آهنگسازی تنها هنر کنار هم چیدن نتها و ساختن یک آهنگ خوشایند نیست. گاهی اهداف عمیقتر و گستردهتری دارد. نمونه بارز آن را میتوان در موسیقی نظامی مشاهده کرد. در این قسمت از وبلاگ ندابلاگ، بیشتر با دنیای موسیقی نظامی آشنا خواهید شد.
معرفی موسیقی نظامی
موسیقی نظامی که در زبان انگلیسی Martial music یا Military music نامیده میشود، گونهای از موسیقی است که با هدف برانگیختن احساس میهندوستی، شجاعت، غرور ملی و احساسات مشابه ساخته میشود. واژه «Martial» در اصل به معنای جنگی و جنگنده است.
سازهایی که معمولاً در این نوع موسیقی به کار میروند، در سه دسته اصلی جای میگیرند:
* سازهای بادی چوبی
* سازهای بادی برنجی
* سازهای کوبهای
علاوه بر این سه گروه اصلی، آهنگساز ممکن است در ساخت قطعات نظامی از سازهای دیگر نیز استفاده کند.
هنگامی که در اجرای یک قطعه نظامی تنها از «سازهای بادی برنجی» استفاده شود، به آن «فانفار» (Fanfara) یا «موسیقی کِلرُن» (Clarion) گفته میشود.
آشنایی با موسیقی ویژه نیروهای مسلح
موسیقی نظامی، شکلی ویژه و پرانرژی از موسیقی است که با سازهای بادی و کوبهای اجرا میشود. این نوع موسیقی معمولاً در مراسمها، رژهها و رویدادهای رسمی نیروهای مسلح نواخته میشود.
هدف اصلی این موسیقی، ایجاد روحیه، انضباط و حس افتخار در میان اعضای نیروهای مسلح است. ریتمهای قوی و ملودیهای فراموشنشدنی آن، شجاعت، همبستگی و عشق به میهن را یادآوری میکند.
این موسیقی میتواند هم حالت حماسی و شاد داشته باشد و هم در مراسم یادبود، حالتی آرام و احترامآمیز به خود بگیرد. در بسیاری از کشورها، دستههای موسیقی نظامی، بخشی مهم و تاریخی از فرهنگ ارتش آن کشور به شمار میآیند.
موسیقی نظامی در ایران
موسیقی نظامی در ایران پیشینهای بسیار قدیمی دارد. همیشه سرودهای رزمی باعث شادی و انرژی سربازان و کوشش آنان برای رسیدن به پیروزی بودهاست. زنوفن، تاریخنگار یونانی، در کتاب «خصال کوروش» به سرودی اشاره میکند که کوروش و لشکریانش هنگام یورش به سربازان آسور آن را میخواندند. همچنین در این کتاب از صدای شیپور به عنوان نشانهی حرکت و آغاز حمله سپاه کوروش یاد شده است.
بر اساس روایت این کتاب، کوروش به فرمانده سپاه دستور میدهد که هنگام نبرد، همراه یارانش در جلوی صفوف سپاه بایستد و وقتی حمله دو طرف آغاز شد، او سرود جنگی را بخواند و آنها بیدرنگ پاسخ او را بدهند؛ و این رویداد همانگونه رخ داد.
سازهایی مانند کووس، دهل، کرنا، شیپور، سرنا و… از سازهای موسیقی نظامی بودهاند که در شعرهای شاعران نیز دیده میشوند.