ممکن است شما هم با این مشکل روبرو شده باشید که اجاق گاز صفحهای شما صدای گاز میدهد، اما شعلهای روشن نمیشود. در بسیاری از موارد، دلیل این اتفاق خراب شدن قطعهای به نام ترموکوپل است. ترموکوپل یک بخش مهم در اجاق گاز است که حرارت را حس میکند و با تولید یک سیگنال الکتریکی، نه تنها کارکرد گاز را کنترل میکند، بلکه از خطر آتشسوزی نیز پیشگیری مینماید. پس از مدتی استفاده، ممکن است این قطعه فرسوده شود و لازم باشد آن را تعمیر یا جایگزین کنید. در این مطلب، روش تعمیر ترموکوپل اجاق گاز صفحهای را یاد میگیرید تا بتوانید خودتان در خانه این کار را انجام دهید. رونیکس را بخوانید.
عیب یابی ترموکوپل اجاق گاز
پیش از شروع تعمیر ترموکوپل، به دفترچه راهنمای اجاق گاز خود مراجعه کنید و تاریخ پایان گارانتی آن را بررسی نمایید. اگر دستگاه شما هنوز تحت پوشش گارانتی است، از تعمیر خودداری کرده و با مرکز خدمات تماس بگیرید تا تکنسینهای مجرب این کار را به صورت رایگان برای شما انجام دهند.
اما اگر اجاق گاز صفحهای شما گارانتی نداشت یا مدت ضمانت آن به پایان رسیده بود، چه باید کرد؟
در این صورت، ابتدا باید ترموکوپل را بررسی کنید تا مشکل آن را پیدا نمایید. شناسایی خرابی ترموکوپل اجاق گاز برای حفظ ایمنی و عملکرد مناسب آن در آشپزخانه بسیار مهم است. اگر آماده هستید، ادامه مطلب را بخوانید تا روشهای تشخیص وضعیت و مشکلات رایج ترموکوپل را به شما آموزش دهیم.

۱. بررسی اتصال میلهها
ابتدا از قطع بودن کامل جریان گاز اطمینان حاصل کنید. سپس نقطهای را که دو سیم ترموکوپل به هم وصل شدهاند، بررسی نمایید. این دو سیم باید کاملاً به هم متصل و یکدست باشند و هیچ اثری از سوختگی یا آسیب در آنها دیده نشود. اگر این سیمها سوخته یا از هم جدا شده باشند، نشاندهنده خرابی ترموکوپل است.
۲. کنترل بوبین
در انتهای ترموکوپل، قطعهای به نام بوبین وجود دارد که وظیفهی اتصال میلههای داخلی و خارجی را با کمک یک واشر بر عهده دارد. در صورت خرابی بوبین، عملکرد ترموکوپل مختل میشود. به همین دلیل، لازم است بوبین با دقت بررسی شود تا هرگونه مشکل، آسیب یا نشتی در آن تشخیص داده شود.
۳. ارزیابی تأثیر حرارت
قسمتی از ترموکوپل که در مجاورت مستقیم شعله قرار دارد، ممکن است بر اثر تماس طولانیمدت با حرارت بالا، بسوزد یا شکل خود را از دست بدهد. این بخش را با دقت وارسی کنید تا هرگونه تغییر شکل یا آسیبی که ناشی از حرارت باشد، شناسایی کنید.
۴. آزمایش خودکار قطع گاز
شعله را روشن کنید و بعد با وزش باد آن را خاموش نمایید. اگر بعد از خاموش شدن شعله، جریان گاز به سرعت قطع شود، نشان میدهد که ترموکوپل سالم است. اما اگر جریان گاز قطع نشود، احتمالاً ترموکوپل مشکل دارد و باید تعمیر یا تعویض گردد.
۵. آزمایش حرارتی بوبین
به ترموکوپل حرارت بدهید. سپس قسمت مرکزی آن را به سمت داخل فشار داده و حدود ۲۰ ثانیه در همان حالت نگه دارید. پس از رها کردن، اگر سوپاپ (بوبین) همچنان بسته باقی ماند، نشاندهنده عملکرد صحیح ترموکوپل است. در صورتی که سوپاپ باز شود، ترموکوپل ممکن است مشکل داشته باشد و باید بررسی یا تعویض گردد.

