سازهای زهی، دستهای از سازهای موسیقی هستند که صدای آنها از ارتعاش سیم یا تار به وجود میآید. این سازها انواع بسیار متنوعی دارند و برخی از شناختهشدهترین نمونههای آنها عبارتاند از: ویولن، ویولنسل، ویولا، چنگ، گیتار، تار و سهتار.
در این نوشته از وبلاگ ندابلاگ، به سراغ حقایق خواندنی و کمتر شنیدهشدهای درباره سازهای زهی میرویم که مطمئناً برایتان جذاب خواهد بود.
۱. ویولن ابعاد خیلی مختلفی دارد
یک نکته جالب درباره سازهای زهی مانند ویولن این است که این ساز در هفت اندازه استاندارد و گوناگون ساخته میشود. دلیل این تنوع در سایزها، شروع فراگیری ساز از سنین کم است. بسیاری از کودکان از سه سالگی به یادگیری ویولن روی میآورند و روشهایی مانند روش سوزوکی به آنها کمک میکند. به همین خاطر، ساخت ویولنهای بسیار کوچک برای استفاده خردسالان ضروری است.
۲. سازهای زهی نسبت به رطوبت حساس هستند
مراقبت از سازهای زهی زمانی که دما به سرعت تغییر میکند یا هوا خیلی مرطوب است، کار سختی است. این سازها به رطوبت حساس هستند و رطوبت زیاد میتواند به آنها آسیب بزند. وقتی رطوبت بالا باشد، ممکن است چسب بین قطعات ساز کمکم باز شود یا حتی ترکهای ریزی روی چوب آن ایجاد شود. تعمیر این آسیبها معمولاً هزینه زیادی دارد. به همین دلیل، برای محافظت از سازهای زهی در برابر رطوبت، داشتن یک دستگاه اندازهگیر رطوبت (رطوبتسنج) ضروری است.
۳. صداهای زهی به صدای انسان شبیه هستند
بسیاری از سازهای زهی با این هدف ساخته شدهاند که بتوانند صدای انسان را شبیهسازی کنند و در میان همهٔ سازها، بیشترین شباهت را به صدای آواز انسان دارند. حتی در گذشته، کمان و تیر شکارچیان نیز ایدهای برای خلق این نوع سازها به شمار میرفته است.
۴. برای ساخت ساز زهی به چوب زیادی نیاز است
یک نکته جالب درباره سازهای زهی این است که برای درست کردن بیشتر آنها، مقدار زیادی چوب لازم است. به عنوان نمونه، برای ساختن سازهایی مانند ویولن، ویولنسل، ویولا و کنترباس، بیش از ۷۰ تکه چوب گوناگون به کار میرود. هر قسمت از این سازها با چوبهای مختلفی مانند افرا، صنوبر و آبنوس ساخته میشود.