ویولن سل یکی از سازهای مهم در گروه سازهای زهی است و در موقعیتهای مختلفی مانند اجراهای گروهی، تکنوازیها، ارکسترهای بزرگ و همچنین گروههای موسیقی مجلسی نقش مهمی ایفا میکند. در این نوشته از وبلاگ ندابلاگ، با حقایق خواندنی و کمترشنیدهشدهای درباره ویولن سل آشنا خواهید شد.
حقایق جالب درباره ویولن سل
۱. ویولن سل، بعد از کنترباس، بزرگترین سازی است که با آرشه نواخته میشود و به خانواده سازهای زهی تعلق دارد.
۲. قدیمیترین ویولن سل جهان که به آن «ویولن سل شاه» میگویند، توسط آندریا آماتی در فاصله سالهای ۱۵۳۸ تا ۱۵۶۰ میلادی ساخته شده. این ساز امروزه در موزه ملی موسیقی در داکوتای جنوبی نگهداری میشود.
۳. نوازنده ویولن سل را چِلیست یا ویولنسِلیست مینامند.
۴. یک نکته جالب درباره این ساز این است که در قدیم، سیمهای آن از روده گوسفند یا بز درست میشد؛ اما امروزه از جنس فلز هستند.
۵. در گذشته، آرشههایی که برای نواختن در گروههای موسیقی استفاده میشدند، موهای ضخیم و سیاه داشتند؛ در حالی که آرشه ویولنسلهای تکنواز، موهای روشنتری داشتند.
۶. ویولن سل امروزی معمولاً چهار سیم دارد؛ اما همیشه اینطور نبوده است. در آلمان و مناطق هلندی در سدههای هفدهم و هجدهم، ویولنسلهای پنجسیمه رواج داشتند.
۷. تا حدود سده هجدهم، نوازندگان مجبور بودند ویولن سل را به صورت عمودی و بین پاهای خود روی زمین نگه دارند. برای اولین بار، فردی به نام ای. اف. سِروِه از یک میله نوکتیز در انتهای ساز استفاده کرد؛ چون وزنش زیاد شده بود و در نگهداشتن ساز مشکل داشت. دیگر نوازندگان هم این ایده را پسندیدند و تا پایان دهه ۱۸۴۰، استفاده از این میله رایج شد.
۸. بیشتر ویولنسلها در لبههای خود یک نوار منبتکاریشده دارند که فقط برای زیبایی نیست، بلکه دلیل علمی هم دارد: این نوار از ترک خوردن چوب در اثر فشار و ضربه جلوگیری میکند.
۹. صدای ویولن سل بسیار عمیق، پُردامنه و غنی است و به دلیل گستره و رنگ صدای نزدیک به صدای انسان، حس و حالی ویژه به شنونده میدهد.