نحوه نواختن ساز کالیمبا به زبان ساده
کالیمبا یک ساز سنتی با ریشه آفریقایی است که این روزها بسیار محبوب شده است. یادگیری نواختن آن کار پیچیدهای نیست، اما رعایت چند نکته مهم میتواند به شما کمک کند. در این مطلب از وبلاگ آموزشگاه موسیقی الهام، روش سادهای برای نواختن ساز کالیمبا را به شما آموزش میدهیم.
نت های ساز کالیمبا
در ساز کالیمبا و بیشتر سازهای مشابه آن، نتهای بمتر نزدیک به وسط ساز و نتهای زیرتر به سمت دو گوشه چپ و راست قرار میگیرند. این چینش باعث میشود انگشت شست راحتتر حرکت کند و به همه تیغهها دسترسی داشته باشد. البته بعضی از انواع کالیمبا ممکن است چیدمان متفاوتی برای نتها داشته باشند.
اما در آموزش معمول کالیمبا، از چیدمان استانداردی استفاده میشود که در آن نت دو (C) در مرکز قرار دارد و بقیه نتها به ترتیب یکی در میان در طرف چپ و راست آن چیده شدهاند. در این روش، تیغهها معمولاً به این شکل کنار هم قرار میگیرند:
D B G E C A F D C E G B D F A C E
صدای کالیمبا از لرزش تیغههای فلزی کوچکی به وجود میآید که معمولاً از جنس فولاد هستند. هر تیغه برای تولید یک نت موسیقی خاص کوک میشود. وقتی با انگشتان خود این تیغهها را به پایین فشار میدهید و رها میکنید، آنها به ارتعاش درآمده و صدایی نرم و زنگوار تولید میکنند.
این ساز اغلب بین هفت تا هفده تیغه دارد که نتهای مختلفی را پوشش میدهند. با ترکیب این صداها میتوان ملودیهای ساده تا نسبتاً پیچیدهای را نواخت. صدای کالیمبا آرامشبخش و شبیه به موسیقی جعبهای است و به خاطر سادگی در یادگیری، برای شروع سفر موسیقی گزینهای دوستداشتنی است.
نحوه کوک کالیمبا
بیشتر سازهای کالیمبایی که برای فروش هستند بین ۱۰ تا ۱۷ کلید (یا نت) دارند. طبیعتاً هرچه تعداد کلیدهای ساز بیشتر باشد، شما میتوانید نتهای بیشتری را بنوازید و محدوده صوتی گستردهتری در اختیار خواهید داشت. جالب اینجاست که نواختن مدلهای با کلید کمتر یا بیشتر، تفاوت محسوسی در سختی کار ایجاد نمیکند.
کالیمباهای برنددار معمولاً در سه نوع اصلی عرضه میشوند: سلسته، تربل و آلتو.
مدل سلسته طراحی تخت و سادهای دارد و جعبه صدا در آن وجود ندارد. این ساز صدایی شفاف تولید میکند و محدوده ۱۷ نتی آن از B3 تا D6 است.
نوع تربل هم همان ۱۷ نت را پوشش میدهد، اما به خاطر داشتن جعبه صدا، کیفیت و غنای صدای آن از مدل سلسته بهتر است.
کالیمبای آلتو نیز جعبه صدایی مشابه تربل دارد، اما محدوده نتهای آن کمتر و معمولاً شامل ۱۵ نت از G3 تا G5 میشود.
برای کوک کردن کالیمبا کافیست با چکش مخصوص آن، به پشت یا جلوی تیغهها ضربههای آرامی بزنید تا کمی جابهجا شوند. هرچه طول بخش مرتعش تیغه کوتاهتر شود، صدای آن زیرتر، و هرچه این طول بیشتر شود، صدای آن بمتر میگردد. برای اطمینان از دقت کوک، میتوانید از یک تیونر الکترونیکی یا نرمافزارهای مشابه روی موبایل استفاده کنید. تیغه را کمکم جابهجا کنید و آن را بنوازید تا وقتی که صفحه تیونر، نت مورد نظر شما را به رنگ سبز نشان دهد. این علامت میگوید که کوک ساز شما درست شده است.
برای نواختن صحیح کالیمبا، لازم است نتهای آن به درستی تنظیم یا به اصطلاح «کوک» شوند. این کار با کمک یک اپلیکیشن تیونر روی تلفن همراه یا یک کوککننده دیجیتال انجام میشود. هر تیغه فلزی روی ساز، متناظر با یک نت موسیقی است. هنگام کوک کردن، با چکشی کوچک و نرم به آرامی بر سر تیغهها ضربه میزنیم. اگر نت مورد نظر از طریق اپلیکیشن بالاتر نشان داده شود، یعنی صدای تیغه زیرتر از حد لازم است و باید آن را کمی به سمت بیرون (به طرف خودتان) بکشید تا کشیده و زیرتر شود. اگر نت پایینتر نشان داده شود، یعنی صدای تیغه بمتر از حد مطلوب است و باید آن را به آرامی به سمت داخل (برخلاف جهت خودتان) فشار دهید تا شل شده و بمتر شود. این کار را برای هر تیغه تکرار کنید تا تمام نتها دقیق و هماهنگ شوند.