آلبوم ترکمن، اثری از حسین علیزاده، یک کار موسیقایی بداهه و بدون برنامهریزی قبلی است که در سبک موسیقی سنتی ایرانی اجرا شده و طرفداران زیادی دارد. در این نوشته از وبلاگ ندابلاگ، همراه ما باشید تا این آلبور از استاد علیزاده را به شما معرفی کنیم.
ویژگیهای آلبوم ترکمن استاد علیزاده
آلبوم ترکمن اثر استاد علیزاده، مجموعهای از بداههنوازیها در دستگاهها و گوشههای گوناگون موسیقی ایرانی است که در قالب ۱۴ قطعه ارائه شده است. این اثر پلی میان موسیقی محلی و موسیقی سنتی ایجاد میکند و در مسیر احیای موسیقی ملی گام برمیدارد. این آلبوم، نخستین کار علیزاده پس از بازگشتش از آلمان به ایران است که به صورت زنده اجرا شده است.
در آلبوم ترکمن، دستگاه اصلی که ملودیها به آن بازمیگردند، دستگاه راستپنجگاه است. در این دستگاه، به جز چند نغمه مستقل در بخش «درآمد»، بقیهٔ مسیر ملودیها به گونهای است که به دستگاهها و آوازهای دیگر پیوند میخورد. این ویژگی، امکان مرکبنوازی و تغییر مد را به شکلی طبیعی فراهم میسازد.
قطعه پایانی آلبوم نیز با نام «ترکمن» شناخته میشود. این قطعه برای سهتار و ارکستر ساخته شده و برداشتی هنرمندانه از موسیقی سرزمین و فرهنگ مردم ترکمن است.
آنچه حسین عیلزاده درباره آلبوم ترکمن گفت
موسیقی ترکمن برای من بسیار مفهومی و انتزاعی بود. در آن زمان در ایران نبودم و قصد داشتم یک کنسرت اجرا کنم. ناگهان بیمار شدم و تب بسیار بالایی گرفتم و تنها پس از یک هفته دوری از ایران، دلم برای وطن تنگ شد، طوری که مانند یک کودک احساس دلتنگی میکردم. در آن حالت تبآلود، چیز عجیبی را تجربه کردم: گویی آوازهای ترکمنی میشنیدم. این نواها به شکلی عجیب آرامشبخش بودند و دلتنگیهایم را کمتر میکردند. وقتی بعداً ساز به دست گرفتم و شروع به نواختن کردم، متوجه شدم که سبک سهتارنوازیام نه تنها از نظر تکنیک برای خودم ناآشنا بود، بلکه در کل تاریخ نوازندگی سهتار نیز نمونهای مانند آن وجود نداشت.
او در ادامه درباره تصویرسازی ذهنیای که منجر به خلق آلبوم ترکمن شد، میگوید: «برای خلق این اثر، آوازها و روحیه سلحشوری مردم ترکمن را در ذهنم تصور کردم. شاید نوازندگیای که در این قطعه ارائه کردهام مورد پسند بسیاری از شنوندگان نباشد، اما من از ساز به عنوان وسیلهای برای بیان افکار و احساسات درونم استفاده کردهام. درست مانند کارگردانی که از تمام ابزارهای ممکن برای انتقال مفهوم اثرش بهره میگیرد، من نیز با سازم همین رفتار را داشتم.»