آموزش تعمیر ترموکوپل گاز صفحهای
حالا که دلایل خرابی و اشکالات ممکن را یاد گرفتید، زمان آن فرا رسیده که برای رفع مشکلات ترموکوپل اجاق گاز اقدام کنید. تعمیر ترموکوپل برای بهتر کار کردن و بالا بردن ایمنی وسیله شما بسیار مهم است. این کار هم از بروز مشکلات بزرگتر جلوگیری میکند و هم باعث میشود مجبور نشوید هزینههای سنگین برای تعمیرات اساسی یا خرید اجاق گاز جدید بپردازید. آماده اید تا کار را آغاز کنیم؟
مرحله اول: ایمنی و قطع جریانهای ورودی
اول از همه باید از ایمنی خود مطمئن شوید. ابتدا جریان گاز و برق متصل به دستگاه را کاملاً قطع کنید.
مرحله دوم: دسترسی و بررسی ترموکوپل
در این مرحله از تعمیر حسگر شعله گاز (ترموکوپل)، باید سر آن را که معمولاً نزدیک به صفحه داغ یا شعله قرار دارد، پیدا کنید. این قطعه ممکن است در قسمت بالای فر در اجاق گازهای دارای فر، نصب شده باشد. اطمینان حاصل کنید که این ناحیه کاملاً تمیز باشد و هیچ گونه دوده، کثیفی یا آسیبی روی آن نباشد.
مرحله سوم: پاکسازی و رسوبزدایی
اگر حسگر دما (ترموکوپل) کثیف یا دچار رسوب شده، میتوانید آن را به آرامی با کاغذ سنباده تمیز کنید. دقت کنید که همه رسوبات و آلودگیها پاک شوند؛ چون اگر چیزی روی حسگر باقی بماند، نمیتواند گرمای لازم را به درستی دریافت کند و درست کار نخواهد کرد.
برای این کار میتوانید از کاغذ سنباده رول P80 رونیکس مدل RH-3782 استفاده کنید.
مرحله چهارم: آزمایش و تست
بعد از تمیزکاری و اطمینان از سالم بودن قطعات و نداشتن رسوب، گاز و برق دستگاه را دوباره وصل کنید و آن را آزمایش نمایید. شعله را روشن کنید و بررسی کنید که ترموکوپل به شکل صحیح کار میکند. در صورتی که شعله به طور پیوسته و ثابت روشن ماند، نشاندهنده این است که مشکل برطرف شده و دستگاه آماده بهرهبرداری است.

اگر مشکل ترموکوپل با رسوب زدایی رفع نشد چه کار کنیم؟
گاهی اوقات تمیز کردن رسوبات از روی ترموکوپل اجاق گاز صفحهای مشکل را حل میکند؛ اما اگر مشکل عمیقتر باشد چه باید کرد؟ در واقع، در چنین شرایطی معمولاً خودتان نمیتوانید کاری انجام دهید. پس اگر تمام مراحل عیبیابی را انجام دادید و ترموکوپل هنوز کار نکرد، بهترین راه این است که با یک تعمیرکار ماهر تماس بگیرید و از او کمک بخواهید. ممکن است ترموکوپل اجاق گاز شما نیاز به جوشکاری یا لحیم کاری داشته باشد. این گونه تعمیرات حتماً باید توسط فردی با مهارت و تجربه کافی انجام شود تا از ایجاد مشکلات جدید جلوگیری شود.
نکات مهم برای افزایش طول عمر ترموکوپل گاز
اگر از افراد با تجربه در این زمینه سوال کنید، حتماً به شما خواهند گفت که نگهداری و مراقبت درست از ترموکوپل، عمر آن را به طور چشمگیری افزایش میدهد. توصیههای زیر را به کار ببندید تا برای سالهای طولانی نیازی به تعویض یا تعمیر ترموکوپل اجاق گاز صفحهای خود نداشته باشید.
**اجاق گاز را همیشه تمیز نگه دارید:** همانطور که قبلاً هم اشاره شد، باقیمانده غذا، چربی و رسوبات به مرور روی ترموکوپل جمع میشوند و کارکرد آن را با مشکل مواجه میکنند. برای تمیز کردن ترموکوپل، از یک دستمال نمدار و مواد شوینده ملایم استفاده کنید. به خاطر داشته باشید که سیم ظرفشویی یا اسکاجهای زبر ممکن است به آن آسیب بزنند.
**از ظرف مناسب استفاده کنید:** از قرار دادن ظروفی که از شعله گاز بزرگتر هستند، خودداری کنید. این کار میتواند باعث خم شدن یا حتی شکستن ترموکوپل شود. همچنین از گذاشتن ظروف خیلی سنگین روی اجاق پرهیز کنید تا فشار اضافی به آن وارد نشود.
**از ریختن مایعات روی ترموکوپل جلوگیری کنید:** اگر آب یا هر مایع دیگری روی اجاق گاز ریخت، سریع آن را تمیز و خشک کنید تا ترموکوپل زنگ نزند.
**اجاق گاز را در محیطی با هوای جریاندار استفاده کنید:** تهویه مناسب از جمع شدن گاز و بخارهای مضر اطراف ترموکوپل جلوگیری کرده و به دوام بیشتر آن کمک میکند.
**بررسی دورهای را فراموش نکنید:** بهتر است ترموکوپل گاز به طور منظم، یا توسط خود شما یا یک تعمیرکار ماهر، بررسی شود تا در صورت مشاهده هرگونه آسیب یا مشکل، سریعاً بتوان آن را تعمیر یا جایگزین کرد.

