برای آموزش موسیقی، پژوهشگران، معلمان و روانشناسان زیادی روشهای ویژهای ارائه دادهاند. از چهرههای شناختهشده در این زمینه، ماریا مونتهسوری است که راهکار جالبی برای آموزش موسیقی به کودکان طراحی کرده است. در این نوشته از وبلاگ ندابلاگ، به معرفی روش مونتهسوری در زمینه آموزش موسیقی میپردازیم.
مونته سوری که بود؟
ماریا مونتهسوری نخستین پزشک زن در ایتالیا بود. در آن دوران، به دلیل زن بودنش، هیچ بیمارستانی حاضر نبود او را استخدام کند. به همین خاطر، او ناچار شد در یک مرکز نگهداری از کودکان دارای معلولیت مشغول به کار شود. در همین محل بود که متوجه کاستیها و مشکلات روشهای آموزشی رایج شد و تصمیم گرفت برای بهتر کردن این شرایط اقدامی انجام دهد. بنابراین بار دیگر به دانشگاه بازگشت و این بار در رشتههای علوم تربیتی و جامعهشناسی به تحصیل پرداخت. پس از پایان تحصیلات، روش آموزشی جدیدی برای کودکان ارائه کرد که ابتدا در سراسر ایتالیا و سپس در تمام جهان شناخته شد. روشی که کاملاً بر پایه آزادی و تجربههای عملی بنا شده بود!
ویژگیهای روش مونته سوری در موسیقی
اهمیت محیط
روش مونته سوری بر این باور است که ذهن کودکان در سالهای نخست زندگی، مانند یک اسفنج عمل میکند و همه چیز را به راحتی جذب میکند. به همین دلیل، طراحی و آماده کردن محیط اطراف آنها از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است. به عنوان مثال، اگر بخواهیم به یک کودک موسیقی یاد بدهیم، باید از همان دوران کودکی، فضای پر از نواها و آهنگهای گوناگون برایش فراهم کنیم و او را با ریتمهای مختلف آشنا کنیم.
حرکات فیزیکی
در روش مونتهسوری برای آموزش موسیقی، حرکت بدن نیز بسیار مهم است. بچهها تشویق میشوند تا هماهنگ با موسیقی روی یک خط صاف راه بروند یا برقصند. این کار به آنها کمک میکند تا مفهوم ریتم را به خوبی احساس و درک کنند.
تنوع سازها
در روش مونتسوری، بچهها با آلات موسیقی مختلف آشنا میشوند. دلیل این کار این است که هر ساز، صدای مخصوص به خودش را دارد و تأثیر متفاوتی بر شنونده میگذارد.
ریتم
بر پایه دیدگاه مونته سوری، کودکان کوچک استعداد زیادی در درک ریتم دارند و این توانایی ریشه در دوران پیش از تولدشان دارد؛ زمانی که در رحم مادر، صدای نفس کشیدن و ضربان منظم قلب او را میشنیدند. در رویکرد مونته سوری به موسیقی، این حس ریتمی کودکان با فعالیتهایی مانند جست و خیز کردن، دویدن، راه رفتن و نیز نواختن سازهای ضربهای و کوبهای پرورش مییابد.
معرفی موسیقی
در کلاسهای موسیقی مونتهسوری، بچهها با پیشینه و فرهنگ انواع موسیقی آشنا میشوند. به این صورت که پیش از شروع نواختن هر آهنگ تازه، ابتدا نام آن قطعه، شخصی که آن را ساخته و سبک موسیقیاش به کودکان معرفی میگردد.
خوانندگی
در روش مونتهسوری، بیشتر بچههای کوچک خیلی زود شروع به خواندن میکنند. آنها میآموزند که صدایشان مانند یک ابزار موسیقی فوقالعاده است و میتوانند با کمک آواز، احساسات درونشان را بروز دهند. بسیاری از ترانههایی که کودکان میخوانند، مربوط به زندگی روزمره است و موضوعات ساده و آشنا دارد؛ اما شعر و آهنگ آنها از کیفیت و زیبایی بالایی برخوردار است.
آزادی تجربه
در روش مونتهسوری برای آموزش موسیقی، آزادی عمل و تجربه کردن اهمیت بسیار زیادی دارد. در این روش، مربی تنها به عنوان یک راهنما حضور دارد و در مواقع لازم، به کودک کمک میکند. همچنین، کودک این امکان را دارد تا از میان فعالیتهای مختلف، موردی را که دوست دارد خودش انتخاب کند.