یکی از پرسشهای رایج برای کسانی که میخواهد نواختن یک ساز را شروع کنند، این است که یادگیری آن چقدر طول میکشد.
زمان لازم برای یادگیری یک ساز به عوامل زیادی مانند استعداد فرد، مقدار زمانی که به تمرین اختصاص میدهد، روش آموزش و موارد دیگر بستگی دارد.
با این حال، اگر بخواهیم یک پاسخ کلی و تقریبی به این پرسش بدهیم، میتوان از تجربههای پیشین نتایج مفیدی به دست آورد.
در ادامه این نوشته از وبلاگ ندابلاگ، میتوانید درباره مدت زمان یادگیری سازهای مختلف بیشتر بخوانید.
مدت زمان یادگیری انواع سازهای زهی
سازهای زهی یا کوردوفون، سازهایی هستند که صدای آنها از لرزش سیم به وجود میآید.
این لرزش میتواند با زخمهزدن یا استفاده از مضراب ایجاد شود (مثل تار و سنتور) یا با کشیدن آرشه روی سیمها (مثل ویولن و کمانچه).
از جمله این سازها میتوان به تار، سهتار، سنتور، عود، قانون، قیچک، رباب، کمانچه، دوتار، تنبور، قوپوز، باغلاما، ویولن، ویولنسل، گیتار، گیتار الکتریک و چنگ اشاره کرد.
کسی که تصمیم میگیرد یک ساز زهی را یاد بگیرد و بنوازد، باید صبر و ارادهٔ خوبی داشته باشد.
یادگیری سازهای زهی معمولاً زمانبر است و به تمرین و پشتکار زیادی نیاز دارد. همچنین نوازنده باید چابکی و هماهنگی مناسبی بین دستها و ذهن خود ایجاد کند. به طور معمول، اگر شخصی به صورت منظم و روزانه تمرین کند، حدود ۱۰ تا ۲۴ ماه طول میکشد تا دورهٔ مقدماتی را با موفقیت به پایان برساند.
(توجه کنید که این زمان تقریبی است و برای کودکان خردسال که ممکن است کمتر تمرین کنند، مدت یادگیری میتواند طولانیتر باشد.)
مدت زمان یادگیری سازهای بادی یا آیروفونها
سازهای بادی یا سازهای هواصدا، به آن دسته از سازها گفته میشود که صدای آنها از لرزش هوا درون ساز تولید میگردد.
این سازها تنوع زیادی دارند و معمولاً در دو گروه کلی سازهای کوچک و بزرگ دستهبندی میشوند.
سازهای کوچک، اندازهی کمتری دارند و جابهجایی آنها آسانتر است؛ مانند انواع فلوت، کلارینت، نی و همچنین سازهای بادی محلی مثل نی انبان، کرنا، سرنا، بالابان، دودوک، گارمون و غیره.
سازهایی که در گروه بزرگ قرار میگیرند، ابعاد بزرگتری دارند و حمل آنها سختتر است؛ مانند باسون، ساکسیفون، هورن، ترومبون، ترومپت و مانند اینها.
یادگیری این سازها معمولاً پیشرفت نسبتاً سریعی دارد و به طور میانگین، برای تکمیل دورهی مقدماتی به حدود ۱۲ تا ۲۴ ماه زمان نیاز است.
(توجه داشته باشید که این زمان تقریبی است و برای کودکان خردسال، با توجه به میزان تمرین کمتر، ممکن است مدت یادگیری طولانیتر شود.)
مدت زمان یادگیری انواع سازهای کوبهای
سازهای کوبهای یا ممبرافونها، سازهایی هستند که با ضربه زدن به آنها به وسیله دست یا چوب، صدا تولید میشود.
از جمله سازهای کوبهای ایرانی میتوان به تمبک، دف، دهل، دمام، نقاره و مانند اینها اشاره کرد. سازهای کوبهای غربی نیز شامل درامز، تومبا، تمپو، هنگ درام، کاخن و موارد مشابه هستند.
یادگیری سازهای کوبهای در مقایسه با بسیاری از سازهای دیگر معمولاً سادهتر است. اگر نوازنده درک خوبی از ریتم داشته باشد، میتواند در مدت زمان کوتاهی — حدود یک سال — پیشرفت چشمگیری داشته باشد.
(البته این زمان تقریبی است و برای کودکان خردسال، با توجه به میزان تمرین کمتر، ممکن است زمان بیشتری برای یادگیری نیاز باشد.)
مدت زمان یادگیری خودصداها یا ایدیوفونها
خودصداها نوعی از سازها هستند که به خودیخود میتوانند صدا تولید کنند. جنس این سازها معمولاً سفت، محکم و انعطافناپذیر است، اما به راحتی میلرزند و صدا ایجاد میکنند.
از نمونههای رایج خودصداها در ایران میتوان به چاک، کرب، سنج و قارقارک اشاره کرد.
یادگیری نواختن این سازها بسیار آسان است و معمولاً پس از یک دوره آموزش کوتاه، هر کسی میتواند آن را بنوازد.
مدت زمان یادگیری سازهای کلاویهای
سازهایی مثل ارگ، پیانو، آکاردئون و ملودیکا معمولاً یادگیری نسبتاً آسانی در ابتدا دارند. فرد پس از زمان کوتاهی میتواند آهنگهای ساده و ابتدایی را با آنها اجرا کند. البته طبیعی است که برای رسیدن به سطح حرفهای و پیشرفته، راه زیادی در پیش باشد و نیاز به تمرین و زمان طولانیتری دارد.