پیانو از مشهورترین و پرکاربردترین سازهای جهان به شمار می‌رود. این ساز توانایی تولید ۸۸ نت مختلف را دارد و به دلیل گستردگی محدوده صوتی‌اش، از بیشتر سازهای دیگر، صدای بیشتری را در بر می‌گیرد. به همین خاطر است که پیانو را اغلب “مادر سازها” می‌نامند. طبیعی است که فراگیری نواختن این ساز، کار ساده‌ای نیست و نیازمند پشتکار و زمان است. در این نوشته از وبلاگ ندابلاگ، به خطاهای معمولی که هنرجویان تازه‌کار پیانو مرتکب می‌شوند می‌پردازیم تا بتوانند سریع‌تر پیشرفت کنند.
اشتباهات رایج پیانیست های مبتدی
۱. توجه بیش از حد به نتها
خیلی از کسانی که تازه شروع به یادگیری پیانو کرده‌اند، فقط به نتها نگاه می‌کنند. اگر شما هم در ابتدای راه هستید، احتمالاً فقط حواس‌تان است که نتها را درست و به موقع بزنید. اما باید بدانید که نواختن پیانو، خیلی بیشتر از فشردن کلیدهای صحیح است!
شما باید همزمان به روش نواختن، کیفیت صدا و نحوه نشستن خود نیز توجه کنید.
برای اینکه این توجه بیش از حد به نتها تبدیل به عادت نشود، یک راه حل ساده وجود دارد: هر قطعه را سه بار پشت سر هم تمرین کنید و هر بار یک جنبه متفاوت را بررسی کنید.
بار اول: فقط به درستی نتها دقت کنید.
بار دوم: به تکنیک و نحوه اجرا توجه داشته باشید.
بار سوم: وضعیت بدن و نشستن خود را کنترل کنید.
با تکرار این روش، به تدریج یاد می‌گیرید که هنگام نواختن، هر سه مورد را با هم رعایت کنید.
۲. تمرینات فرسایشی
یادگیری پیانو سفری است با پستی و بلندی‌های فراوان. اگر بیش از حد به خودتان فشار بیاورید، خیلی زود از نواختن پیانو خسته می‌شوید. خیلی از هنرجویان تازه‌کار، روزی چندین ساعت تمرین می‌کنند تا سریع‌تر پیشرفت کنند، اما تمرین آن‌ها کیفیت لازم را ندارد. از طرف دیگر، وقتی یک روز زیاد تمرین می‌کنند، در روزهای دیگر هفته دیگر انرژی و انگیزه‌ای برای ادامه ندارند.
به جای تمرین‌های طولانی و نامرتب، بهتر است برنامه‌ای منظم با جلسات کوتاه و باکیفیت داشته باشید. نیم ساعت تمرین درست و با دقت، بسیار بهتر از سه ساعت تمریم بی‌دقت و غیراصولی است! علاوه بر این، به خاطر داشته باشید که یادگیری تئوری موسیقی در ابتدا مهم است، اما ممکن است برایتان کسل‌کننده شود. سعی کنید در هر جلسه، در کنار درس‌های اصلی، یک قسمت کوچک از آهنگ مورد علاقه‌تان را نیز بنوازید تا از روند یادگیری لذت ببرید.
۳. نواختن قطعات بیش از حد سخت
یک اشتباه متداول میان نوازندگان تازه‌کار پیانو، انتخاب قطعات دشوار است. گاهی در مسیر یادگیری پیانو، فرد احساس خستگی و توقف می‌کند؛ انگار سال‌هاست درجا می‌زند و به هدف دلخواهش نمی‌رسد. در چنین مواقعی، بسیاری از نوازندگان وسوسه می‌شوند قطعه‌ای سخت و زیبا را امتحان کنند تا ببینند چطور از پس آن برمی‌آیند. اما این کار معمولاً فقط باعث ناامیدی بیشتر و کم شدن اعتماد به نفس آن‌ها می‌شود.
ما راهکار بهتری برای این شرایط داریم: به جای جهش به سمت قطعات سخت، کمی به عقب برگردید. قطعه‌ای قدیمی را که قبلاً به خوبی یاد گرفته‌اید، انتخاب کنید. این بار سعی کنید آن را با سرعتی تندتر یا کندتر، یا با روشی متفاوت اجرا کنید. همین تغییر کوچک می‌تواند یک چالش جذاب و در عین حال قابل دسترس باشد. علاوه بر این، این کار به شما کمک می‌کند احساس یکنواختی را کنار بگذارید و پیشرفت خود را دوباره ببینید.
۴. تنش در دست‌ها
خیلی از کسانی که تازه شروع به نواختن پیانو کرده‌اند، بدون اینکه متوجه باشند، عضلات دست‌هایشان را منقبض می‌کنند. استرس و نگرانی آن‌ها به دست‌ها و تمام بدن منتقل می‌شود و در نتیجه، بدن در وضعیت آرام و راحتی قرار نمی‌گیرد. داشتن دست‌های خشک و بدنی پر از فشار، هرگز برای نواختن پیانو خوب نیست. باید به تدریج یاد بگیرید که این مشکل را حل کنید. یک راه این است که قبل از شروع نواختن، چند بار به آرامی نفس عمیق بکشید و چند حرکت کششی سبک برای دست‌هایتان انجام دهید.
۵. خودداری از نواختن در مقابل دیگران
یکی از اشتباهات معمول در میان نوازندگان تازه‌کار پیانو، این است که برای دیگران قطعه‌ای اجرا نمی‌کنند. طبیعی است که در ابتدای راه، از نواختن در حضور دیگران احساس نگرانی کنند؛ اما در نهایت، هر نوازنده‌ای باید با این ترس روبه‌رو شود. لازم نیست کار را با یک اجرای رسمی در سالن بزرگ شروع کنید. کافی‌ست برای چند نفر از اعضای خانواده یا دوستان نزدیک‌تان، یک قطعه کوتاه بنوازید. این کار را باید بخشی مهم از تمرین‌های خود بدانید. اگر همیشه از اجرا در برابر دیگران پرهیز کنید، ممکن است بعدها شانس‌های ارزشمندی برای نواختن در برنامه‌های بزرگ را از دست بدهید.
۶. یکسان دانستن نتها و کلیدها
گاهی هنرجویان پیانو به اشتباه فکر می‌کنند که هر نتی که می‌خوانند، دقیقاً با یک کلید مشخص روی ساز مطابقت دارد. اما باید به خاطر داشته باشید که کلیدهای پیانو همیشه ثابت و در جای خود قرار دارند؛ در حالی که هر نت می‌تواند به شکل‌های گوناگونی نوشته یا اجرا شود. با یادگیری مبانی موسیقی، به مرور زمان این تفاوت را به خوبی خواهید فهمید.