیاز داریم. این ابزارها کمک میکنند تا کار مطابق با مقررات ملی ساختمان انجام شود. از جمله این ابزارها میتوان به تراز، متر اندازهگیری دقیق و پروفیلبر اشاره کرد.
1. پروفیلبر مهندسی؛ برشی دقیق
در ساختمانسازی برای درست کردن چهارچوب درها و پنجرهها، معمولاً از قطعات فلزی محکم استفاده میکنند. بریدن این قطعات فلزی کار سادهای نیست و نیاز به یک وسیله مخصوص برش به نام پروفیلبر دارد.
این دستگاه برش فلز، دارای موتور قوی و گیربکسدار است که آن را به ابزاری تخصصی برای ساخت انواع اسکلتها و سازههای فلزی تبدیل کرده است. همچنین، با تنظیم زاویهی دستگاه میتوان برشهای مورب و زاویهدار نیز انجام داد. پروفیلبر در حین کار جرقه ایجاد میکند، اما برای ایمنی بیشتر کاربر، یک محافظ قابل تنظیم دارد که این جرقهها را هدایت و کنترل میکند.
پروفیلهای مهندسی رونیکس، محصولاتی با کیفیت و دقیق هستند که برای استفاده در صنعت ساختمانسازی طراحی و تولید میشوند. این پروفیلها از ورقهای فولادی با کیفیت بالا ساخته میشوند و در فرآیندی دقیق، به شکلها و اندازههای استاندارد درمیآیند.
از این پروفیلها بهطور گسترده در ساخت در و پنجرههای آلومینیومی، نماهای شیشهای، دیوارهای پردهای و انواع Partitionها استفاده میشود. دقت در تولید و کیفیت مواد اولیه، باعث میشود این پروفیلها استحکام بالا، دوام طولانی و ظاهری زیبا داشته باشند.
پروفیل رونیکس به دلیل تنوع در طرح و اندازه، امکان اجرای پروژههای مختلف معماری را فراهم میکند و نیازهای متنوع معماران و سازندگان را برآورده میسازد.
2. تراز بنایی؛ ابزاری برای دقت بیشتر
تراز ساختمانی رونیکس با بیشترین دقت و به کمک پیشرفتهترین روشهای ساخت تولید شده و سطحی کاملاً صاف و یکدست دارد. این محصول گواهینامه استاندارد اروپا (CE) را نیز دریافت کرده است.
روی بدنه این تراز، سه نشانگر یا حباب تراز نصب شده که وضعیت افقی، عمودی و زاویه ۴۵ درجه را نشان میدهند. مایع داخل این نشانگرها از نوع شبتاب است و در محیطهای کمنور یا تاریک به خوبی دیده میشود، بنابراین در چنین شرایطی هم میتوان از تراز استفاده کرد.
حبابهای تراز با محفظههای محکم و شفاف اکریلیک محافظت میشوند که باعث میشود در برابر ضربه و شکستن مقاومت بالایی داشته باشند. مایع داخل تراز نیز با دقیقترین فناوریهای تنظیم و کالیبراسیون، به دقت آماده شده است.
بدنه این تراز دستی با پوشش مخصوص پودری پوشانده شده که از زنگ زدگی و خوردگی آن جلوگیری میکند و باعث دوام بیشتر ابزار میشود.
تراز ساختمانی رونیکس
برای اینکه یک ساختمان کاملاً صاف، محکم و ایمن بنا شود، باید از وسیلهای دقیق برای اندازهگیری و تنظیم زوایا و سطوح آن استفاده کرد. تراز بنایی مهندسی رونیکس، ابزاری قابل اعتماد و با کیفیت برای این کار است.
این تراز به سازندگان و مهندسان کمک میکند تا دیوارها، ستونها و سایر بخشهای ساختمان را به درستی و در امتداد افق یا عمود دقیق قرار دهند. با استفاده از این وسیله، از کج شدن یا ناپایداری سازه جلوگیری میشود و نتیجه، یک کار بنایی تمیز و اصولی خواهد بود.
تراز رونیکس با دقت بالا و ساختاری بادوام طراحی شده است تا در شرایط مختلف کاری در محل ساختوساز، عملکرد دقیقی داشته باشد و نیازهای فنی پروژههای ساختمانی را به خوبی برآورده کند.
3. فرز سنگبری؛ پر قدرت در برش
فرز سنگبری رونیکس، از ابزارهای بسیار مهم و لازم در کارهای ساختمانی و برای بریدن گونههای مختلف سنگ به شمار میرود. این دستگاه قدرتمند میتواند حتی در محکمترین سنگها به آسانی برش ایجاد کند و بریدگیهایی دقیق و تمیز انجام دهد که برای ساختن پلهها بسیار مناسب است.
فرز سنگبری رونیکس یک دستگاه تخصصی و قدرتمند است که برای برش و شکلدهی به سنگهای طبیعی مانند گرانیت، مرمر و تراورتن طراحی شده است. این دستگاه با استفاده از یک سر فرز که تیغههای الماسه دارد، روی سطح سنگ حرکت میکند و آن را با دقت بالا میبرد یا طرحهای مختلفی روی آن ایجاد میکند.
فرز سنگبری رونیکس معمولاً برای کارهایی مانند شیارزنی، لبهسازی، ساب زدن و ایجاد نقشهای تزئینی روی سنگ استفاده میشود. این دستگاه به دلیل قدرت موتور و طراحی مناسب، امکان کار طولانیمدت با سنگهای سخت را فراهم میکند و نتیجهای صاف و دقیق ارائه میدهد.
