دنیای موسیقی واژهها و نشانههای زیادی دارد. این نشانهها همیشه در صفحههای نت دیده میشوند و باید با معنی هرکدام آشنا باشید؛ چون هر یک از این علامتها، تغییری در نحوهٔ اجرای نتها ایجاد میکنند. ما در وبلاگ ندابlag قبلاً تعدادی از این واژههای موسیقی را توضیح دادهایم و این بار نوبت به «نوانس» رسیده است. اگر میخواهید بدانید نوانس چیست، انواع آن کدام است و چگونه اجرا میشود، تا پایان این نوشته با ما همراه باشید!
مفهوم نوانس در موسیقی
نوانس در موسیقی یعنی تغییر دادن میزان بلندی یا نرمی صدا. این کار در اجرای موسیقی بسیار مهم است، چون نوازنده با کم و زیاد کردن حجم صدا میتواند حسهای گوناگونی را به شنونده منتقل کند. معمولاً صداهای بلند برای بیان احساس شادی و پیروزی و صداهای آرام برای نشان دادن غم یا ترس به کار میروند. به دلیل همین اهمیت، نوانس در تمام سازها وجود دارد. در ادامه نمونههایی از نحوه اجرای نوانس در سازهای مختلف را میخوانید: نوازنده ویولن با تغییر فشار آرشه روی سیمها، پیانیست با شدت ضربه زدن به کلیدها و نوازنده سنتور با تنظیم قدرت ضربههای مضراب بر روی سیمها، نوانس را ایجاد میکنند.
انواع نوانس
در دانش موسیقی، نشانههایی برای کنترل میزان بلندی صدا وجود دارند که به آنها نوانس میگویند. این نشانهها میتوانند بلندی صدا را کم یا زیاد کنند. این تغییر ممکن است به صورت ناگهانی یا آرامآرام انجام شود. به طور کلی، تعداد نوانسهای پرکاربرد از ۱۲ مورد بیشتر نیست. در ادامه با این نشانهها آشنا میشوید.
۱. پیانو:
این علامت با حرف **p** نشان داده میشود و به معنای صدای آرام است. وقتی این علامت را میبینید، باید قطعه را با قدرت کم و ملایم بنوازید.
۲. فورته:
فورته با علامت **f** مشخص میشود و معنای آن، صدای بلند و قوی است. در این حالت، قطعه با قدرت بیشتری اجرا میشود.
۳. مزو پیانو:
نماد آن **mp** است و یعنی صدای نسبتاً آرام. این علامت از پیانو کمی قویتر، اما همچنان ملایم است.
۴. مزو فورته:
با علامت **mf** نمایش داده میشود و به معنای نسبتاً بلند است. در این حالت، صدا قوی است، اما نه به اندازه فورته.
۵. پیانوسیمو:
این نوانس با **pp** نشان داده میشود و یعنی بسیار آرام. صدای آن از پیانو هم ملایمتر است.
۶. فورتیسیمو:
علامت آن **ff** است و به معنای بسیار قوی و بلند است. این نوانس از فورته قدرت صدای بیشتری دارد.
۷. اسفورتساندو:
با نماد **sfz** یا **fz** نوشته میشود و باعث افزایش ناگهانی و سریع قدرت صدا میشود.
۸. فورته پیانو:
این علامت به صورت **fp** نمایش داده میشود. یعنی ابتدا نت را با قدرت زیاد مینوازیم و بلافاصله صدای آن را آرام میکنیم.
۹. رینفورزاندو:
نماد آن **rinforz** است و برای قوی کردن صدا پس از یک بخش آرام به کار میرود.
۱۰. اسوبیتو پیانو:
با علامت **sp** نشان داده میشود و به معنای کاهش ناگهانی و سریع بلندی صدا است.
۱۱. کرشندو:
این نوانس با نام **cresc** نوشته میشود و به تدریج صدا را بلندتر و قویتر میکند.
۱۲. دی کرشندو:
با علامت **decresc** نمایش داده میشود و عملکردی برعکس کرشندو دارد. یعنی صدا را به تدریج آرام و ضعیف میکند.