نصرالله ناصحپور یکی از چهرههای برجسته در عرصه موسیقی اصیل ایرانی است. آشنایی با چنین استادان بزرگی که گنجینههای ارزشمند موسیقی به شمار میروند، بسیار اهمیت دارد. تجربهها و راهی که این هنرمندان پیمودهاند، میتواند مانند چراغی روشنگر، مسیر هنرجویان و علاقهمندان به موسیقی را روشن کند. بر همین اساس، در این نوشته از وبلاگ آموزشگاه موسیقی الهام، تصمیم داریم شما را با این استاد نامآشنا، نصرالله ناصحپور، بیشتر آشنا کنیم. تا پایان این مطلب با ما همراه باشید.
نصرالله ناصح پور
نصرالله ناصحپور، خواننده، استاد آواز و دانای ردیف موسیقی، در دوم آبانماه سال ۱۳۱۹ در محله قدیمی اونچی میدان (که به محله آردفروشان معروف بود) در شهر اردبیل چشم به جهان گشود. او اکنون از اعضای هیئت مدیره کانون خوانندگان سنتی در خانه موسیقی ایران است.
او از زمان خردسالی در خانوادهای بزرگ شد که به موسیقی عشق میورزیدند و با آن آشنا بودند. در آن دوره، موسیقی سنتی و محلی آذربایجان بسیار پربار و ژرف بود و دانش و رموز آن تنها نزد شمار اندکی از استادان بزرگ منتقل میشد. صدای موسیقی اصیل و جدی در جامعه به وضوح شنیده میشد و به همین دلیل، رشد و گسترش موسیقی بومی و محلی، مانع از رواج موسیقی بیمحتوا و سطحی میشد.
نصرالله ناصحپور پرورده نسلی است که هر یک پیشگام موسیقی اصیل ایران به شمار میروند؛ استادانی مانند محمود کریمی، علیاکبر شهنازی و در نهایت عبدالله دوامی. هر یک از این بزرگان در راه آموزش و گسترش موسیقی ایرانی کوششهای فراوانی کردند که امروز به عنوان میراثی ارزشمند در تاریخ فرهنگ و هنر ایران باقی مانده است.
پدرش آقا شکور نوازنده ساز گارمان (قارمون) بود و مادرش حوریه خانم، علاوه بر خانهداری و تربیت فرزندان، ساز قاوال (دایره آذری) مینواخت.
علاوه بر این محیط هنری و علاقه خانوادگی، صدای خوش نیز میراثی بود که ناصحپور از خانواده پدری به ارث برد. خود او میگوید: «پدرم صدای زیبایی داشت و در برخی محافل خصوصی گارمان مینواخت و آواز میخواند. پسرعمهام هم آقا قدرت صدای رسا و گیرایی داشت و مقامهای آذری را با ظرافت اجرا میکرد. همین زمینهها سبب شد که من به آواز علاقهمند شوم.»
عزیمت به تهران
نصرالله ناصح پور پس از رفتن به تهران، بیشتر وقت خود را صرف یادگیری موسیقی سنتی ایرانی کرد. پس از آشنایی با استاد محمود کریمی، وارد هنرستان آزاد موسیقی ملی شد و تحصیل خود را آغاز کرد.
در آنجا، با شرکت در کلاسهای استاد علی اکبرشهنازی و یادگیری مطالب و نکات شفاهی، این فرصت را پیدا کرد که در محفل هنری استاد امیر قاسمی نیز حاضر شود و با حال و هوای ساز استاد سعید هرمزی و دیگر استادان هنرستان آشنا گردد.
او در ادامه، با تشکیل کلاسهای مرکز حفظ و اشاعه موسیقی، از راهنماییها و آموزشهای ارزشمند استاد نورعلی برومند نیز بهرهمند شد.
ناصح پور از جلسات شناخت موسیقی و شعر و همچنین پیوند این دو هنر، فواید بسیاری کسب کرد. سپس برای یادگیری ردیف عالی موسیقی سنتی و آموزش تصنیفهای موسیقی سنتی ایران، نزد استاد عبدالله دوامی به شاگردی پرداخت.
تأثیرگذار بر موسیقی آوازی درکانون چاووش
نصرالله ناصحپور یکی از چهرههای مهم و اثرگذار در زمینه موسیقی آوازی در گروه چاووش است. او به همراه استادانی مانند محمدرضا شجریان و شهرام ناظری سالهای زیادی در این کانون به آموزش موسیقی پرداخت. تفاوت اصلی کار ناصحپور در این بود که او بیشتر بر رشد و پرورش شاگردان تمرکز داشت، در حالی که شجریان و ناظری عمدتاً به ضبط آلبوم و برگزاری کنسرت مشغول بودند.
از کارهای شناختهشده آوازی ناصحپور میتوان به اجرای تصنیف «ز من نگارم» ساخته درویشخان اشاره کرد که در آلبومی مشترک با محمدرضا لطفی منتشر شد. این تصنیف قابلیتها و ویژگیهای منحصر به فرد صدای او را به خوبی نشان میدهد.
همچنین دو صفحه گرامافون در کتاب «موسیقی آوازی ایران» و اجرای چند تصنیف از عارف در آلبوم «یادوارهی استاد برومند» که زیر نظر محمدرضا لطفی تهیه شده، از دیگر آثار برجسته این استاد بزرگ موسیقی ردیف محسوب میشود.