هر قطعه موسیقی که گوش میدهید، ویژگیهای مخصوص به خود را دارد. این ویژگیها شامل سبک موسیقی و همچنین نحوه تولید آن میشوند. یکی از نکات کلیدی برای شناخت بهتر یک قطعه موسیقی، توجه به این موضوع است که آیا با سازهای واقعی و صدای طبیعی ساخته شده یا با استفاده از کامپیوتر و نرمافزار تولید شده است.
برای اینکه بتوانید این تفاوت را تشخیص دهید، لازم است با دو مفهوم اصلی یعنی سونوریته و موزیکالیته آشنا شوید. قبلاً در مطالب گذشته، به طور کامل به تعریف سونوریته پرداختیم. حالا در این نوشته از وبلاگ ندابلاگ، میخواهیم بیشتر با مفهوم موزیکالیته در موسیقی آشنا شویم.
موزیکالیته چیست؟
بیش از دو دهه است که رایانهها قادر به پخش نتهای موسیقی هستند. به این معنا که شما میتوانید هر قطعهای را به رایانه بدهید و آن را برای شما بنوازد. این پخش اغلب از نظر دقت، حتی از اجرای بهترین نوازندگان هم بهتر است، چون معمولاً بدون اشتباه و کاملاً برنامهریزی شده انجام میشود.
اما فرق اصلی بین نواختن یک قطعه توسط رایانه و اجرای همان قطعه توسط انسان در چیست؟
پاسخ، احساسات است!
تفاوت اصلی بین انسان و رایانه در موسیقی، به بحث «حس و حال» و «کیفیت صدا» برمیگردد. احساسات است که بین اجرای یک انسان و یک رایانه، فاصلهٔ زیادی ایجاد میکند. فقط با استفاده از احساسات است که میتوان یک قطعه موسیقی را به شکلی که سزاوار آن است نواخت و از شنیدن آن لذت برد.
احساسات در نوازندگی، به معنی کنترل شدت و ضعف صدا و ایجاد تغییرات نرم در قطعه است. این تغییرات باعث میشود قطعه یکنواخت نشود، چون اگر یکنواخت باشد، شنونده خیلی زود از شنیدن آن خسته میشود. اگر نمیخواهید شنوندگان از نواختن شما خسته شوند، مسئلهٔ تغییر در شدت و نرمی صدا را جدی بگیرید.
احساسات در موزیکالیته
موزیکالیته یعنی نواختن یک قطعه با احساس و حال و هوای درست. برای اینکه بتوانیم یک قطعه را با احساس مناسب اجرا کنیم، اول باید آن قطعه را به خوبی بشناسیم. باید بدانیم آهنگساز آن چه کسی بوده، قطعه در چه دورهای ساخته شده، آهنگساز در کجا زندگی میکرده و شرایط آن منطقه در زمان آفرینش اثر چگونه بوده است.
بسیاری از قطعات موسیقی در دوران جنگ خلق شدهاند. اگر شما با موزیکالیته درست آنها را بنوازید، میتوانید احساسات موجود در آن قطعه را تنها با نواختن، به دیگران منتقل کنید. چقدر زیبا میشود وقتی قطعهای را به درستی بشناسیم و با احساس واقعی آن را اجرا کنیم.
پس اگر موسیقی با احساسات اصیل و بدون استفاده از صداهای کامپیوتری ساخته شود، میتوان مفهوم موزیکالیته را در آن مشاهده کرد.
شما هم از حالا به بعد، با شناخت بهتر سونوریته و موزیکالیته، میتوانید تفاوت این دو را در قطعات موسیقی تشخیص دهید.