اگرچه در عرصه موسیقی ایران، نقش مردان پررنگتر به نظر میرسد، اما زنان هنرمند این سرزمین نیز دستاوردهای درخشان و قابل توجهی داشتهاند. در این نوشته از وبلاگ ندابلاگ، شما را با لیلی افشار، یکی از چهرههای شاخص و افتخارآفرین هنر ایران آشنا میکنیم.
بیوگرافی لیلی افشار
لیلی افشار در هجدهم اسفندماه سال ۱۳۳۸ در تهران به دنیا آمد. او اصالتاً آذری است. لیلی افشار نخستین بانوی نوازندهای در سراسر جهان است که در زمینه گیتار کلاسیک موفق به دریافت مدرک دکترا شده است.
علاقه او به گیتار از ده سالگی و هنگام دیدن یکی از نزدیکانش که این ساز را مینواخت، شکل گرفت و از همان زمان یادگیری آن را شروع کرد.
اولین استاد او داریوش افراسیابی بود. مادربزرگش تار مینواخت و پدرش نیز که با نواختن ویولن و پیانو آشنایی داشت، همواره مشوق او بود. لیلی افشار از همان سنین کودکی در کلیسای آلمانیها و همچنین در کاخ جوانان به اجرای کنسرت پرداخت.
ادامه مسیر هنری
پس از پایان دبیرستان، در سال ۱۳۵۵ برای ادامه تحصیل به آمریکا رفت و در رشته موسیقی با تمرکز بر ساز گیتار به یادگیری پرداخت.
او مدرک کارشناسی و کارشناسی ارشد خود در نوازندگی گیتار را به ترتیب در سالهای ۱۹۸۱ و ۱۹۸۳ از کنسرواتوار موسیقی بوستن و نیوانگلند دریافت کرد و نخستین زن در جهان است که موفق به کسب مدرک دکترای نوازندگی گیتار از دانشگاه ایالتی فلوریدا در سال ۱۹۸۹ شده است.
وی همچنین دورههایی را در مرکز هنرهای تجسمی بنف در کانادا و فستیوال موسیقی اسپن در آمریکا گذرانده است و دیپلم افتخار آکادمی موسیقی کیجیانا در شهر سینای ایتالیا را سه بار دریافت کرده است.
به مدت پنج سال نیز در فستیوال موسیقی اسپن به آموزش گیتار مشغول بود.
در سال ۱۹۸۶، او یکی از دوازده گیتاریست بینالمللی انتخابشده برای اجرا در حضور آندرس سگوویا، گیتاریست نامدار اسپانیایی، در کلاسهای پیشرفته او در دانشگاه کالیفرنیای جنوبی بود. در آن زمان سگوویا پیشبینی کرد که:
«او روزی نوازنده ی معروفی خواهد شد».
موفقیت های افشار در اجرا
علاقهی فراوان او به موسیقی امروزی باعث شد تا از جمله نخستین کسانی باشد که قطعات تازهای از آهنگسازان معاصری مانند رضا والی، گری آیستر، جان شنایدر، گرارد دروژد، لوریس چوبانیان، آرن ملتاس، کامران اینجه، باربارا کولب، کارلو دومنیکونی، مرلین زیفرین، دیوید کچلی، ریکاردو مویانو، سالوادور بروتونس و ولادیسلاو اوسپنسکی را به روی صحنه برد.
او کنسرتهای بسیاری در کشورهای مختلف از جمله آمریکا، انگلیس، ایرلند، کانادا، فرانسه، ایران، اردن، دانمارک، ایتالیا، آفریقا، نیوزیلند، استرالیا و آمریکای جنوبی برگزار کرده است. همچنین در مکانهای معتبری مانند تالار ویگمور لندن، مرکز هنرهای اجرایی کندی، جشنواره موسیقی گرند تیتان، جشنواره موسیقی اسپن، مدرسه هنرهای تجسمی بنف، سالن کرتو پاریس، جشنواره موسیقی مانتون در جنوب فرانسه و آکادمی آمریکایی در رم به اجرا پرداخته است.
اجرای عالی و بی نقض
روزنامه واشینگتن پست در گزارش خود، اجرای لیلی افشار را «عالی و بیعیب و نقص» خوانده است. او موفق شده است جایزه معتبر آرویل ایچ. گیبسن را به عنوان برترین نوازنده گیتار کلاسیک زن دریافت کند.
جوایز و افتخارات
این هنرمند افتخارات فراوانی در عرصه نوازندگی گیتار کسب کرده است. او سه سال پیاپی در دورههای دهم، یازدهم و دوازدهم، عنوان نوازنده برتر سال گیتار را به دست آورده است.
در سال ۲۰۰۰، جایزه الیور اچ گیبسون را به عنوان بهترین نوازنده زن گیتار کلاسیک دریافت کرد. همچنین آکادمی ملی هنر و علوم ایالات متحده، جایزه ممفیس چاپتر را به او اهدا نمود.
در همان سال ۲۰۰۰، از دانشکده امنیت دانشگاه ممفیس جایزه گرفت و به عنوان سرپرست فعالیتهای موسیقی بخش گیتار این دانشگاه انتخاب شد. او برنده جایزه هنر ایالت تنسی در رشته موسیقی و نیز برنده جایزه ملی هنر شده است.
کسب رتبه اول در انجمن گیتار آمریکا، دریافت جایزه بزرگ جشنواره موسیقی اسپن و همچنین کسب مقام اول در انجمن ملی مدرسین موسیقی و انجمن ملی مدرسین سازهای زهی از دیگر موفقیتهای اوست.
وی یکی از دوازده نوازنده برگزیده جهان بود که این فرصت را یافت تا در گروه استاد اندرس سگویا در دانشکده کالیفرنیای شمالی به نوازندگی بپردازد.