استفاده از این دستگاه نیاز به مهارت و رعایت نکات ایمنی مانند استفاده از عینک، ماسک و گوشی محافظ دارد تا از آسیبهای احتمالی جلوگیری شود.
رونیکس، همراه مطمئن مهندسان عمران و معماری
برای ساخت سازههای مهندسی، استفاده از ابزار دقیق برای محاسبه اعداد بسیار مهم است. رونیکس با سالها فعالیت موفق در بازار ابزار ایران و صادرات به کشورهای بزرگ جهان، امروز در میان برندهای برتر ابزار دنیا جای دارد. ابزارهایی مانند متر مهندسی و تراز بنایی، از لوازم ضروری هر مهندس عمران و سازه به شمار میروند و رونیکس با بهرهگیری از دانش مهندسان خود، توانسته بهترین محصولات را در این زمینه طراحی و تولید کند.
محاسبه دقیق فاصلهها بر پایه استانداردهای سازمان نظام مهندسی، نقش کلیدی در طراحی و ایمنی سازه ایفا میکند. اگر شما نیز مهندس ناظر یا مهندس سازه هستید و در اجرای عملیات ساختمانی مشارکت دارید، حتماً با اهمیت متر مهندسی و تراز بنایی آشنا میباشید.
اجرای صحیح نقشههای ساختمانی بدون استفاده از ابزار کارآمد و تخصصی ممکن نیست. پروفیلبر و فرز سنگبری رونیکس از جمله ابزارهای مهمی هستند که در مراحل مختلف اجرای نقشههای ساختمانی مورد استفاده قرار میگیرند. اگر برای اجرای راهپله ساختمان به ابزار مناسب و حرفهای نیاز دارید، رونیکس آخرین انتخاب شما خواهد بود.
{“@context”:”https://schema.org”,”@type”:”FAQPage”,”mainEntity”:[{“@type”:”Question”,”name”:”ابعاد استاندارد برای طراحی ارتفاع راهپله چه میزان میتواند باشد؟”,”acceptedAnswer”:{“@type”:”Answer”,”text”:”ارتفاع پلهها، به صورت استاندارد در بیشترین اندازه ۱۸ سانتیمتر است و گاهی در زمان ساخت این عدد تا۲۰ سانتیمتر میتواند افزایش داشته باشد؛ اما ارتفاع پله بیش از 20 سانتی متر، میتواند عبور و مرور را با سختی و دشواری همراه کند.”}}]}
در ادامه، اندازههای استاندارد طول، عرض و ارتفاع پله را بر اساس سایت خشت اول بررسی میکنیم:
عرض پله:
* کمترین عرض مجاز برای پلهها در ساختمانها ۱۱۰ سانتیمتر است. اما در ساختمانهایی که جمعیت آن کمتر از ۵۰ نفر است، این اندازه میتواند تا ۹۰ سانتیمتر کاهش یابد.
* در پلههای فرعی یک ساختمان، کمترین عرض مجاز به این صورت است: اگر پله بین دو نرده باشد ۶۰ سانتیمتر، اگر بین دو دیوار باشد ۸۰ سانتیمتر و اگر بین یک دیوار و یک نرده قرار گیرد ۷۰ سانتیمتر است.
* برای پلههای مستقیم که در مسیر اصلی رفتوآمد قرار دارند، کمترین عرض ۱۰۰ سانتیمتر است. اما اگر این پلهها دارای پاگرد (محل توقف بین طبقات) باشند، عرض آنها باید حداقل ۱۲۰ سانتیمتر باشد.
* کمترین اندازه مجاز برای هر پاگرد ۱۱۰ سانتیمتر است. البته اگر در محل پاگرد ستون یا برآمدگی دیگری وجود داشته باشد، عرض مفید و عبور در آن نقطه باید حداقل ۹۰ سانتیمتر باشد.
ارتفاع پله:
در ساختمانهای آپارتمانی و خانهها، بلندی هر پله معمولاً بین ۱۷ تا ۱۹ سانتیمتر است. اما در بیشتر موارد، ارتفاع استاندارد و معمول ۱۸ سانتیمتر در نظر گرفته میشود. گاهی اوقات در زمان ساخت، این اندازه تا ۲۰ سانتیمتر نیز افزایش مییابد که این موضوع میتواند رفت و آمد را دشوار کند.
همچنین، در طراحی پلهها باید به این نکته توجه کرد که: دو برابر ارتفاع پله، به اضافهی عمق کف پله، باید عددی بین ۶۳ تا ۶۴ سانتیمتر باشد.
کف پله:
اندازه مناسب برای کف پله معمولاً بین ۳۰ تا ۳۳ سانتیمتر در نظر گرفته میشود. اگر این اندازه کمتر از حد استاندارد باشد، ممکن است باعث لیز خوردن یا افتادن افراد هنگام بالا و پایین رفتن از پلهها شود.
سوالات متدوال:
برای ساخت پلهها، ارتفاع استاندارد هر پله معمولاً چقدر است؟
به طور معمول، بلندی هر پله در بیشتر موارد ۱۸ سانتیمتر در نظر گرفته میشود. گاهی اوقات این اندازه در هنگام ساخت تا ۲۰ سانتیمتر نیز افزایش مییابد. اما اگر ارتفاع پله از ۲۰ سانتیمتر بیشتر شود، بالا و پایین رفتن از آن سخت و دشوار خواهد بود.