هورن یکی از سازهای بادی به شمار میرود که شکل ظاهری آن مارپیچ و پر از پیچ و خم است. در این نوشته از وبلاگ ندابلاگ، بیشتر با این ساز که به شکل حلزون طراحی شده آشنا خواهید شد.
آشنایی با ساز حلزونی هورن
هورن یک ساز بادی از جنس برنج است که شکل حلزونی و مارپیچی دارد. طراحی ویژهی بدنهی آن باعث میشود صدایی پیوسته و کشدار تولید کند. تاریخچهی این ساز به حدود سال ۱۶۵۰ بازمیگردد. در آن دوران در انگلستان از این وسیله به عنوان شیپور در هنگام شکار استفاده میکردند.
هورن در دستهی سازهای نسبتاً جدید قرار دارد و مجهز به چندین سوپاپ است. وجود این سوپاپها به نوازنده امکان میدهد تا نتها و صدای متنوعتری را اجرا کند. این ساز به خاطر ساختار و نواختن سادهای که دارد، علاقهمندان زیادی پیدا کرده است. هورن در اندازههای مختلف و با چندین کلید متفاوت ساخته میشود.
آشنایی با ساز بادی هورن
در گذشته، فرانسویها به این ساز «هورن آلمانی» میگفتند. آلمانیها آن را «شیپور شکار» صدا میزدند و انگلیسیها هم آن را با نام «هورن فرانسوی» میشناختند.
تا اینکه در سال ۱۹۶۰، انجمن جهانی هورن نام رسمی این ساز را فقط «هورن» تعیین کرد. امروزه هم بیشتر اهالی موسیقی آن را به سادگی «هورن» مینامند.
هورن (Horn)، کُر فرانسوی (French Cor)، هورن آلمانی (German Horn) و هر ساز بادی دیگری که صدای آن از لرزش لبهای نوازنده در برابر دهانی ساز ایجاد شود، همه در یک خانواده جای میگیرند.
سازهای خانوادهی هورن
سازهای گروه هورن، از یک لوله فلزی تشکیل شدهاند که معمولاً حالت خمیده دارد. این لوله در یک سر خود، دهانهای باریک دارد که نوازنده در آن میدمد و در سر دیگر، پهنتر میشود و صدای ساز از آنجا بیرون میآید.
در هورن، برخلاف سازهای مشابه مانند ترومپت، قطر لوله به آرامی و به صورت مخروطی بزرگ میشود.
گاهی در موسیقی جاز یا در برخی نوشتهها، به هر ساز بادی به سادگی هورن گفته میشود.
مشخصات کلی ساز
هورن یک ساز بادی برنجی است که شکل مخروطی دارد و شبیه به سازهایی مانند کورنت یا ساکسهورن (نوعی شیپور) است. این شکل با سازهایی مانند ترومپت یا ترومبون که لولههای استوانهای دارند، تفاوت دارد. در هورن قطر لوله به تدریج گسترده میشود.
بیشتر سازهای برنجی از سوپاپهای پیستونی استفاده میکنند، ولی هورنهای امروزی معمولاً سوپاپهای چرخان دارند. البته در برخی هورنهای قدیمیتر که در کشورهایی مانند استرالیا و فرانسه ساخته میشدند، هنوز هم از سوپاپ پیستونی بهره میبرند.
کار هر سوپاپ این است که طول لوله ساز را تغییر میدهد و در نتیجه صدای نت عوض میشود. همچنین با تنظیم طول لوله، ساز را کوک میکنند. هورنهای دوبل مدرن که امروزه رایج هستند، در مجموع حدود ۶.۴ متر (معادل ۲۱ فوت) لوله دارند.
در مقایسه با دیگر سازهای برنجی ارکستر، هورن معمولاً یک اکتاو صدای بالاتری دارد. بخشی از دلیل این موضوع، اندازه کوچکتر دهانی یا سرساز آن است.
معمولاً نتهای هورن را یک فاصله پنجم پایینتر از آنچه نوشته شده است، اجرا میکنند. محدوده صدایی معمول آن از نت «سی بمل» زیر کلید فا شروع میشود و تا نت «فا» بالای کلید سل ادامه پیدا میکند.
اگرچه در موسیقی کلاسیک اغلب از همین محدوده استفاده میشود، ولی بسیاری از نوازندگان قادرند نتهای بسیار بیشتری را خارج از این محدوده بنوازند، هم نتهای بالاتر و هم نتهای پایینتر.