یوسف فروتن در نواختن سازهای گوناگونی مانند پیانو، ویولن، تمبک، تار و سهتار مهارت داشت؛ اما سازهای اصلی او که باعث شناختهشدنش شدند، تار و سهتار بودند. این هنرمند بزرگ هیچوقت برای سود شخصی روی صحنه نرفت و تنها با هدف پشتیبانی از کارهای خیریه و شناساندن موسیقی ایرانی به مردم، برنامههای اندکی اجرا کرد. اگر دوست دارید بیشتر با این نوازنده ارزشمند آشنا شوید، در ادامه این نوشته از وبلاگ ندابلاگ همراه ما بمانید.
تولد، کودکی و شروع موسیقی یوسف فروتن
یوسف فروتن در سال ۱۲۷۰ در تهران به دنیا آمد. برادرش که مؤدب السلطنه نام داشت، عاشق موسیقی بود. به همین دلیل، یوسف از بچگی با بسیاری از هنرمندان موسیقی آشنا شد. او نواختن سهتار را نزد میرزاعبدالله و تار را نزد میرزاحسینقلی فرا گرفت.
سبک نوازندگی
سبک نوین و منحصر به فرد یوسف فروتن در نوازندگی، نزد موسیقیدانان بسیار مشهور و قابل احترام بود. او با ضربههای محکم و دقیق و در عین حال روان و پیوسته بر ساز، سبکی متمایز خلق کرده بود. قطعاتی که او به صورت بداهه مینواخت نیز به دلیل رعایت دقیق وزن، ریتم و آگاهی عمیق از قالبهای اصلی موسیقی ایرانی مانند پیشدرآمد، چهارمضراب، ضربی و رنگ، از ارزش بالایی برخوردار هستند. نکته جالب اینجاست که قطعات ضربی او امروزه به عنوان بخشی از منابع آموزشی مهم در زمینه موسیقی ضربی ایران، در مراکز آموزشی تدریس میشوند.
فعالیتهای هنری یوسف فروتن
یوسف فروتن به ندرت در جمعهای عمومی ساز میزد و تعداد آثار ضبط شده از او نیز اندک است. گفته میشود او هرگز به دنبال نامآوری یا سود شخصی نبود و به همین دلیل، کمتر در انظار عمومی حاضر میشد. تنها در چند مورد، برای کمک به آسیبدیدگان سیل و بیخانمانها، همراه با چند هنرمند شناختهشده دیگر روی صحنه رفت. یکی دیگر از اجراهای او مربوط به جشنواره هنری شیراز در سال ۱۳۴۶ است که در حافظیه این شهر، قطعههایی در دستگاه ماهور با سهتار نواخت تا گوشههایی از موسیقی اصیل ایران را به مخاطبان معرفی کند. فروتن در مرکز حفظ و اشاعه موسیقی ایرانی وابسته به رادیو و تلویزیون و همچنین در ارکستر انجمن اخوت نیز عضویت داشت. او حتی در سنین بالای زندگی نیز از فعالیتهای هنری دست نکشید و در ۷۰ سالگی، مجموعهای از ردیفهای موسیقی ایرانی را با سهتار، با همکاری رادیو تلویزیون ملی ایران، ضبط کرد. این استاد بزرگ سرانجام در هفتم دی ماه ۱۳۵۷ به دلیل پیری و فرسودگی جسمی درگذشت.
برخی از شاگردان یوسف فروتن
حسین علیزاده، داریوش طلایی، پرویز مشکاتیان و داوود گنجهای از استادان برجستهی موسیقی ایران هستند.