حتماً برای شما هم پیش آمده که اصطلاح “گوش مطلق” را شنیده باشید. اما این توانایی واقعاً به چه معناست؟ در این نوشته از وبلاگ ندابلاگ همراه ما باشید تا با این ویژگی خاص بیشتر آشنا شوید.
انواع
پیش از آن که به تعریف گوش مطلق بپردازیم، لازم است با دستهبندیهای آن آشنا شویم. گوش مطلق به دو گونه اصلی تقسیم میشود: مطلق و نسبی. گوش مطلقِ واقعی، توانایی ذاتی و کمیابی است. در مقابل، گوش نسبی رواج بیشتری دارد و افراد میتوانند با تمرین و ممارست، آن را در خود پرورش دهند.
گوش ابسولوت مطلق چیست؟
اصطلاح “گوش مطلق” برای اولین بار در قرن نوزدهم میلادی توسط پژوهشگران انگلیسی و آلمانی به کار برده شد. این اصطلاح به مجموعهای از مهارتها در زمینه درک صدا و موسیقی اشاره دارد.
کسانی که این قابلیت را دارند، میتوانند بلافاصله پس از شنیدن یک نت موسیقی روی هر سازی، آن را به درستی تشخیص دهند و دقیقاً همان نت را بخوانند یا اجرا کنند. این افراد قادرند پس از شنیدن یک قطعه موسیقی، گام اصلی آن را مشخص کنند، تمام آکوردهای به کار رفته در آن را شناسایی کنند و نتهای تشکیلدهنده آن را درک کنند. حتی هنگام شنیدن صداهای معمولی روزمره مانند بوق خودرو یا زنگ گوشی، میتوانند فرکانس و گام آن صدا را تشخیص دهند.
تنها حدود یک درصد از مردم جهان از این توانایی برخوردارند؛ یعنی از هر ده هزار نفر، تقریباً یک نفر. با این حال، پژوهشی در سال ۲۰۱۹ نشان داد که در بین دانشجویان موسیقی، این میزان به حدود چهار درصد میرسد.
ساختار دستگاه شنوایی افرادی که گوش مطلق دارند، با دیگران تفاوتی ندارد. تفاوت اصلی در نحوه پردازش فرکانسهای صوتی در مغز و نیز قدرت حافظه شنوایی آنهاست. داشتن چنین توانایی در عرصه موسیقی، بدون شک یک موهبت به شمار میرود؛ اما گاهی ممکن است آزاردهنده هم باشد. برای مثال، وقتی این افراد قطعۀ موسیقی را میشنوند که گام آن تغییر کرده یا کوک سازها دقیق نیست، به شدت احساس ناراحتی میکنند.
آهنگسازان و موزیسینهای بزرگی مانند بتهوون، موتزارت، یانی و جیمی هندرکس از جمله کسانی بودند که این قابلیت را داشتند.
گوش ابسولوت نسبی چیست؟
شنوایی مطلق نسبی برخلاف نوع مطلق آن، یک توانایی اکتسابی است. افراد میتوانند با تمرین مداوم و زیاد به این مهارت دست پیدا کنند. کسانی که دارای گوش نسبی هستند، با شنیدن یک نت مرجع یا شروع کننده، قادر خواهند بود بقیه نتهای موسیقی را تشخیص دهند. در حقیقت، فرق اصلی بین حالت نسبی و مطلق در این است که در حالت نسبی، فرد حتماً به یک نت مرجع نیاز دارد؛ اما در حالت مطلق، او بدون نیاز به هیچ مرجعی میتواند تمام نتها را به درستی شناسایی کند. نت مرجع برای موسیقیدانان کلاسیک معمولاً نت «لا» و برای موسیقیدانان پاپ معمولاً نت «می» در نظر گرفته میشود.