انتخاب ترموکوپل مناسب برای اجاق گاز شما
اگر پس از بررسی ترموکوپل متوجه شدید که دیگر قابل تعمیر نیست و باید تعویض شود، توجه داشته باشید که ابتدا باید نوع و مشخصات اجاق گاز خود را به خوبی بشناسید تا ترموکوپل مناسب آن را انتخاب کنید. جدول زیر نکات کلیدی و راهنمای کلی برای این انتخاب را به شما ارائه میدهد.
| جدول ویژگیهای ترموکوپل مناسب برای اجاق گاز صفحهای | ||
| نکات مهم | توضیحات | معیار |
| نوع ترموکوپلی که میخرید، باید با نوع قبلی که در اجاق گاز شما استفاده شده، مطابقت داشته باشد. | K، J، T، E، R | نوع |
| طول ترموکوپل را مطابق با دفترچه راهنمای اجاق گاز خود انتخاب کنید. | باید به شعله برسد. | طول |
| قبل از انتخاب، قطر رزوه ترموکوپل را با استفاده از یک کولیس اندازه گیری کنید. | باید با سوراخ رزوهای در اجاق گاز شما مطابقت داشته باشد. | قطر رزوه |
| این مورد را میتوانید با کمی تحقیق در بازار و پرسوجو از متخصصان متوجه شوید. | برندی را انتخاب کنید که کیفیت و عملکرد خوبی داشته باشد. | برند |
| ترموکوپل ها در قیمت های مختلف موجود هستند. | با توجه به بودجه خود انتخاب کنید. | قیمت |
برای حفظ ایمنی و کارایی بهتر، هنگام انتخاب اجاق گاز و دیگر لوازم آشپزخانه، دقت در اندازهها و تناسب آنها با ابعاد کابینتها بسیار اهمیت دارد. اگر در حال طراحی و ساخت کابینت جدید هستید، مطالعهی راهنمای گامبهگام اندازهگیری کابینتهای امدیاف نیز میتواند برای شما مفید باشد.

سخن آخر
ترموکوپل یک بخش حیاتی در اجاق گاز شماست که باعث میشود گاز بهطور ایمن بسوزد و از حوادث جلوگیری کند. بنابراین حتی اشکالات کوچک آن را نیز نباید نادیده بگیرید. با مراقبت منظم از این قطعه میتوانید از خرابیهای جدی و هزینههای سنگین پیشگیری کنید. همیشه اجاق گاز را تمیز نگه دارید، مشکلات جزئی را به موقع رفع کنید و در صورت نیاز، از یک تعمیرکار ماهر کمک بگیرید. با رعایت این موارد، اجاق گاز شما برای سالها به خوبی کار خواهد کرد و آشپزخانهای امن و گرم خواهید داشت.
سؤالات متداول
چطور بفهمم ترموکوپل اجاق گازم مشکل دارد؟
علائم اصلی خرابی ترموکوپل اینها هستند: شعله روشن نمیشود (با اینکه صدای خروج گاز را میشنوید)، شعله بلافاصله پس از روشن شدن خاموش میشود، یا جریان گاز حتی پس از خاموش کردن شعله قطع نمیگردد. همچنین اگر دیدید قسمتی از آن که نزدیک شعله است تغییر شکل داده یا سوخته، به احتمال زیاد ترموکوپل خراب شده است.
آیا خودم میتوانم ترموکوپل را عوض کنم؟
اگر سابقه و آشنایی کافی با تعمیرات وسایل گازسوز دارید، میتوانید این کار را شخصاً انجام دهید. اما همیشه ایمنی را در نظر اول قرار دهید. اگر در هر مرحلهای احساس ناامنی یا تردید کردید، حتماً از یک تعمیرکار ماهر کمک بگیرید. همچنین به خاطر داشته باشید اگر اجاق گاز شما هنوز تحت گارانتی است، برای حفظ اعتبار گارانتی، خودتان دست به تعمیر آن نزنید.
آیا همه ترموکوپلها برای اجاق گاز من مناسبند؟
خیر. ترموکوپلها در انواع مختلف، با طول، نوع اتصال و ویژگیهای فنی متفاوتی ساخته میشوند. باید حتماً با مدل و مشخصات اجاق گاز شما همخوانی داشته باشند. قبل از خرید یا تعویض، مطمئن شوید ترموکوپلی که انتخاب میکنید دقیقاً با نیازها و مشخصات فنی اجاق گازتان سازگار است.
